Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Haşmet (Baytarlı) maddesi
HAŞMET (Baytarlı) – İkinci Sultan Abdülhamid devri sonlarında İstanbulun çalğılı tulumbacı kahvehânelerinde mâni,semâi,destan okuyu genclerin en namlılarından ; o zamanlar bâzı mektebli genclere “Tıbbiyeli”,“Mülkiyeli”,“Harbiyeli” gibi lakablar takılırdı,Haşmetin “Baytarlı” lakabı talebeliğinden değildi,tulumbacılık âleminde büyük şöhreti olan ve ayrıca meşrebinin bıçkınlığı ile de tanınmış olan bu genc Baytar Maktebinin hademelirinden idi,ve o devrin âdetince dışarda hademelere giydirilen üniforma ile dolaşırdı.
Üsküdarlı Vâsıf Hocanın rivâyetine göre devrin namlı Kadırga Yangın Tulumbası Sandığının uşaklarından olan Haşmet devrin namlı yosmalarından Fitnat Hanımın da mâşuku,jigolosu imiş ;Vâsıf Hoca şöyle anlatıyor : “Pehlivan yapılı,kara yağız zeberdest bir delikanlı idi;aşkbazlıkda acem kılıcı gibi her iki yanı keskindi,ömrü Gaco ve Şorolo dalgaları ile içinde geçmişdir ;Fıtnatın pek çok parasını yemiş,ondan sızdırdığı paraları da Kemeraltının rum yosmaları ile pedimularına yedirmişdir (B. :Fitnat ,cild 11,sayfa 5803).Cerrahpaşa taraflarında bir paşa kızı Baytarlı Haşmeti pırpırı tulumbacı kılığında sandık kolu altında yangına koşarken görmüş,âşık olmuş,paşa babası da iknâ edilerek o mektebli genc ile evlenmişdi.Adını tulumbacı kahvehânelerinde duyardım,fakat kendisini ilk de...
⇓ Devamını okuyunuz...
HAŞMET (Baytarlı) – İkinci Sultan Abdülhamid devri sonlarında İstanbulun çalğılı tulumbacı kahvehânelerinde mâni,semâi,destan okuyu genclerin en namlılarından ; o zamanlar bâzı mektebli genclere “Tıbbiyeli”,“Mülkiyeli”,“Harbiyeli” gibi lakablar takılırdı,Haşmetin “Baytarlı” lakabı talebeliğinden değildi,tulumbacılık âleminde büyük şöhreti olan ve ayrıca meşrebinin bıçkınlığı ile de tanınmış olan bu genc Baytar Maktebinin hademelirinden idi,ve o devrin âdetince dışarda hademelere giydirilen üniforma ile dolaşırdı.
Üsküdarlı Vâsıf Hocanın rivâyetine göre devrin namlı Kadırga Yangın Tulumbası Sandığının uşaklarından olan Haşmet devrin namlı yosmalarından Fitnat Hanımın da mâşuku,jigolosu imiş ;Vâsıf Hoca şöyle anlatıyor : “Pehlivan yapılı,kara yağız zeberdest bir delikanlı idi;aşkbazlıkda acem kılıcı gibi her iki yanı keskindi,ömrü Gaco ve Şorolo dalgaları ile içinde geçmişdir ;Fıtnatın pek çok parasını yemiş,ondan sızdırdığı paraları da Kemeraltının rum yosmaları ile pedimularına yedirmişdir (B. :Fitnat ,cild 11,sayfa 5803).Cerrahpaşa taraflarında bir paşa kızı Baytarlı Haşmeti pırpırı tulumbacı kılığında sandık kolu altında yangına koşarken görmüş,âşık olmuş,paşa babası da iknâ edilerek o mektebli genc ile evlenmişdi.Adını tulumbacı kahvehânelerinde duyardım,fakat kendisini ilk defa Cerrahpaşa Hamamında tulumbacılara has şenlikle güvey hamamında görmüşdüm..”.
Vâsıf Hocanın bu delikanlı hakkında iki manzumesi vardır ,birini Fitnatın ağzından yazmışdır,biri de paşa kızı ile evlenmesi,ve o güvey hamamı üzerinedir.
Haşmet senin şânındadır bu koşma
Ey Baytarlı tulumbacı eşhebim
Kanadlanmış ayaklarla çok koşma
Ayaklarna biraz acı eşhebim
Nakşi pâyin Fıtnatının sorgucu
Nezir ettim tutarım yıl orucu
Şimdi öttür borunu sen borucu
Nâra atup acı acı eşhebim
Koşma divan semâiler okursun
Tezgâhında türlü bezler dokursun
Bana gökden inmiş kazâ kusun
Yok sen gibi bir talancı eşbehim
Bir ayağın üstünde bin fendin var
Güzellerden sanma sâde kendin var
Bundan sonra kapuma gel sen yalvar
Usandırdın ey yalancı eşbehim
Her gün konar bir güzeller kervanı
Yedi iklim dört bucağın hûbanı
Beyzâdesi bıçkın kopuk külhanı
Sen yolcusun Fitnat hancı eşbehim
*
Pehlivan edâlı çalımlı Haşmet
Tulumbacılığı yalımlı Haşmet
Baytarlı derler o tulumbacıya
Sohbeti şekerim balımlı Haşmet
Kâküle bâzuya perçem topuğa
Tabana pençeye naza yapuğa
Dâvudî sadânın cezbesi ayrı
Baha biçilmez o bıçkın kopuğa
Yakışır forma hem dizlik mintanı
Kisbeti de açar elhak fettanı
O paşa kızının kafes ardından
Görünce çapkını kaynamış kanı
Düğününde uryan gördüm hamamda
Göbek taşındaki meclis kıvamda
Mest olmuş o şâhı seyr iden yâran
Bir başka neşve var bezmi avamda
Şöyle bir süzdüm de başdan aşağa
Reşk ettim omuzdaş olaş uşağa
Reşk ettim fûtei gülgûna billah
Sarılmış belinden altun başağa
Çöp çatan karının çokdur himmeti
Tulumbacı oldu kızın kısmeti
Elbet ki tarihi mücevher gerek
“ Paşakızı sardı çapkın Haşmeti ”
1310 M.1896 - 1897
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H25B014
Tema
Kişi
Konular
Haşmet (Baytarlı), Baytarlı Haşmet, Abdülhamid II (Sultan), Tulumbacı kahvehaneleri, Firefighters coffeehouses, Baytar Mektebi, Veterinary School, Vâsıf Hiç, Kadırga Yangın Sandığı, Kadırga Fire Department, Fitnat Hanım, Kemeraltı, Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Hamamı, Cerrahpaşa Hammam, Cerrahpaşa Bathhouse
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Haş bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Metinlerin ve beyitlerin bir kısmı belgeye yapıştırılmıştır.
Bakınız Notu
Fitnat, cild 11, sayfa 5803
Bibliyografya Notu
Vâsıf Hiç
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.