HACIBEŞİRAĞA CAMİİ VE KÜLLİYESİ – Kazlarağası Hacı Beşir Ağanın bir hayır manzumesi olub Onsekizinci Yüzyıl tüek yapı sanatının en güzel eserlerinden biridir ;İstanbul Vilâyet Konağı (eski Bâbıâlî) karşısında,1934 Belediye Şehir Rehberinin 2 numaralı paftasında 15 numara ile gösterilmiş Alemdar Mahallesinde Hükûmet Konağı Sokağının Alayköşkü Caddesi ile olan kavuşağı köşesindedir. Bir fevkaanî cami,bir tekke,bir medrese,bir kütübhâ ne,bir çeşme,ve bir sebil ile hayır eserine îrad yedi dükkândan mürekkeb olub sebil tamköşede,iki yolun kavuşak noktasındadır ;çeşme ile dükkânlardan üçü Hükûmet Konağı Sokağında,diğer dört dükkân da Alayköşkü Caddesindedir.Külliyenin diğer iki tarafını Hacıbeşir Tekke sokağı çevir miş olub külliyenin kapusu,bu sokağın Hükûmet Konağı Sokağı ile olan kavuşağı köşesindedir. Sokak kapusundan genişce bir avluya girilir,medrese sağda müstakil bir bölüm teşkil eder.Sebilin bulunduğu köşeden,Hükûmet Konağı Sokağı hafif,Alayköşkü Caddesi oldukça dik yokuşdur.Külliye köpusundan girildiğine göre cami düz ayak görünür ise de,her iki yokuş boyunca cami binâsının altına bir sebil,bir çeşme ve yedi dükkân yerleştirilmişdir. Hadikatül Cevâmide “Ağa Camii” adı ile kayıdlıdır ve şu mâlûmat verilmektedir :“ Paşakapusu kurbindedir,bânieis şeyhülharem dârüssaade ağacı Elh...

HACIBEŞİRAĞA CAMİİ VE KÜLLİYESİ – Kazlarağası Hacı Beşir Ağanın bir hayır manzumesi olub Onsekizinci Yüzyıl tüek yapı sanatının en güzel eserlerinden biridir ;İstanbul Vilâyet Konağı (eski Bâbıâlî) karşısında,1934 Belediye Şehir Rehberinin 2 numaralı paftasında 15 numara ile gösterilmiş Alemdar Mahallesinde Hükûmet Konağı Sokağının Alayköşkü Caddesi ile olan kavuşağı köşesindedir. Bir fevkaanî cami,bir tekke,bir medrese,bir kütübhâ ne,bir çeşme,ve bir sebil ile hayır eserine îrad yedi dükkândan mürekkeb olub sebil tamköşede,iki yolun kavuşak noktasındadır ;çeşme ile dükkânlardan üçü Hükûmet Konağı Sokağında,diğer dört dükkân da Alayköşkü Caddesindedir.Külliyenin diğer iki tarafını Hacıbeşir Tekke sokağı çevir miş olub külliyenin kapusu,bu sokağın Hükûmet Konağı Sokağı ile olan kavuşağı köşesindedir. Sokak kapusundan genişce bir avluya girilir,medrese sağda müstakil bir bölüm teşkil eder.Sebilin bulunduğu köşeden,Hükûmet Konağı Sokağı hafif,Alayköşkü Caddesi oldukça dik yokuşdur.Külliye köpusundan girildiğine göre cami düz ayak görünür ise de,her iki yokuş boyunca cami binâsının altına bir sebil,bir çeşme ve yedi dükkân yerleştirilmişdir. Hadikatül Cevâmide “Ağa Camii” adı ile kayıdlıdır ve şu mâlûmat verilmektedir :“ Paşakapusu kurbindedir,bânieis şeyhülharem dârüssaade ağacı Elhac Beşir Ağadır(B.:Beşir Ağa,Hacı ,cild 5,sayfa 2599), mahfili hümâyun ve kütübhâne ve medrese ve mekteb ve tekke ve camiin altında sebil ve yanında çeşmesi vardır.Camiin kapusu üzerinde olan tarih budur : Hatîbi minberi adlü kerâmeti câmii şevket İmâmı dînü devlet Han Mahmûdi kerem pîra Nice hayr ile kürsii cihânı beyti ma'mûre Müşâbih eyledi ol kıblei şahâni milk ârâ Betvfîki hüdâ isrine kıldı iktidâ çünkim Ağaayi hâfızı dârüssaade izzile hâlâ Muvaffak olmuş iken bî aded hayrâta ezcümle Yeniden bu ibâdetgâahı pâki eyledi ihyâ Salâdır gel kıyâm et beş vakitde taatullaha Zehî âlî makaam oldu bu zîbâ ma'bedi vâlâ Ezânı pençkâne ile bula tâkim şeref âlem Binâyi devlet bânisini Hak ide pâ bercâ Çıkub erkânı çârem üzre kıldı bir birin tebşir Tavaf ettikde Feyzi sâkinânı âlemi bâlâ Bu mısrâ ile didiler gayri ez menkuut târihin “ Eser bir câmiülenvâr yamdırdı Beşi Ağa ” 1158(1745) “(Tarih mısraında noktasız harfler alınıcakdır,1162 tutar,4 fazla olduğu söylenmişdir,4 çıkınca 1158 tarihi bulunur) Eyyubda Babahaydar mahallesinde de bir dârülhadis,bir mekteb,bir çeşme ve kütübhâne yaptırmışdır,Medînei Münevverede de bâzı hayratı vardır.Üçüncü Sultan Ahmed ve Birinci Sultan Mahmud zamanlarında ikbak devri otuz sene sürmüşdür.Bu külliyesinin tamamlanmasından bir sene sonra Bahâriyedeki sâhilhânesinde ölmüş,Eyyubsultanda defnedilmişdir ”. Tahsin Öz “İstanbul Camileri” isimli eserine bu camii “Hacı Beşirağa”, “Beşirağa” ve “Ağa Camii” isimleri ile kaydediyor ve son isimde şunları yazıyor: “Bu manzume Cami,Tekke,Medrese ,Çeşme ve Sebilden müteşekkildir.Bânisi Kazlarağası Beşir olub 1746 da vefat etmişdir,Eyyubda medfundur.Tek kubbeli ve fevkaanî olan camiin altında sebil ve dükkânlar vardır.Minâresi sağındadır.Medrese ve cümle kapuları üzerinde İkinci Mahmud zamanı tâmirina dâir kitâbeler vardır. İşbu külliye Barok üslûbun türk sanatı ile mezcedilmesi suretiyle vücud bulmuşdur ” (1962) . Bu güzel külliye İstanbul Ansiklopedisi için 1943 de ziyâret edilmişdi; camiin içinde sol tarafda bulunan hünkâr mahfili ibtal edilmiş,hademeye koğuş gibi kullanılıyordu,yine camiin içinde bulunan kütübhâne de boşaltılmış,kitabları Süleymaniye Kütübhânesine nakledilmişdi.Avluda ayrı bir bölüm teşkil eden ve 11 odadan mürekkeb medresede bekâr uşağı hammallar oturuyordu,bir odada 10-12 kişi yatmakda idi,yaz geceleri medrese odaları ortasındaki avluda çırıl çıplak yatmaları,o avluyu gören civar evler halkınca şikâyet konusu olmuşdu.Cadde üzerindeki 4 dükkân şahıs mülkiyetine geçmişdi,ikisi bakkal,biri bakkallardan birinin ikaametgâhı olmuş,birinde de bir oto tamircisi bulunuyordu.Hükûmet Konağı Sokağı üserindeki 3 dükkân vakıflar müdürlüğünce kiraya verilmişdi,içlerinde iki oto tamircisi ile bir kahveci bulunuyordu. Muzaffer ESEN