Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Hrisantos article
HRİSANTOS – İstanbulun Birinci Cihan Harbi sonunda otolâf defletlerinin silâhlı kuvvetleri tarafından işgal altında bulundurulduğu yıllarda 1918 ile 1920 arasında İstanbul rumlarından genc bir şerir,ırkının yüz çizgileri ile güzel bir kötü oğlan,polis düşmanlığı ile tanınmış ve on üçü polis olmak üzere iki yıl gibi kısa bir zaman içinde 21 cana kıymış genc bir kaatil ; 26 eylül 1914 tarihli ilk ve ve bir hırsızın bir sabıka ve 4741 sayılı bir parmakizi fişinde hüviyeti şöyle tesbit edilmişdir : “ Hristo veledi Ahiles ;doğum yeri ve tarihi:1314(1898-1899) İstanbul ;tâbiyeti :Osmanlı ;mezhebi: rum ;sanatı: Terzi çırağı ”.
İstanbul zâbıtasınca ilk defa olarak uygunsuz lukdan parmak izi alındığında henüz 15-16 yaşlarında bulunuyordu.
(O tarihlerde Tanin Gazetesinde yanınlanmış bir zâbıta vak'asıdır ki adı geçen Hristo'nun bu Hrisantos olması çok muhtemeldir: “Galatada Kapuiçi Hamanında beraber gecelediği Hamid Ağa adında bir kürdün sakosu cebinden içinde 2 lirâyı osmânî ile 3 kîm mecidiye ve bir mıkdar akçei mağşuşe bulunan kisesini şirkat ile Hamid Ağa uyur iken hamamdan çıkıp kaçan Hristo nâm oğlan Kuledibinde bir kahvehânede kumar oynar iken teşhis ve derbest edilmişdir ”).
Babası Ahilea 1910 da Yunanistana gitmiş ve bir daha kendisinden haber alınamamışdır ;anası ise Derviş Sokağ...
⇓ Read more...
HRİSANTOS – İstanbulun Birinci Cihan Harbi sonunda otolâf defletlerinin silâhlı kuvvetleri tarafından işgal altında bulundurulduğu yıllarda 1918 ile 1920 arasında İstanbul rumlarından genc bir şerir,ırkının yüz çizgileri ile güzel bir kötü oğlan,polis düşmanlığı ile tanınmış ve on üçü polis olmak üzere iki yıl gibi kısa bir zaman içinde 21 cana kıymış genc bir kaatil ; 26 eylül 1914 tarihli ilk ve ve bir hırsızın bir sabıka ve 4741 sayılı bir parmakizi fişinde hüviyeti şöyle tesbit edilmişdir : “ Hristo veledi Ahiles ;doğum yeri ve tarihi:1314(1898-1899) İstanbul ;tâbiyeti :Osmanlı ;mezhebi: rum ;sanatı: Terzi çırağı ”.
İstanbul zâbıtasınca ilk defa olarak uygunsuz lukdan parmak izi alındığında henüz 15-16 yaşlarında bulunuyordu.
(O tarihlerde Tanin Gazetesinde yanınlanmış bir zâbıta vak'asıdır ki adı geçen Hristo'nun bu Hrisantos olması çok muhtemeldir: “Galatada Kapuiçi Hamanında beraber gecelediği Hamid Ağa adında bir kürdün sakosu cebinden içinde 2 lirâyı osmânî ile 3 kîm mecidiye ve bir mıkdar akçei mağşuşe bulunan kisesini şirkat ile Hamid Ağa uyur iken hamamdan çıkıp kaçan Hristo nâm oğlan Kuledibinde bir kahvehânede kumar oynar iken teşhis ve derbest edilmişdir ”).
Babası Ahilea 1910 da Yunanistana gitmiş ve bir daha kendisinden haber alınamamışdır ;anası ise Derviş Sokağında şimdi Peremeci Sokağı bir umumhâne işleten Mama Andrenohiya idi . (Babası Ahilea'nın Galata Canavarı adı ile meşhur Bıçakcı Petrinin mahbubu Kalopedi Ahilea olması kuvvetle muhtemeldir,bu takdirde anasının asıl adının da Aliki olması gerekir ;B.Kalopedi Ahilea ;Petri,Bıçakcı) ;kendisinden beş yaş kadar büyük Lâternacı Koço adında bir erkek kardeşi bir de kız kardeşi vardı.Daha çocuk iken Koçu ile birlikde tramvaylarda yolcuların para çantalarını kapıp kaçarlardı,bâzan da umumhânelerde zamparaların elbiselerinde söğüşcülül yolu ile para çalardı. 13-14 yaşlarında meyhâneci Deli Panayotun mahbubu oldu,aynı meyhânenin müşterilerinden ve Hendek Yangın Tulumbası uşaklarından ve azılı palikarlardan Sarı Hristo ile de gizlice münesebetde bulundu ;Hrisantosu delicesine seven bu iki adamdan Deli Panayot Sarı Hristoyu öldürerek mahbubu yolunda kaatil oldu.
1915 de ,16-17 yaşlarında iken Galatanın eşirrâ arasında “yaman delikanlı” olarak tanındı ve birkaç ayakdaşı ile gece hırsızlığı yapan Zafiri adında bir şerîrin mahbubu ve çırağı oldu ve kısa bir zaman sonra bu yeni tüylenmiş genc Zafiriyi ve onun azılı hırsızları Makarnacı Niko,Hariton,Lazarı,Demirci Andon ve Fantoma Mehmedi de emri altına alarak çetenin reisi oldu.
İlk cinâyetini 1918 de 19-20 yaşlarında işledi,Boğazkesende sütcü Receb Ustayı öldürdü,yine o yıl içinde Dolabderesinde Taksim Merkezi mürettebâtından polis Mehmed Efendiyi vurdu ki ilk öldürdüğü polisdir.Sonra muhtelif yerlerde hiçden sebeblerde,yahud kendisi teshis edip de peşine düşen polislere karşı silâhını tereddüdsüz kullandı : Komiser Fahri Efendi,ve polis neferleri İbrahim,Abdürrahman ,Cemal,Osman,Mehmed ve sivil polis Nuri Efendilerin bu kötü gencin kurşunlarının kurbanları oldular.
İşgal yıllarında bilhassa ingiliz zâbıtasının müdahalesi ile İstanbulun türk zabıtası genc şerîri gereği gibi tâkib edemiyordu , (kuvvetle muhtemeldir ki ingiliz işgal kuvvetleri arasında bir cinsî sapık hâmi de bulmuş olacakdır) , rumlar ise Hrisantos'un Panaiya (Meryem Ana) tarafından himâye edildiğini söylerlerdi.İngilizlerin her halde insanlık kurallarına uymayan müdahalalerine rağmen yapılan sıkı takibler sonunda mâhud çete dağıtılabildi ve çoğu yakalandı.
1918-1919 arasında bir karnaval gecesinde teşhis edilen Hrisantos polis memuru Raşid Efendiyi vurub kaçarken kendisini tutmak için peşine takılan iki rum gencinden de biini öldürdü,ve artık İstanbulda duramayacağını anlayarak sahte hüviyetle bindiği Gülcemal Vapuru ile ve Eftimiya adındaki metresini de alarak Yunanistana kaçdı.Fakat orada çok kalmadı,Eftimiyaya göj koyan bir yunan jandarma onbaşısını öldürerek İstanbula kaçdı.
Yeni bulduğu Anesti adında bir aykadaşı ile kendilerine esrar verecek olan bir gümrük memurunu öldürerek cesedini Galata rıhtımından denize attılar.
İstanbulda Aleko,Marko ve Galib adında üç serseri ile yeni bir çete kurdu ; Tepeüstünde bir tramvayı durdurarak içinde blunan yir mi kadar yolcuyu soydular.
Galatasarıy Merkez Memuru (Emniyet Âmiri) Bahripaşazâde Kemal Bey Hrisantosu vurdurmak için hautaca iş başarmakla tanınmış Laz Tufan ile Kıranta Yakub adında iki adamla anlaşmış,fakat bu adamlarla âşinâlığı olan Hrisantos ayağından yaralı olduğu için kendisine acındırmaya muvaffak olmuş,Tufan ile Yakub müdafaadan âciz biririni,şerir de olsa öldürmeyi yiğitliklerine sığdıramamışlardı.Kemal Bey bu sefer Hrisantosun çocukluk arkadaşı Agaton Gargaraça adında bir urm balıçıyı buldurdu ve onunla anlaşdı.Hrisantos da Agaton'a müracaat ederek sığınacak bir yer istemişdi,belki de İstanbuldan tekrar kaçmaya karar vermiş bulunuyordu.Agaton çocukluk arkadaşını Direkcibaşı Sokağında (1934 Belediye Şehir Rehberinde Taksimin Yenişehir Mahallesi sokaklarından) belediyece yıkılma kararı verilip boşaltılmış üç katlı harab ahşab evin alt katında yerleşdirdi , ve keyfiyeti Kemal Beye haber verdi. 7/8 eylül 1920 bir salı/çarşanba gecesi,Hrisantos orada emin sandığı yatağında oyurken çocukluk arkadaşı tarafından vurularak öldürüldü.Baskına gelen bâzıta Hrisantos'un ölüsünü buldular.Gelen polis kuvvetinden komiser muavini Muharrem (Alkor) Bey ile plis neferi Cafer Tayyar Efendi de Hrisantosun cesedi üzerine ateş ettiler,ve uzunca bir zaman Hrisantosu onların öldürdükleri söyledni ve yazıldı. Hrisantos ölümünde 21-22 yaşlarında idi.
İhsan BİRİNCİ
Theme
Event
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
İhsan Birinci
Identifier
H39A002
Theme
Event
Subject
Hrisantos, Birinci Dünya Savaşı, First World War, Suç, Crime, Cinayet, Murder, Hristos, Zabıta, Zaptieh, Polis, Police, Tanin (Gazete), Tanin (Newspaper), Galata, Kapuiçi Hamamı, Kapuiçi Hammam, Kapuiçi Bathhouse, Hamid Ağa, Hamid Agha, Kuledibi, Kalopedi Ahilea, Mama Andrenohiya, Derviş Sokağı, Derviş Street, Peremeci Sokağı, Peremeci Street, Aliki, Bıçakçı Petri, Laternacı Koço, Meyhaneci Deli Panoyot, Hendek Yangın Tulumbası, Hendek Fire Department, Sarı Hristo, Blonde Hristo, Zafiri, Niko, Hariton, Lazari, Demirci Andon, Hammersmith Andon, Mehmed (Fantoma), Boğazkesen, Dolapdere, Taksim, Polis Mehmed Efendi, Policeman Mehmed Efendi, Komiser Fahri Efendi, Commissar Fahri Efendi, Polis İbrahim, Policeman Ibrahim, Abdürrahman, Cemal, Osman, Mehmed, Sivil Polis Nuri Efendi, Civil Policeman Nuri Efendi, Panaiya, Meryam Ana, Mother Mary, Polis memuru Raşid Efendi, Police officer Raşid Efendi, Gülcemal Vapuru, Gülcemal Ferry, Eftimiya, Aleko, Marko, Galib, Anesti, Galata Rıhtımı, Galata Port, Bahripaşazâde Kemal Bey, Laz Tufan, Kıranta Yakub, Agaton Gargaraça, Direkçibaşı Sokağı, Direkçibaşı Street, 1934 Belediye Şehir Rehberi, 1934 Municipality City Guide, Yenişehir Mahallesi, Yenişehir Neighborhood, Muharrem Alkor, Cafer Tayyar Efendi, İhsan Birinci
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Hris-Hun chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Print notes are written with pen.
See Also Note
Kalopedi (Ahilea); Petri (Bıçakçı)
Bibliography Note
1934 Belediye Şehir Rehberi; Tanin gazetesi
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Event
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.