HASAN HALÎFE – Dördüncü Sultan Murad'ın pâdişahlığının ilk yıllarında kısa bir süre yeniçeri ağalığı yapmış ve o pâdişâhın gaayetle yakını,makbulü mahrem has nedimlerinden biri olmuş,aşırı derecede güzelliği ile meşhur bir genc adam ;1632 Mart İhtilâlinde ki tarihimizde “Büyük Fitne” diye isimlendirilmişdir, yaniçeriler tarafından öldürülmüşdür,ölümünde 25-30 yaşlarında bulunuyordu. Aslının nereli,hangi milletden olduğu bilinmiyor; İstanbul rumlarının ayak takımından bir mühtedî olması da muhtemeldir.Pâdişaha nedim oluşu üzerine şirin bir fıkra nakledilir : Ondört yaşında bir çocuk iken osmanlı tahtına oturan Sultan Murad şehir içinde tebdil dolaşmaları ile tanınmışdı.Pâdişahlığının ikinci üçüncü yıllarında ,1625-1626 arasında ,ki 17-18 yaşlarındadır,çok kültürlüdür,yazısı hattat denilecek kadar güzel ve şiirler yazmaktadır,bir gün yanında devrin ünlü şâiri Nef'î olduğu halde tebdil gezerken demirciler çarşısında bir dükkânda balyozla demir döven hârikulâde güzel bir delikanlı görür,genc demirci üstünde bir iş donu ile yarı çıplakdır;kıp kırmızı bir demir parçası üzerine balyozu her indirişinde etrafına kıvılcımlar saçılmaktadır.Ağır işi icâbı çıplak gövdesi ter içindedir.Manzaranın güzelliğine hayran olan genc pâdişah o anda irticâlen şu mısraı söyler : Düşdü dâmeni dile bir şe...

HASAN HALÎFE – Dördüncü Sultan Murad'ın pâdişahlığının ilk yıllarında kısa bir süre yeniçeri ağalığı yapmış ve o pâdişâhın gaayetle yakını,makbulü mahrem has nedimlerinden biri olmuş,aşırı derecede güzelliği ile meşhur bir genc adam ;1632 Mart İhtilâlinde ki tarihimizde “Büyük Fitne” diye isimlendirilmişdir, yaniçeriler tarafından öldürülmüşdür,ölümünde 25-30 yaşlarında bulunuyordu. Aslının nereli,hangi milletden olduğu bilinmiyor; İstanbul rumlarının ayak takımından bir mühtedî olması da muhtemeldir.Pâdişaha nedim oluşu üzerine şirin bir fıkra nakledilir : Ondört yaşında bir çocuk iken osmanlı tahtına oturan Sultan Murad şehir içinde tebdil dolaşmaları ile tanınmışdı.Pâdişahlığının ikinci üçüncü yıllarında ,1625-1626 arasında ,ki 17-18 yaşlarındadır,çok kültürlüdür,yazısı hattat denilecek kadar güzel ve şiirler yazmaktadır,bir gün yanında devrin ünlü şâiri Nef'î olduğu halde tebdil gezerken demirciler çarşısında bir dükkânda balyozla demir döven hârikulâde güzel bir delikanlı görür,genc demirci üstünde bir iş donu ile yarı çıplakdır;kıp kırmızı bir demir parçası üzerine balyozu her indirişinde etrafına kıvılcımlar saçılmaktadır.Ağır işi icâbı çıplak gövdesi ter içindedir.Manzaranın güzelliğine hayran olan genc pâdişah o anda irticâlen şu mısraı söyler : Düşdü dâmeni dile bir şereri sûzefken Genc demirciyi Nef'î de görür,ve pâdişâhın mısraına ikincisini ekliyerek beyiti tamamlar : Âşk âhengeri zenîri cünûn işler iken ! O zamanlar yirmi yaşının üstünde bulunan işte bu demirci hemen saraya alınır ve sarayın dış hizmet ocaklarından birine usulen nefer yazıldıkdan sonra pâdişahın nedimleri arasına girer.Bir müddet sonra da kendisine mîrî fırınlarda çalışan acemioğlanlarının halîfeliği verilir,“Hasan Halîfe” diye şöhret bulur,ve oradan Yeniçeri Ağalığına tâyin edilir. Hasan Halîfe için nârin yapılı bir çelebi idi diyenler de olmuşdur,fakat Yeniçeri Ağalığına yaraşan ,demirci balyozu ile talanmış bazulara sâhib bir vücud yapısına sâhib olmasıdır. Kısa zamanda büyük servete sâhib olmuşdu.Kendisine Rumeli Hisarı civarında bir güzel bağçe ile bir mükellef yalı verilmişdi,ki yalısı da pâdişâhının yar ve agyar gözlerinden uzak mey ve mahbub âlemlerinin icrâ edildiği yerlerden biri olmuşdu.Türediliğini çekemeyenlerin diline düşmüş,ve dalga dalga aylarca sürmüş Büyük Fitnede yeniçeriler tarafından îdâmı istenen kimselerden biri olmuşdu,suçlandırıldığı madde de :“ Genc ve toy pâdişâhı sefîhâne yaşamaya teşvik olmasından ve devlet işlerine karışmak” idi. İhtilâlde Ağakapusundan kaçarak ya 14 mart pazar,yahud 15 mart pazartesi günü saklandığı Mehterhânede yakalanmışdı.Aynı ihtilâlcilerin îdâmını istedikleri Defterdar Mustafa Paşa da Vefâde bir dostunun evinde bulunmuşdu.Büyük Fitnenin baş körükcüsü Topal Receb Paşanın bir âdî hîlesi ile de pâdişâhın yanından alınan müsâbih Musa Melek Çelebi de paşanın sarayında üzerine hançer üşüşdürülerek öldürülmüşdü. Hasan Halîfenin ölümü şöyle olmuşdur : O gün İstanbulda müdhiş bir kar fırtınası hüküm sürüyordu.Mehterhânede yakalanan Hasan Halîfe bir ata bindirilerek At Meydanına getirildi.Etrafını yeniçeriler ve sipâhiler sarmışdı.Zavallı genc adam,müverrih Naimâ Efendi burada nun için “Civan” sıfatını kullanıyor,ölüm korkusu içinde vahşetle bakınarak : - Bana kıymayın..vallahi devlet işleri için pâdişah huzurunda söz söylemiş değilim,beni azad edin,başımı alıp başka diyâra gideyim..beni nâ hak yere katletmekden size ne hâsıl olur ..diye yalvarıyordu. Etrafını sarmış olan yeniçeri ve sipâhilerin yüzünde kin ve hased vardı,ağızlarından çıkan yalnız küfür ve hakaaret idi : - Bre sefih oğlan !..mülûkâne saray ve pâdişâhâne yalılar yapıp arzı ihtişamı bilirsin..bre o kadar devlet senin gibi oğlana neden lâyıkdır !..diyorlardı. Bir ara bir adam Hasan Halîfenin başına doğru bir sopa indirdi,bu sopayı o anda hançer ve kılıçlar tâkib etti,atından düşürdükleri Hasan Halîfeyi lahzada öldürdüler ve cesedini ana doğması soyarak ayak bileklerine ip geçirdiler,At Meydanına sürükleyerek meydandaki çınarlardan birinin bir dalına baş aşağı asdılar. Öldürüldüğü zaman yeniçeri ağalığı üzerinde idi,yahud ki azledilmiş,yerine bir başkası tayin edilmemişdi;o gün ölümü haberinden sonra Dördüncü Sultan Murad Ocakdan yetişmiş Köse Mehmed Ağayı yeniçeri ağası tayin etti. Yine o gün Defterdar Mustafa Paşanın evvelâ başı vurulmuş,ve başsız cesedi Hasan Halîfe gibi çırıl çıplak soyulup aynı çınar ağacının başka bir dalına baş aşağı asılmışdı,o vezirin başı ne olmuşdur ,bir kayde rastlanmadı.İki çıplak cesed kar altında kaskatı olmuşdu.Aşağıdaki kıt'a adı mechul kalmış bir halk şâirinindir : Biri başsız idi birisi başlı Biri tâze civan birisi yaşlı Defterdar Paşanın aslı Ayaşlı Hasan Ağa şehrî civan dört kaşlı Cesedinin nereye gömüldüğü bilinmiyor (B.:Büyük Fitne,cild 6,sayfa 3265 ; Halîfe, cild ,sayfa....; Murad VI.Sultan ;Musa Melek Çelebi ;Mustafa Paşa, Defterdar ;Receb Paşa,Topal ;Kösem Mahpeyker Sultan ;Mehterhâne ;Ayak Dîvânı,cild 3,sayfa 1383). Ölümünden sonra Hasan Halîfenin emlâkinin ve saray ile yalısındaki eşyâsının hazîne adına musaderesine bir mâlye memuru olan müverrih Peçevili İbrahim Efendi memur edilmişdi.Tesbit ettiği eşyânın bir defterini tanzim ederek Receb Paşaya verdiğini söylüyor; o kiymetli vesikanın bir suretini maal esef tarihine koymamışdır.