Hekimbaşı Abdülhak Mollanın torunu, Müverrih Hayrullah Efendinin oğlu ve Abdülhak Hâmid’in büyük kardeşi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son devri ricalinden. 1836 (1252) da İstanbulda doğdu, ilk tahsilini İstanbulda, yüksek tahsilini Pariste gördü. Mensup olduğu aileinin an’anesine uyarak ilmiyeye intisap etti ise de 1854 (1271) de henüz on dokuz yaşlarında iken binbaşılık rütbesi ihsan olunarak o zamanın tâbirile- “silki celîli askerî”ye geçti; 1856 (1273) de Kaymakam rütbesi Erkânı Harbiye sınfına girdi; iki yıl sonra Mülkiye hizmetine alınarak Bâbıâli tercüme kalemine, 1867 (1284) de Dîvanı Muhakematı Maliye, 1869 (1286) da Meclisi Kebîri Maarif âzalığına; 1871 (1288) de Rumeli Demiryolları Komiserliğine tayin edildi; 1877 (1294) de Askerî Nakliyat Komisyonu Reisliği ile Edirneye gitti, dönüşünde Muhacirîni Sıhhiye Komisyonu Reisi oldu; 1878 (1295) de Şehremaneti Azalığına, 1878 (1296) da Şehremaneti Meclis Reisliğine getirildi. 1880 (1298) den 1891 (1309) e kadar İçel, Lâzistan, yine İçel, Beyrut, tekrar İçel, Canik Mutasarrıflıkları ve Mamûretülaziz Valiliği ile taşrada dolaştı. Türkiyenin Tahran Sefiri oldu, 1892 - 1894 (1310-1312) yıllarında Adana ve Beyrut valisi, 1896 (1314) da Bulgaristan Komiseri oldu, iki yıl sonra azledilerek ikinci defa olarak Tahran Sefiri, Meşrutiyet ...

Hekimbaşı Abdülhak Mollanın torunu, Müverrih Hayrullah Efendinin oğlu ve Abdülhak Hâmid’in büyük kardeşi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son devri ricalinden. 1836 (1252) da İstanbulda doğdu, ilk tahsilini İstanbulda, yüksek tahsilini Pariste gördü. Mensup olduğu aileinin an’anesine uyarak ilmiyeye intisap etti ise de 1854 (1271) de henüz on dokuz yaşlarında iken binbaşılık rütbesi ihsan olunarak o zamanın tâbirile- “silki celîli askerî”ye geçti; 1856 (1273) de Kaymakam rütbesi Erkânı Harbiye sınfına girdi; iki yıl sonra Mülkiye hizmetine alınarak Bâbıâli tercüme kalemine, 1867 (1284) de Dîvanı Muhakematı Maliye, 1869 (1286) da Meclisi Kebîri Maarif âzalığına; 1871 (1288) de Rumeli Demiryolları Komiserliğine tayin edildi; 1877 (1294) de Askerî Nakliyat Komisyonu Reisliği ile Edirneye gitti, dönüşünde Muhacirîni Sıhhiye Komisyonu Reisi oldu; 1878 (1295) de Şehremaneti Azalığına, 1878 (1296) da Şehremaneti Meclis Reisliğine getirildi. 1880 (1298) den 1891 (1309) e kadar İçel, Lâzistan, yine İçel, Beyrut, tekrar İçel, Canik Mutasarrıflıkları ve Mamûretülaziz Valiliği ile taşrada dolaştı. Türkiyenin Tahran Sefiri oldu, 1892 - 1894 (1310-1312) yıllarında Adana ve Beyrut valisi, 1896 (1314) da Bulgaristan Komiseri oldu, iki yıl sonra azledilerek ikinci defa olarak Tahran Sefiri, Meşrutiyet inkılâbından sonra da âyan âzası tayin edildi. 13 Şubat 1912 (19 Safer 1330) de vefat ederek Sultan Mahmud türbesine defnedildi. Bibl. : Nevsâli Osmanî Abdülhak-Nasuhi Bey (Resim: H. Çizer)