Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Haydarpaşa Gar Lokanta ve Gazinosu maddesi
HAYDARPAŞA GAR LOKANTA VE GAZİNOSU – İstanbul sınırı içinde demir yolu istasyonlarındaki gazinolaranı en büyüğü ;isimleri İstanbul şehrinin edebiyat kütüğüne geçmiş diger istasiyon gazinoları şunlardır : Kızıltoprak Gazinosu,Göztepe Gazinosu,Erenköy Gazinosu,Bostancı Gazinosu,Maltepe Gazinosu,Pendik Gazinosu.
Bu gazinoların hiç biri kalmamışdır,kimisi kahvehâne olmuş,kimisi alelâde büfeye çevrilmiş,kimisi de tamamen kapanmışdır.Haydarpaşa Gar gazinosu da hayli tehlikeler geçirmiş,1965 den sonradır ki Esad Sözübir adında bir zât tarafından işletilmeye başlandıktan sonra huzur içinde oturulabilir,ağız tadı ile yemek yenilir,avâvî tabiri ile boguntu yeri olmayan,yabancı veya yerli,Devlet Demir Yolları posta tirenleri ve ekspreslerinin en yüksek tabakadan yolcularının ağırlana bileceği bir yer olmuşdur.
Haydarpaşa Gar Gazinosu 4 kasım 1909 daGarın açılış töreni münâsebeti ile verilen bir akşam ziyâfeti ile açılmışdır (B.:Haydarpaşa Garı).
Bir alman şirketi olan Anadolu-Bağdad Demiryolları Kumpanyası gazinonun işletmesini Yuvan adında bir ruma vermişdir,soy adını tesbit edemedik.O devrin kalender halk şâirlerinden Merdivenköylü Bitli Tevfikin 15 kıt'alık bir manzumesinden gazinonun garsonlarının da Sakız Adasından sureti mahsusada getirtilmiş yakışıklı rum gencleri olduğu anlaşılıyor,...
⇓ Devamını okuyunuz...
HAYDARPAŞA GAR LOKANTA VE GAZİNOSU – İstanbul sınırı içinde demir yolu istasyonlarındaki gazinolaranı en büyüğü ;isimleri İstanbul şehrinin edebiyat kütüğüne geçmiş diger istasiyon gazinoları şunlardır : Kızıltoprak Gazinosu,Göztepe Gazinosu,Erenköy Gazinosu,Bostancı Gazinosu,Maltepe Gazinosu,Pendik Gazinosu.
Bu gazinoların hiç biri kalmamışdır,kimisi kahvehâne olmuş,kimisi alelâde büfeye çevrilmiş,kimisi de tamamen kapanmışdır.Haydarpaşa Gar gazinosu da hayli tehlikeler geçirmiş,1965 den sonradır ki Esad Sözübir adında bir zât tarafından işletilmeye başlandıktan sonra huzur içinde oturulabilir,ağız tadı ile yemek yenilir,avâvî tabiri ile boguntu yeri olmayan,yabancı veya yerli,Devlet Demir Yolları posta tirenleri ve ekspreslerinin en yüksek tabakadan yolcularının ağırlana bileceği bir yer olmuşdur.
Haydarpaşa Gar Gazinosu 4 kasım 1909 daGarın açılış töreni münâsebeti ile verilen bir akşam ziyâfeti ile açılmışdır (B.:Haydarpaşa Garı).
Bir alman şirketi olan Anadolu-Bağdad Demiryolları Kumpanyası gazinonun işletmesini Yuvan adında bir ruma vermişdir,soy adını tesbit edemedik.O devrin kalender halk şâirlerinden Merdivenköylü Bitli Tevfikin 15 kıt'alık bir manzumesinden gazinonun garsonlarının da Sakız Adasından sureti mahsusada getirtilmiş yakışıklı rum gencleri olduğu anlaşılıyor,gazinonun işletilmesi verilmiş Yuvanın adına da o manzumede rastladık :
Gar Gazinosu gaayet şâhâne
Murad Garson Şahlar bâde bahâne
Ne beyler paşalar tutuşmuş yanar
Üç nefer Sakızlı urum civâne
Çapkınlık şânından nigâhı vahşet
Eflâtun kitabı üzre muhabbet
Râyegân eylemiş vaslın üç âfet
Âferin gös yuman Usta Yuvân'e
Gazinonun yanında,Rıhtım boyundan,Haydarpaşa İstasyon Caddesinden bakıldığına göre sağtarafda akasya ağaçları ile bezenmiş büyük ve güzel bir de bağçesi vardı,yazın o bağçede oturulur,yemek yenilir,işret edilirdi,Tevfik Efendi manzumesinde obağçeden de bahsetmişdir :
Bağçesinde kuytu köşede çakdım
Gümüş topuklara mestâne bakdım
Keseyi boşaltıp aklım bırakdım
Bahşişler vererek kalenderâne
Gazino bağçesi ,tarihini kesin olarak tesbit edemedik,tahmin ediyoruz ki 1935 den sonra kaldırılmış,yeri gar peronuna katılmışdır.
Cumhuriyet devrinde Türkiye Devlet Demir Yolları İşletmesi kurulduğunda Haydarpaşa Gar Gazinosunun işletmesi bir türke verildi,pek çok el değiştirdi,ve Haydarpaşa Garı gibi türkiye demir yollarının başlangıç noktasında en büyük bir garın şânına lâyık hüviyetini 1965 yılından bu yana Esad Sözübir'in elinde buldu.
Bu satırların yazıldığı sırada (ağustos 1972) 40 masa yerleştirilmiş geniş bir salondur,160 kişiyi rahatca alır.Mutfağı zemin katındadır,koku,duman diye bir şey duyulmaz,görülmez.Salonun üç kapusu vardır :biri gar peronuna,biri garın yolcu bekleme salonlarının bulundu koridora,üçüncüsü de Rıhtım Boyuna,Haydarpaşa İstasyon caddesine açılır.O sokak kapusu gazinonun en büyük kapusudur,ve gazino salonundan sokağa on basamak mermer merdivenle inilir.
Yukarda kaydettiğimiz tarihde Haydarpaşa Gar Gazinosu,târifesi ikinci sınıf,fakat mutfağı ve hizmeti ile birinci sınıf bir gazino ile,bu durumunu da işinin ehli ve son derecede titiz olan işleticisi Esad Sözübire borclu idi.Gazinonun aşcıbaşısı Bolulu Eyub Usta,dönercisi yine o memleketden İbrahim Usta idi.Gazinoda 1 barmen,2 mezeci,4 garson,2 komi çalışıyordu(B.:Sözübir ,Esad ;Gazino,Gazinolar,Gazinoculuk,cild 11,sayfa ).
Bu güzel gazinonun tek noksanı telefonu bulunmayışıdır,bu çok önemli ihtiyacın sağlanmasında Haydarpaşa Garının bağlı bulunduğu D.D.Y.Birinci İşletme Müdürlülüğü esefle kaydedilecek kayıdsızlık göstermektedir.
Bu satırların yazıldığı tarihde Haydarpaşa Gar Gazinosu yeni bir buhran devresine girmek üzere idi,katarlara eklenen Lokantalı Vagonlar idâresine devredilmesine karar verilmiş bulunuyordu.Bu kararı bir hükme bağlamak bu şehir kütüğünün konusu dışında kalır.İstanbulun başarı ile işletilen ve bütün müşterileri ve uğlar uğrayan tiren yolcularını hoşnud eden güzel bir gazinoyu kaybedeceğinden korkulur .
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H28C049
Tema
Yapı
Konular
Haydarpaşa Gar Lokanta ve Gazinosu, Haydarpaşa Train Station Restaurant and Casino, Kızıltoprak Gazinosu, Kızıltoprak Casino, Göztepe Gazinosu, Göztepe Casino, Erenköy Gazinosu, Erenköy Casino, Bostancı Gazinosu, Bostancı Casino, Maltepe Gazinosu, Maltepe Casino, Pendik Gazinosu, Pendik Casino, Esad Sözübir, Haydarpaşa Garı, Haydarpaşa Train Station, Anadolu-Bağdad Demiryolları, Anatolian-Bagdad Railways, Merdivenköylü Bitli Tevfik, Haydarpaşa İstasyon Caddesi, Haydarpaşa Train Station Avenue, Türkiye Devlet Demir Yolları İşletmesi, Turkey State Railways Company, Bolulu Eyub Usta
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hay-Haydar-Hayden bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Baskı notları, eklemeler ve düzeltmeler tükenmez kalemle yazılmıştır.
Bakınız Notu
Haydarpaşa Garı; Sözübir (Esad); Gazino, Gazinolar, Gazinoculuk, cild 11
Bibliyografya Notu
Merdivenköylü Bitli Tevfik
Tarih
1972-08
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.