HASAN CAN - “Hasan Can Çelebi” denmekle de meşhurdur ;Yavuz Sultan Selimin has nedimi,bestekâr ;zerâfeti,edebî kültürü ve aşırı derecede güzelliği ile tanınmış bir sîmâdır ;aslı İranlıdır,1495 etrâfında doğmuşdur,Isfahanlı Müezzin Hâfız Mehmedin oğludur ;Yavuz Sultan Selim Çaldıran Seferinde (1514) İranın o zamanlar taht şehri olan Tebrizi aldığında babası ile birlikde türk pâdişahının hizmetine girdi ve Hasan Can ,18-19 yaşlarında idi,pâdişahın nedimi oldu:sefer dönüşünde de dönüşünde de san'at ve mârifet sâhibi iranlılardan bir kaafile arasında İstanbula geldiler ; Hasan Can ve babası Hâfız Mehmed Yavuz Sultan Selimin Mısır Seferine de katıldılar o tarihden sonra pâdişahın hizmetinden hiç ayrılmadı,ve Yavuz Sultan Selim,başı bu has nedîminin dizinde vefât etti (B.: Selim I,Yavuz Sultan Selim). Sesi çok güzeldi,hâfızı Kur'an idi,hânende,sâzende ve bestekârdı;büyük hâmisini kaybettikden sonra da saraydaki mevkii sarsılmadı,Kanuni Sultan Süleymandan da sevgi ve himâye gördü,Enderunda musiki hocalığı yapdı,İstanbulda bir kibar hayatı sürdü;tarihimizde “Hasan Can Evlâdı”,“Hasan Can Hânedânı”,“Hocazâdeler” diye anılan ünlü ve çok zengin bir ilmiye âilesinin başı oldu ;“Tâcüttevârih” adı ile ilk büyük osmanlı vekaayinâmesini yazmış,Üçüncü Sultan Murada hocalık yapmış ve şeyhülislâmlık...

HASAN CAN - “Hasan Can Çelebi” denmekle de meşhurdur ;Yavuz Sultan Selimin has nedimi,bestekâr ;zerâfeti,edebî kültürü ve aşırı derecede güzelliği ile tanınmış bir sîmâdır ;aslı İranlıdır,1495 etrâfında doğmuşdur,Isfahanlı Müezzin Hâfız Mehmedin oğludur ;Yavuz Sultan Selim Çaldıran Seferinde (1514) İranın o zamanlar taht şehri olan Tebrizi aldığında babası ile birlikde türk pâdişahının hizmetine girdi ve Hasan Can ,18-19 yaşlarında idi,pâdişahın nedimi oldu:sefer dönüşünde de dönüşünde de san'at ve mârifet sâhibi iranlılardan bir kaafile arasında İstanbula geldiler ; Hasan Can ve babası Hâfız Mehmed Yavuz Sultan Selimin Mısır Seferine de katıldılar o tarihden sonra pâdişahın hizmetinden hiç ayrılmadı,ve Yavuz Sultan Selim,başı bu has nedîminin dizinde vefât etti (B.: Selim I,Yavuz Sultan Selim). Sesi çok güzeldi,hâfızı Kur'an idi,hânende,sâzende ve bestekârdı;büyük hâmisini kaybettikden sonra da saraydaki mevkii sarsılmadı,Kanuni Sultan Süleymandan da sevgi ve himâye gördü,Enderunda musiki hocalığı yapdı,İstanbulda bir kibar hayatı sürdü;tarihimizde “Hasan Can Evlâdı”,“Hasan Can Hânedânı”,“Hocazâdeler” diye anılan ünlü ve çok zengin bir ilmiye âilesinin başı oldu ;“Tâcüttevârih” adı ile ilk büyük osmanlı vekaayinâmesini yazmış,Üçüncü Sultan Murada hocalık yapmış ve şeyhülislâmlık makaamına kadar yükselmiş büyük oğlu Sâdeddin Efendiye o kadar kiymetli hâtıralar nakil ve kaydettirmişdir. mi tarihini yazan 1567 de vefat etti. Hasan Can Çelebiden zamanımıza üç Hüseyni Peşrev gelmişdir,üçü de düyek usûlündedir,ikisi “Şükûfezâr” ve “Gülşenzâr” adlarını taşımaktadır. T.Yılmaz ÖZTUNA