Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Treaty of Hünkâr İskelesi article
HÜNKÂR İSKELESİ İTTİFAK MUÂHEDESİ (Osmanlı Pâdişahı İkinci sultan Mahmud ile Rusya Çarı Birinci Nikola Arasında) – İstiklâl dâvâsına düşmüş âsî Mısır vâlisi Kavalalı Mehmed Ali Paşanın ordusu Suriyeye hâkim oldukdan sonra Torosla aşmış Anadoluya girmişdi,Çarnikola pâdişaha askerî yardım teklifinde bulundu.
Sadırazam Reşid Mehmed Paşa Konya civarında maglub oldu ve Mısır Vâlisinin oğlu İbrahim Paşanın eline esir düşdü.İbrahim Paşa orta Anadoluda Kütahya üzerine üzerine yürürken,bütün osmanlı vâlilerine birer mektub göndererek,kendilerini,çok mühim bir meselenin konuşulması için İstanbulda toplanmaya dâvet etti.Konuşulacak çok mühim mesele belliydi,Sultan Mahmudun yerine Kavalalı Mehmed Ali Paşayı pâdişah ilân etmekdi.Mahremlerine :“Denize düşen yılana sarılır” diyen Sultan mahmud Rusya Çarının askerî yardımını kabul etti.Rus Donanması bir rus kolordusunu yukarı boğazın Anadolu yakasında,Beykozda Hünkâr İskelesinde karaya çıkardı.
O sırada İstanbulda bulunan bir ingiliz ressamının,Hünkâr İskelesi tepelerinde rus çadırlarını gösteren bir gravürü vardır ve “Hünkâr İskelesi” adını taşır.
Bu durum karşısında büyük avrupa devletleri derhal herekete geçdiler ve Fransanın aracılığı ile Kütahya Muâhedesi imzalandı,Mısır Ordusu Anadoludan çıkdı.Buna rağmen Rusya Hünkâr İskelesindeki kolord...
⇓ Read more...
HÜNKÂR İSKELESİ İTTİFAK MUÂHEDESİ (Osmanlı Pâdişahı İkinci sultan Mahmud ile Rusya Çarı Birinci Nikola Arasında) – İstiklâl dâvâsına düşmüş âsî Mısır vâlisi Kavalalı Mehmed Ali Paşanın ordusu Suriyeye hâkim oldukdan sonra Torosla aşmış Anadoluya girmişdi,Çarnikola pâdişaha askerî yardım teklifinde bulundu.
Sadırazam Reşid Mehmed Paşa Konya civarında maglub oldu ve Mısır Vâlisinin oğlu İbrahim Paşanın eline esir düşdü.İbrahim Paşa orta Anadoluda Kütahya üzerine üzerine yürürken,bütün osmanlı vâlilerine birer mektub göndererek,kendilerini,çok mühim bir meselenin konuşulması için İstanbulda toplanmaya dâvet etti.Konuşulacak çok mühim mesele belliydi,Sultan Mahmudun yerine Kavalalı Mehmed Ali Paşayı pâdişah ilân etmekdi.Mahremlerine :“Denize düşen yılana sarılır” diyen Sultan mahmud Rusya Çarının askerî yardımını kabul etti.Rus Donanması bir rus kolordusunu yukarı boğazın Anadolu yakasında,Beykozda Hünkâr İskelesinde karaya çıkardı.
O sırada İstanbulda bulunan bir ingiliz ressamının,Hünkâr İskelesi tepelerinde rus çadırlarını gösteren bir gravürü vardır ve “Hünkâr İskelesi” adını taşır.
Bu durum karşısında büyük avrupa devletleri derhal herekete geçdiler ve Fransanın aracılığı ile Kütahya Muâhedesi imzalandı,Mısır Ordusu Anadoludan çıkdı.Buna rağmen Rusya Hünkâr İskelesindeki kolordusunu ,ancak 8 temmuz 1833 tarihli sözde bir ittifak muâhedesi imzalandıkdan sonra geri çekdi.
Muâhede metninin özeti şudur :
“Osmanlı Devletinin istiklâlini korumak Rusyanın samimî isteğidir.Rusya Çarı pâdişahın rus donanmasına ve ordusuna muhteç duruma düşmesini istememekle berâber,şâyed öyle bir durum olursa,istenilen kuvvet ne ise,denizden ve karadan göndermeye hazırdır.İki devletden hangisi öbüründen kuvvet yardımı alırsa,verilecek kara ve deniz kuvvetlerinin bütün masrafları yardım edilen devlete âiddir.Bu muâhedenin müddeti sekiz senedir ”.
Muâhedenin bir de gizli maddesi vardı,o da şu idi:
“ Her iki devlet birbirine karşılıklı yardımı kabul etmişlerdir.Fakat Rusya,Osmanlı Devletine yardım etmeye mecbur olduğu halde,Osmanlı Devletinden yardım görme hakkından vaz geçmişdir,ona karşılık,Osmanlı Devleti,Akdeniz Boğazını bütün yabancı devletlerin harb gemilerine mutlak şekilde kapatacakdır .Herhangi bahâne ile olursa olsun yabancı devletlerin harb gemilerinin Boğazlardan geçmesine müsaade etmeyecekdir ”.
Hünkâr İskelesi Muâhedesi ile Rusya,Osmanlı devletinin işlerine karışmaya yeni bir yol açmışdı,Osmanlı Devletini âdetâ himâyesi altına koyuyordu.Gizli madde anlaşılınca,İngiltere ve Fransa bu muâhedeyi tanımadıklarını ilân ettiler,fakat Boğazlar Meselesinin kesin hal şeklini,ileride müsâid bir zamana bırakdılar.
Hünkâr İskelesi Muâhedesini Osmanlı Devleti adına Serasker Husrev Paşa,Müşir Fevzi Ahmed Paşa,Reisülküttab Mehmed Ârif Efendi,Rusya adına da Kont Aleksis Orlof ve A.Butnef imzaladılar.Rusların ısrâarı ile ve onlar tarafından Servi Burnu denilen sâhildeki ufak tepenin üstüne bir de anıd sütun dikildi.
ServiBurnu Rus Âbidesi – Tahminen 3 metro yükseklikde,1 metro eninde siyah granitden dört keşeli bir sütun idi; bir yüzünde türkce,bir yüzünde de rusca iki kitâbesi vardı.Türkce kitâbenin bir suretine yalnız Şirketi Hayriye tarafından yayınlanmış Boğaziçi isimli eserde acâib şekilde sansür edilmiş şekilde rastladık,manzum olan kitâbenin birinci ve ikinci mısralarında noktalı yerlerde ne yazılı idi bilemeyiz :
Bu..........ne misâfir geldi gitti askeri
Bu...........gûh peyker yâdigâr olsun şan kalsun
Vifâkı devleteynin böyle dursun sâbitü muhkem
Lisânı dostânde dâsitânı çok şan kalsun
Bir müddet sonra rusca kitâbe silindi.1914 de de Birinci Cihan Harbi başında Servi Burnu Âbidesinin tümü kamdırıldı,ne olmuşdur bilmiyoruz,kırılıp yok edildiği tahmin olunabilir .
Theme
Other
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
H42A023
Theme
Other
Subject
Hünkar İskelesi Muahedesi, Hünkar İskelesi İttifak Muahedesi, Hünkar İskelesi Treaty, Mahmud II (Sultan), Nikola I (Rus Çarı), Mehmed Ali Paşa (Kavalalı), Reşid Mehmed Paşa (Sadrazam), Reşid Mehmed Pasha (Grand Vizier), Beykoz, Hünkar İskelesi, Hüsrev Paşa (Serasker), Hüsrev Pasha (Commander-in-Chief), Ahmed Paşa (Müşir), Fevzi Ahmed Pasha (Marshall), Reisülküttab Mehmed Arif Efendi, Kont Alexis Orloff, Count Alexis Orloff, A. Butnef, Serviburnu Rus Abidesi, Serviburnu Russian Monument, Şirket-i Hayriye, Bosphorus Steam Navigation Company, Boğaziçi, Bosphorus, I. Dünya Savaşı, First World War, World War I
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hü-Hün chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Print notes are written with pen.
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Other
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.