HÜSEYİN SÂDEDDİN AREL – Türk Musikisi literatürünün en büyük ve büyük bestekârı ; 18 aralık 1880 de İstanbulda doğdu,6 mayıs 1955 de aynı şehirde öldü. Anadolu kazaskeri Mehmed Emin Efendi'nin oğludur. Medresenin yüksek kısmını ve Hukuk fakültesini bitirdi. Birçok görevlerde bulundu. Deniz ticaret mahkemesi üyesi, adliye müfettişi, cezâ işleri müdürü, adliye nezareti müsteşarı, Şûrây-ı Devlet (Danıştay) üyesi, Defter-i Hâkaanî nâzırı (tapu ve kadastro genel müdürü), Şûrây-ı Devlet Tanzimat dairesi başkanı oldu. 1918'de Şûrây-ı Devlet'in kapanması üzerine 38 yaşında devlet görevinden ayrıldı. 1910 da Washington'da toplanan milletlerarası hukuk kongresinde Türkiye'yi temsil etti. Cumhuriyet devrinde görev kabûl etmedi, avukatlıkla meşgul oldu. Sadrâzam Germiyanoğlu Nûreddin Abdurrahman Paşa'nın (B.:Abdürrahman Nureddin Paşa, cild 1, sayfa 161) tek kızı Pâkize Arel'le evliydi. Zevcesi ve kızları Nâciye Hanım İstanbul'da yaşamaktadır. 1908 Meşrutiyeti'nden sonra “Şehbâl” adlı, muhteviyat ve baskı güzelliği bakımından en üstün seviyedeki lüks magazini 100 nüsha yayınlandı. 1939-1940 ta da “Türklük” adlı kültür dergisini 14 sayı çıkardı (B.: Şehbal). Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Almanca'yı ana dili derecesinde bilen Arel, başka dilleri de okupu anlardı. Hukukta bilgindi. Fak...

HÜSEYİN SÂDEDDİN AREL – Türk Musikisi literatürünün en büyük ve büyük bestekârı ; 18 aralık 1880 de İstanbulda doğdu,6 mayıs 1955 de aynı şehirde öldü. Anadolu kazaskeri Mehmed Emin Efendi'nin oğludur. Medresenin yüksek kısmını ve Hukuk fakültesini bitirdi. Birçok görevlerde bulundu. Deniz ticaret mahkemesi üyesi, adliye müfettişi, cezâ işleri müdürü, adliye nezareti müsteşarı, Şûrây-ı Devlet (Danıştay) üyesi, Defter-i Hâkaanî nâzırı (tapu ve kadastro genel müdürü), Şûrây-ı Devlet Tanzimat dairesi başkanı oldu. 1918'de Şûrây-ı Devlet'in kapanması üzerine 38 yaşında devlet görevinden ayrıldı. 1910 da Washington'da toplanan milletlerarası hukuk kongresinde Türkiye'yi temsil etti. Cumhuriyet devrinde görev kabûl etmedi, avukatlıkla meşgul oldu. Sadrâzam Germiyanoğlu Nûreddin Abdurrahman Paşa'nın (B.:Abdürrahman Nureddin Paşa, cild 1, sayfa 161) tek kızı Pâkize Arel'le evliydi. Zevcesi ve kızları Nâciye Hanım İstanbul'da yaşamaktadır. 1908 Meşrutiyeti'nden sonra “Şehbâl” adlı, muhteviyat ve baskı güzelliği bakımından en üstün seviyedeki lüks magazini 100 nüsha yayınlandı. 1939-1940 ta da “Türklük” adlı kültür dergisini 14 sayı çıkardı (B.: Şehbal). Arapça, Farsça, Fransızca, İngilizce ve Almanca'yı ana dili derecesinde bilen Arel, başka dilleri de okupu anlardı. Hukukta bilgindi. Fakat en çok musiki ile uğraştı. Türk Musikisi'nin yabancı menşeli olduğu hakkındaki iddiaları ilmî olarak çürüten “Türk Musikisi Kimindir?” adlı eseri yazdı. Diğer eserleri şunlardır : “Eski Musiki Tarihi”, “Armoni Dersleri”, “Kontrpuan Dersleri”, “Füg Dersleri”, “İleri Solfej Dersleri”, “Prozodi Dersleri”, “Kantemiroğlu Edvârı”. Fakat en önemli eseri hiç şübhesizki “Türk Musikisi Nazariyâtı Dersleri”dir. 1900'ü hemen takib eden yıllarda önce Rauf Yektâ ve Dr. Subhi Ezgi ile (B.: Ezgi, Dr.Subhi,cild 10,sayfa 5772) sonra yalnız Dr. Ezgi ile ve tek başına çalışan Arel, iki arkadaşı ile beraber, Türk Musikisi bilgisini beş asır kadar önce yazılan nazariyat kitaplarından ve elimizdeki bestelerin incelenmesi suretiyle âdetâ yeniden keşfetmiştir. Fizik bahislerinde Ord. Prof. Sâlih Murad Uzdilek'in büyük yardımını görmüştür (B.: Uzdilek,Salih Murad). “Türk Musikisi Nazariyatı Dersleri, millî musiki sistemimizi açıklayan en modern, kusursuz, vâzıh eserdir. Zaten bundan başka ancak Dr. Ezgi'nin beş ciltlik büyük kitabı vardır. Arel, on kadar sazı çalmayı öğrenmişse de, sâzende olarak tanınmamıştır. Bütün Türk Musikisi tarihinin yetiştirdiği en büyük musiki bilgini ve en büyük bestekâr olarak tarihe geçmiştir. İki binden fazla parça bestelemiş, fakat gençliğinde yaptıklarının büyük kısmını imha etmiştir. Bugün elimizdeki eserleri bine yakındır. Bir haylisi çokseslidir. Bunlar, Türk Musikisi sistemi içinde bestelenmiş ilk ve en başarılı çoksesli parçalardır. Mevlevî Âyînleri, Durak'ları, İlâhî'leri, Saz Semâî'leri, tasvirî saz eserleri, Peşrev'leri, Oyun Havaları, Gazel'leri, en yüksek çapta musiki eserleridir ve Arel'in büyük bir dâhî olduğunu ortaya koymaktadır. Şarkılarında en yüksek dereceye çıkamamıştır. Beste ve Semâî gibi formlarda ise pek az eser vermiştir. Arel'in eserleri, musikinin bütün imkânlarından faydalanılarak yapıldığı için, hiç olmazsa büyük kısmı itibarıyle, Batı ölçüsünde icrâcılar yetiştiği takdirde çalınıp okunabilecek parçalar hüviyetindedir. Batı Musikisi'ni Türkiye'de en iyi öğrenmiş müzisyen olan Arel, Türk Musikisi'nin ham malzeme zenginliği ile, Batı'nın yüksek teknik imkânlarını birleştirmiştir. Eserleri, yüzlerce makalesi, konferansı, dersleri ile Arel, birçok öğrenci yetiştirmiş, beş yıl İstanbul Belediye Konservatuarı'nın başkanlığını yapmış, Türk Musikisi şubesini ve İcrâ Hey'eti'ni kurmuş, Batı Musikisi şubesini ıslah etmiştir. Türk Filarmoni Derneği'nin, Türk Hukukçular Derneği'nin kurucusu Arel'dir. Bugün kullanılan Türk ve Batı musikilerine ait yüzlerce terimi Arel koymuştur. Arel, Türk Musikisi'nin, bünyesi bozulmaksızın çoksesli olarak gelişmesine şiddetle taraftardı. Teksesli musikinin de eskisi gibi kendi imkânları içinde yürümesinde bir mahzur görmüyordu. Teksesli parçaların polifonize edilmesine tamamen aleyhdardı. Çoksesli Türk Musikisi, çok sesli yazacak bestekârlarla kurulacaktı. İleride Türk Musikisi tarihi “Arel'den Önce” ve “Arel'den Sonra” diye incelenecektir. T.Yılmaz ÖZTUNA Ölümünün onuncu yılı münâsebeti ile P.T.T Türkiye P.T.T. İdâresince 1966 da 25 kuruşluk bir posta puluna resmi konmuşdur.