H6003

Yapı

Hadım İbrahim Paşa Camii, Hadım İbrahim Paşa Mosque

Belge

El yazısı

Türkçe, Osmanlı Türkçesi

Açık erişim

Kadir Has Üniversitesi

Kâğıt üzerine kurşun kalem

Hadım İbrahim Paşa Camii “Silivrikapıda” Cami, tarihi Silivrikapı’nın tam karşısındadır. Mimar Sinan’ın eseridir. Silivrikapısı’na açılan sol kapının üstünde şair Kandi’nin altı mısralık Türkçe bir kitabesine göre mabed H 958 M 1551 yılında Hadım İbrahim Paşa tarafından yaptırılmıştır. Son cemaat yerini altı mermer sütunun yüklendiği beş kubbe örter. Sağdaki ikinci mermer sütuna mahir bir el altı şualı yıldız oymuş ve içine de kırmızı mozayik işlemiştir. Bu kırmızı yıldızlı ak sütun sütun mabede bir hususiyet vermektedir. Son cemaat yerine açılan minare kapısının üstündeki mor zeminli çini üzerine beyaz ile Selamün Aleyküm ayeti yazılmıştır. Bu levhanın üstündeki yazılarda ve soldaki pencere üstlerindeki çinilerde hakiki renkleriyle karanfil, lale ve başaklar ve yapraklar görülmektedir. Bu levhalardaki gri ve daha açık renklere o duvarın çinilerinin hiç birisinde rastlanmaz. Mihrabın üstündeki yeşil zeminli çini hattı siyah ve beyaz mozayiklerle işlenmiş fevkalade muhteşem ve zengin bir çiçek bağçesi sarar. Mermer minberin kapısı üstündeki istalaktit, korkuluklarındaki şebekeler ve kabartmalar Türkün taşçılıktaki yüksek kudretine şaheser birer örnektirler. Mabedin kapı kanatlarında da sarrafçılık ve oymacılık sanatının yüksek misalleri görülür. Cami 38 pencereden ışık aldığı için çok aydınlıktır. Mabedin Türk ve İslam Eserleri Müzesinde teşhir edilen kıymetli bir vakfiyesi vardır. 95 sahife tutan bu vakfiyenin başında Kanuni’nin tuğrası görülür. “Hadikatü’l-Cevami” Hacı Paşa’nın namaz vaktine çok dikkat ettiğini gösteren şöyle bir menkıbe kaydediyor: “Paşa kum saatleri koymak için cami civarında ve yakınında bir ev vakfetmiştir. Bu evin içine dikilmiş iki sütun makara ile müteharrik bir buçuk kum saatleri oturtulmuştur. Evde bulunanlar namaz vakti gelince bir sopa ile sütunlara vururlar ve kulağı dâimâ burada olan müezzin de derhal minareye çıkarak ezan okurmuş” Şimdi bu ev yıkılmıştır. Caminin vakfiyesi inşasından on sene sonra tanzim edilmiştir. Tavâşî olduğu söylenen İbrahim Paşa Yavuz Sultan Selim’in kızı ve Kanuni’nin hemşirisi Fatma Sultan’ın kocası idi. Anadolu Beylerbeyiliği’nde, kubbe vezirliğinde ve İstanbul Kaymakamlığı’nda bulunmuş. H 970 M 1562 yılında ölmüştür. Mezarı caminin solundadır.

İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.