Onaltıncı asır ulemasından ve şair; aslı Bolunun Gerede kazasındandır. İlk tahsilini memleketinde gördükten sonra İstanbula gelmiş, Şeyhülislâm Çivizade Mehmed Efendiye mülâzemet etmiş, Bursada Ferhadiye, Emîrsultan, Çendik ve Hançeriye medreselerinde müderrislik etmiş, 1568 (H. 976) de İstanbulda Mustafapaşa medresesine tayin edilmiş, az sonra İsmihansultan medresesi müderrisliği pâyesine, 1570 (H. 978) de Sahn müderrisliğine, 1573 (H. 981) de Ayasofya ve nihayet Süleymaniye müderrisliğine tayin olunmuştur. 1515 (H. 983) de Şam, 1576 (H. 984) da Mısır Kadısı olmuş, buradaki hizmetini doldurup azledilince Hacca gitmiş, 1579 (H. 987) ve 1583 (H. 991) de iki defa İstanbul Kadısı olmuş, ikinci İstanbul Kadılığında Anadolu Kazaskerliğine terfi etmiş, 1585 (H. 994) te ikinci defa olarak Mısır kadısı tayin edilmiş, bir yıl sonra ma’zulen İstanbula dönerken hastalanmış ve Bursaya yakın bir yerde ölmüş, Bursada Zeyniye zaviyesine gömülmüştür. Abdülgani Efendi her okuduğu esere kendi düşüncelerini kaydetmek itiyadında olan ulemadandı; bu arada “Tecrid” şerhine yazdığı hâşiyelerle “Beyzavî” tefsirine yazdığı ta’liklerin çok kıymetli olduğu söylenir. Şam Kadılığında bulunurken oraların tarihine dair bir eser kaleme alıp Padişaha takdim ettiği rivayet edilir. Aşağıdaki gazel, şiir ile de uğr...

Onaltıncı asır ulemasından ve şair; aslı Bolunun Gerede kazasındandır. İlk tahsilini memleketinde gördükten sonra İstanbula gelmiş, Şeyhülislâm Çivizade Mehmed Efendiye mülâzemet etmiş, Bursada Ferhadiye, Emîrsultan, Çendik ve Hançeriye medreselerinde müderrislik etmiş, 1568 (H. 976) de İstanbulda Mustafapaşa medresesine tayin edilmiş, az sonra İsmihansultan medresesi müderrisliği pâyesine, 1570 (H. 978) de Sahn müderrisliğine, 1573 (H. 981) de Ayasofya ve nihayet Süleymaniye müderrisliğine tayin olunmuştur. 1515 (H. 983) de Şam, 1576 (H. 984) da Mısır Kadısı olmuş, buradaki hizmetini doldurup azledilince Hacca gitmiş, 1579 (H. 987) ve 1583 (H. 991) de iki defa İstanbul Kadısı olmuş, ikinci İstanbul Kadılığında Anadolu Kazaskerliğine terfi etmiş, 1585 (H. 994) te ikinci defa olarak Mısır kadısı tayin edilmiş, bir yıl sonra ma’zulen İstanbula dönerken hastalanmış ve Bursaya yakın bir yerde ölmüş, Bursada Zeyniye zaviyesine gömülmüştür. Abdülgani Efendi her okuduğu esere kendi düşüncelerini kaydetmek itiyadında olan ulemadandı; bu arada “Tecrid” şerhine yazdığı hâşiyelerle “Beyzavî” tefsirine yazdığı ta’liklerin çok kıymetli olduğu söylenir. Şam Kadılığında bulunurken oraların tarihine dair bir eser kaleme alıp Padişaha takdim ettiği rivayet edilir. Aşağıdaki gazel, şiir ile de uğraşan Abdülgani Efendinin bu yoldaki kıymetine kuvvetli bir örnektir: Bir mehlikaya düştü dili zârı müstemend Salmış gazâli mihre muanber saçı kemend Bir gamze ile itdi gönül mürgini şikâr Şâhin bakışlı bir gözü mestâne şehlevend Hâki siyaha yüz süre geldim, âh var Lütfeyle çekme dâmenin ey servi serbülend Düşdü asâya şişei hicr içre derd ile Lâ’linden ayrı pâreleyüp kendisini Kand Hâk ol yolunda dem gele şâyed ki ey Gani Bir gez kadem basub ide sen zari behremend Bibl. : Faik Reşad, Eslâf.