Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hâmid Efendi maddesi
HÂMİD EFENDİ – On yedinci asır ulemâsından, Rumeli Kazaskerliğine kadar yükselmişdir; 1098 (1686-1687)de sadrazam Receb Paşanın garazına uğrıyarak azledilmiş ve aynı yıl içinde sürgün olarak gönderildiği Rodos adasında ölmüştür.
Ulemâ arasında doğruluğu ile, hak uğrunda sözünü sakınmamakla tanınmış olan Hâmid Efendi, husisî hayatında da gayet sâde yaşardı; halk ağzında da pek çok parası olduğu söylenirdi.
Sadrazam Receb Paşa ile arasının açılarak felâketine sebep olan vaka şuydu: Receb Paşa birinci mirâhurluktan vezirliğe yükselmiş, ehliyetsiz, cahil bir adamdı. Yıllardanberi devam eden Avusturya seferi hazineyi müşkül bir duruma sokmuştu; mâlî buhranın başlıca sebeplerinden biri de orduya mahsus paranın mürteşi vezirler elinde süistimal edilmesiydi. Receb Paşa, sefer masrafları için “İmdadiye” ismiyle fevkalâde bir vergi projesi hazırlatmış ve onu sarayında topladığı ileri gelenlerden mürekkep fevkalâde bir meclise arzetmişti. Projeye göre İstanbul halkının hissesine de 1500 kese altın düşüyordu. Esâsen büyük fedakârlıklarda bulunan şehibir halkı için bu çok ağır bir şeydi, fakat mecliste bulunanlar Receb Paşanın şerrinden korkarak ağız açamadılar. İtiraz eden tek kişi, Rumeli Kazaskeri Hâmid Efendi oldu:
- Baka paşa..hazretleri bu ne demektir? Bu kadar devlet irâdı nice oldu? M...
⇓ Devamını okuyunuz...
HÂMİD EFENDİ – On yedinci asır ulemâsından, Rumeli Kazaskerliğine kadar yükselmişdir; 1098 (1686-1687)de sadrazam Receb Paşanın garazına uğrıyarak azledilmiş ve aynı yıl içinde sürgün olarak gönderildiği Rodos adasında ölmüştür.
Ulemâ arasında doğruluğu ile, hak uğrunda sözünü sakınmamakla tanınmış olan Hâmid Efendi, husisî hayatında da gayet sâde yaşardı; halk ağzında da pek çok parası olduğu söylenirdi.
Sadrazam Receb Paşa ile arasının açılarak felâketine sebep olan vaka şuydu: Receb Paşa birinci mirâhurluktan vezirliğe yükselmiş, ehliyetsiz, cahil bir adamdı. Yıllardanberi devam eden Avusturya seferi hazineyi müşkül bir duruma sokmuştu; mâlî buhranın başlıca sebeplerinden biri de orduya mahsus paranın mürteşi vezirler elinde süistimal edilmesiydi. Receb Paşa, sefer masrafları için “İmdadiye” ismiyle fevkalâde bir vergi projesi hazırlatmış ve onu sarayında topladığı ileri gelenlerden mürekkep fevkalâde bir meclise arzetmişti. Projeye göre İstanbul halkının hissesine de 1500 kese altın düşüyordu. Esâsen büyük fedakârlıklarda bulunan şehibir halkı için bu çok ağır bir şeydi, fakat mecliste bulunanlar Receb Paşanın şerrinden korkarak ağız açamadılar. İtiraz eden tek kişi, Rumeli Kazaskeri Hâmid Efendi oldu:
- Baka paşa..hazretleri bu ne demektir? Bu kadar devlet irâdı nice oldu? Mal ve hazineyi ve beytülmâli müslimi kendi hava ve heveslerinizde israf ederken kiminle müşavere edersiniz kişimdi de dönüp fukaradan imdad istersiniz!..dedi.
Receb Paşa şaşırdı:
- Efendi, sen ne söylersin? Bu ne biçim sözdür?..niçin haddi tecavüz edersin? Deyince
Hâmid Efendi asabileşti:
- Sen,dün pabuç kesesi belinde ve çizme süngeri elinde bir çuhadarken samur kürklü oğların var!..Devlete sen dururken,bizler yetmiş,seksen yılda ciğer kanı ile sahip olduğumuz evimizi ve ev eşyamızı mı satalım..bizden ne umarsın!..diye bağırdı.
Mecliste bulunanlar Hâmid Efendiyi tasdika da cesâret edemediler.
Recep Paşa,meclisi dağıttı ve Rumeli Kazaskerini derhal azlettirerek Rodosa sürdürdüğü gibi mevcud parasının musaderesi için de bir ferman aldı. İstanbuldaki konağında 385 kese akçe parası çıktı. Bunun otuz beş kesesi evlâdına harçlık bırakılarak üç yüz elli kesesi hazineye irad kaydedildi. Fakat bu vakanın tezine efendinin ölüm haberi gelince, yetimlerine musadere olunan üç yüz elli kese içinde bir hazîne senedi verildi.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
H14A021
Tema
Kişi
Konular
Tür
Belge
Biçim
Baskı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Hamam-Hamiyet bölümü için yazılmış metin. Ekim 1944 tarihli bir kupür alıntılanmıştır.
Not
Kupür belgeye yapıştırılmış ve üzerindeki düzeltmeler tükenmez kalemle yazılmıştır.
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.