HASEKİ TURŞUCUSU – İstanbulun şöhretlerinden büyük bir turşu imâlâthânesi,kârhânesiydi ,Aksaraydan Cerrahpaşa ve Hasekiye geled ana yol üzerinde, Cerrahpaşa ile haseki arasında idi,Hasekisultan hayrâtı yapılırken kurulmuşdur denilirdi.İçinde 3-4 metro yükseklikde 10 büyük fıçı vardı,ağızlarına dayanan merdivenlerle çıkılırdı.5 fıçıda lahna turşusu,5 fıçıda biber turşusu kurulurdu.Beşer fıçı topdan turşucu dükkânlarına satılır,beşer fıçı da perâkende satış için ala konulurdu.Biri Lâlelide Kızlarağası Hamamının karşısında ,biri Çukurçeşmede,biri Ayasofyada Firuzağa Çarşısında,biri Beşiktaşda Köprübaşı Hamamının karşısında böyle dört büyük turşu imâlâthânesi daha vardı ki İstanbulda turşu denilince ilk hatıra gelen yerlerdi ,dükkânlara gidenler “Nerenin turşusu” diye mutlakaa sorarlardı.Çenberlitaş turşucusunun şöhret alması çok sonradır. Haseki Turşuçusunun perâkende satışını 1885 ile 1890 arasında yaşları 17 – 20 arasında üç yakışıklı delikanlı yapardı ;biri tulumbacı kırması bir şehir oğlanı,İstanbul bıçkınıydı,hergün imâlâthâne ile Haseki Bostan Hamamı arasında mekik dokurdu,o zamanlar o hamama gelen çarşı hamamlarında turşu yemek İstanbulde bir gelenekdi ,Başında “Fesleğen Saksısı”,etrâfından fırdolasaçlar taşmış bir dal fes,fes altından sağ şakağına doğru mutlakaa bir çiçek,hi...

HASEKİ TURŞUCUSU – İstanbulun şöhretlerinden büyük bir turşu imâlâthânesi,kârhânesiydi ,Aksaraydan Cerrahpaşa ve Hasekiye geled ana yol üzerinde, Cerrahpaşa ile haseki arasında idi,Hasekisultan hayrâtı yapılırken kurulmuşdur denilirdi.İçinde 3-4 metro yükseklikde 10 büyük fıçı vardı,ağızlarına dayanan merdivenlerle çıkılırdı.5 fıçıda lahna turşusu,5 fıçıda biber turşusu kurulurdu.Beşer fıçı topdan turşucu dükkânlarına satılır,beşer fıçı da perâkende satış için ala konulurdu.Biri Lâlelide Kızlarağası Hamamının karşısında ,biri Çukurçeşmede,biri Ayasofyada Firuzağa Çarşısında,biri Beşiktaşda Köprübaşı Hamamının karşısında böyle dört büyük turşu imâlâthânesi daha vardı ki İstanbulda turşu denilince ilk hatıra gelen yerlerdi ,dükkânlara gidenler “Nerenin turşusu” diye mutlakaa sorarlardı.Çenberlitaş turşucusunun şöhret alması çok sonradır. Haseki Turşuçusunun perâkende satışını 1885 ile 1890 arasında yaşları 17 – 20 arasında üç yakışıklı delikanlı yapardı ;biri tulumbacı kırması bir şehir oğlanı,İstanbul bıçkınıydı,hergün imâlâthâne ile Haseki Bostan Hamamı arasında mekik dokurdu,o zamanlar o hamama gelen çarşı hamamlarında turşu yemek İstanbulde bir gelenekdi ,Başında “Fesleğen Saksısı”,etrâfından fırdolasaçlar taşmış bir dal fes,fes altından sağ şakağına doğru mutlakaa bir çiçek,hiç olmazsa bir yeşil yaprak sarkacak ;sırtında kolları sıvanmış dallı çiçekli basmadan bir mintan,üstünde düğmeleri çözük bir yelak,belde siyah kuşak,fransız kesimi pantalonun genişce paçaları ayağın incik kemikleri üstüne kadar sıvanmış,ayaklar çıplak,çıplak ayaklarda arkaları basılmış yumurta ökçeli tulumbacı yemenisi.Turşu kâselerini kalaylı bir sini içinde ve gergeden boynuzundan yapılmış kaşıklarla,sininin üstünü de kar gibi bir dülbendle örterek götürüdü. Yakın sokakları,sırtına vurduğu küçük bir fıçı ile bir arnavud oğlanı dolaşırdı Ağzında nekarâtı :“Lahna biber turşusu !..” idi.Başında beyaz keçe külâh,koyu renkli mintan üstünde arnavud cebkeni,mintan ve cebkenin kol ağızları kıvrılıp azıcık sıvanmış,belde kırmızı kuşak;kuşak altında arnavud poturu ,ayaklarında kaba kundura.Sırtındaki turşu fıçısının üstü pirinç kapaklıydı ve uğradığı kapularda turşuya bir gümüş kepçe ile çıkarıp verirdi (B.:Haydar,Turşucu). Uzakca mahalle ve semtlerde dolaşan da bir bulgar genciydi,bir eşeğe yüklenmiş iki fıçı ile dolaşırdı.Kendi kıyâfeti bulgar köylüsü giyimi,arnavudun kılığından az farklı,başında da kara kuzu postundan bir kalpak,fıçılar,kepçeler aynı,bulgarın nekaarâtı da : Turşucu !..Haseki !..” idi. Arnavud karışık turşu satardı,Bulgarın bir fıçısında lahna,bir fıçısında biber turşusu bulurdu Bu meşhur ilâ imâlâthâne Birinci Cihan Harbinin ilk yıllarında 1915 de kapanmışdır.Aksarayda Oğlanlar Dergâhının karşısında “Haseki Turşucusu” diye küçük bir turşucu dükkânı açıldı,o da 1925-1930 arasında kapanmışdır. Reşad MİMAROĞLU