Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hüseyin (Kargılı Çöpcü) article
HÜSEYİN (Kargılı Çöpcü) – Mütâreke senelerinde,1918 ile 1920 arasında Galatada o zamanlar tanzifât amelesi denilen ve o semtde aşırı derecede güzelliği ile şöhret bulmuş bir genc çöpcü ;cemâl âşıklığı ile meşhur Hemedanlı kahveci Hüseyin Ağa tarafından kandırılmış ve Galatada Tersâne Caddesinde (Cumhuriyet devrinde Necatibey Caddesi) bulunan kahvehânesine çırak olarak alınmışdı (B.:Hüzeyin Ağa,Hemedânî Kahveci Çaycı).Acem kahveci Anadolu uşağı genci yanına almakla da kalmamış,onu İran minyatürlerinde görülen mahbublar kılığına sokmuşdu,ve Kargılı Çöpcü Hüseyine üç bey takma isim koymuşdu,yerine göre “Fikne Şah”,“Pelenk Şah”,“Cellâd Şah” derdi,ve delikanlıya her bir lakabı için uydurup uydurup acemkârî hikâyeler anlatır,şehzâdelerden,sultanlardan ve onların arasındaki aşk ve alâka mâcerâlarından behseder,her hikâyesini de “İşte bu Fitne Şah Gûhi Elvend Ahondunun oğludur”,“İşte bu Cellâd Şah Kal'ai Kahkahâ Hanının oğuludur”,“İşte bu Pelenk Şah Serendib Pâdişahının oğludur”,“Ben de bu püsere Zülfisiyah Küheylanı getiren Arabım,Yetmiş kapuyu açan altın anahtarı veren sihirbazım,gözünü yumdurup açdırıp bir anda Hindistandan Çine götüren dervişim..” derdi.
Kargılı Çöpcü Hüseyin acemliği öylesine benimsemişdi ki güzel delikanlının bu hâli İstanbulda büyük bir yekûn tutan hemşehrilerini ...
⇓ Read more...
HÜSEYİN (Kargılı Çöpcü) – Mütâreke senelerinde,1918 ile 1920 arasında Galatada o zamanlar tanzifât amelesi denilen ve o semtde aşırı derecede güzelliği ile şöhret bulmuş bir genc çöpcü ;cemâl âşıklığı ile meşhur Hemedanlı kahveci Hüseyin Ağa tarafından kandırılmış ve Galatada Tersâne Caddesinde (Cumhuriyet devrinde Necatibey Caddesi) bulunan kahvehânesine çırak olarak alınmışdı (B.:Hüzeyin Ağa,Hemedânî Kahveci Çaycı).Acem kahveci Anadolu uşağı genci yanına almakla da kalmamış,onu İran minyatürlerinde görülen mahbublar kılığına sokmuşdu,ve Kargılı Çöpcü Hüseyine üç bey takma isim koymuşdu,yerine göre “Fikne Şah”,“Pelenk Şah”,“Cellâd Şah” derdi,ve delikanlıya her bir lakabı için uydurup uydurup acemkârî hikâyeler anlatır,şehzâdelerden,sultanlardan ve onların arasındaki aşk ve alâka mâcerâlarından behseder,her hikâyesini de “İşte bu Fitne Şah Gûhi Elvend Ahondunun oğludur”,“İşte bu Cellâd Şah Kal'ai Kahkahâ Hanının oğuludur”,“İşte bu Pelenk Şah Serendib Pâdişahının oğludur”,“Ben de bu püsere Zülfisiyah Küheylanı getiren Arabım,Yetmiş kapuyu açan altın anahtarı veren sihirbazım,gözünü yumdurup açdırıp bir anda Hindistandan Çine götüren dervişim..” derdi.
Kargılı Çöpcü Hüseyin acemliği öylesine benimsemişdi ki güzel delikanlının bu hâli İstanbulda büyük bir yekûn tutan hemşehrilerini çileden çıkarmışdı.Kargılılar,Boyabadlılar,Tosyalılar,Kastamonulular,Ilgazlılar,Gümüşhacıköylüler,İskilipliler,Bayatlılar,Çorumlular toplanmışlar Kargılı Hüseyini acemin pençesinden zorla almaya karar vermişlerdi.Durum,İstanbuldaki işgal kuvvetlerinin rum asıllı bir casusu tarafından Hemedanlı Hüseyin Ağaya haber verildi,bir gün de Hüseyin Ağa kahvehânesini başka bir aceme devrederek masallarla büyülediği çöpcüsünü alarak bir gemiye atladı,Fransaya,bir rivâyete göre de İngiltereye kaçdı.Yâve kılıklı şu üç kıt'ayı o zaman karalamışdım :
Çaycı Acem Hüseyin görmesin bir güzeli
Şaşırır da çayları döker titreyen eli
Boynundadır âşıkın muska misal yıllarca
Hemedânî Bihzadın bir tutam kâkül teli
Tersâne Caddesinin çöpcüsüdür Hüseyin
Türlü diller dökmüşdür Acem o hinoğlu hin
Adaşımsın demişdir,yıllığın peşin demiş
Aklına çelme atmış Kargılı toy eşbehin
Yamandır Acem yaman giderek kıyı kıyı
Odasından toplayıp kaçmış pılı pırtıyı
Mücevher tarih oldu çöpcü delikanlıya
“ Çaycı Acem Hüseyin kaçırdı Kargılıyı ”
1339(1920-1921)
Kahvehânede Kargılı Hüseyinin acam kılığında bir fotografı vardı,o zamanlar dükkânını devrettiği adamdan bir altına satın almışdım.
Tevfik KARKAN
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Tevfik Karkan
Identifier
H44029
Theme
Person
Subject
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hüseyin-Hüseyin Avni chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Press notes are handwritten with pen and pencil on the document.
See Also Note
Hüzeyin Ağa (Hemedânî)
Bibliography Note
Tevfik Karkan
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.