HAKKI PAŞA (İbrahim) – İkinci Meşrutiyet devri sadırazamlarından,uzun bir siyâsî hayatı olmuş ve mühim başarılı hizmetler görmüş bir diploma,bir türk aydını ; 1863 de İstanbulda doğdu,Şehir Emâneti meclidi reisliğinde bulunmuş Sakızlı Mehmet Remzi Efendinin oğludur.1992 de Mülkiye Mektebini (Siyasal Bilgiler Yüksek Okulu) bitirdi,hariciye nezâretinde kâtiblikle memuriyet hayatına başladı. 1884 de Mâbryini Hümâyun mütercimleri arasına alındı,Almanya İmparatoru İkinci Wilhelm'in İstanbul ve Türkiyeyi ilk ziyâretinde maiyetine memur edildi.İstanbula gelen Sırb kıralı Aleksandr'ın mihmandarlığında bulundu.Milletler arası Şikago Sergisine Türkiye paviyonu komiseri oldu.Çeşidli pürüzlü meselelerin halli için kurulmuş komisyonlarda çalışdı. 1908 de maarif nazırı oldu.Aynı yıl içinde Roma sfiri,Hüseyin hilmi paşanın istifası üzerine sadırazam oldu,hariciye nazırı Rifat Paşanın Paris elçiliğine tayini ile boşalan Hariciye nazırlığını da üzerine aldı,1911 ekiminin eylülünde istifa etti.1915 ağustosunda Berlin elçiliğine tayin edildi,1917 de elçilik üzerinde kalarak Ayan Meclisi(Sanato) üyesi oldu,aynı yıl içinde,Birinci Cihan Harbinden çekilen Rusya ile Brest Litovsk sulh konferansında Türkiye murahhas heyeti arasında bulundu.1918 de Berlinde öldü,İstanbula getirilen nâşı Yahyaefendi kabri...

HAKKI PAŞA (İbrahim) – İkinci Meşrutiyet devri sadırazamlarından,uzun bir siyâsî hayatı olmuş ve mühim başarılı hizmetler görmüş bir diploma,bir türk aydını ; 1863 de İstanbulda doğdu,Şehir Emâneti meclidi reisliğinde bulunmuş Sakızlı Mehmet Remzi Efendinin oğludur.1992 de Mülkiye Mektebini (Siyasal Bilgiler Yüksek Okulu) bitirdi,hariciye nezâretinde kâtiblikle memuriyet hayatına başladı. 1884 de Mâbryini Hümâyun mütercimleri arasına alındı,Almanya İmparatoru İkinci Wilhelm'in İstanbul ve Türkiyeyi ilk ziyâretinde maiyetine memur edildi.İstanbula gelen Sırb kıralı Aleksandr'ın mihmandarlığında bulundu.Milletler arası Şikago Sergisine Türkiye paviyonu komiseri oldu.Çeşidli pürüzlü meselelerin halli için kurulmuş komisyonlarda çalışdı. 1908 de maarif nazırı oldu.Aynı yıl içinde Roma sfiri,Hüseyin hilmi paşanın istifası üzerine sadırazam oldu,hariciye nazırı Rifat Paşanın Paris elçiliğine tayini ile boşalan Hariciye nazırlığını da üzerine aldı,1911 ekiminin eylülünde istifa etti.1915 ağustosunda Berlin elçiliğine tayin edildi,1917 de elçilik üzerinde kalarak Ayan Meclisi(Sanato) üyesi oldu,aynı yıl içinde,Birinci Cihan Harbinden çekilen Rusya ile Brest Litovsk sulh konferansında Türkiye murahhas heyeti arasında bulundu.1918 de Berlinde öldü,İstanbula getirilen nâşı Yahyaefendi kabristanına defnedildi. Arabca,farsca,almanca ve italyanca bilirdi,fransızca ile ingilizceyi de çok iyi bilirdi. Tarih,coğrafiya ve hukuk üzerine önemsiz bir kaç eseri vardır.İtalya(Tırablus Garb) ve Balkan Harbleri ve Brest Litovsk Konferansı üzerine çok önemli olacağı muhakkak siyasî hatıralarını yazmamışdır.