MELÂHAT (Paşa) – DÜRDANE (Komutan) - İstanbul sokaklarında 1960 yılında görülmüş ve bilhassa Sirkeci, Eminönü, Tahtakale ve Küçükpazar gibi kalabalık iş muhitlerinde dolaşır meczub bir kadın ; asıl adı Ayşe Melâhat olup soy adı öğrenilemedi Rizelidir ; uzun bolu , vücudu erkek yapılı ,yüz çizgileri düzgün ve 40-45 yaşlarında olan bu mecnûne adına adını soranlara Dürdane olduğunu söyler ve kendisine “Kumutanım!..” diye hitab edilmezse cevab vermezdi; kendisini muhârebelere girmiş çıkmış muzaffer bir general zan eder , gıyâbında halk arasındaki lakabı da “ Paşa ” idi. Başına beyaz başörtüsüsarar, ayaklarında erkek pabuçları, ve başına bir entârinin üstüne dâima bir subay ceketi giyer , ceketin göğsünü ve omuzlarını , coğu ayyıldızlı olarak altmış parçaya yakın mâdeni plak, kokard, madalya ve rozetle donatırdı, ve onlar harplerde aldığı nişanlar olurdu. Millî bayramlarda geçid resimlerinin yapılacağı yerlerde muhakkak bulunur, kim vermiş ise, sapı gümüş kakmalı bir kamçı da “maraşal asâsı” olur, türk bayrakları, sancakları geçerken “Paşa”, asâsını kaldırarak selâma dururdu. Bu zararsız, hattâ şirin meczub kadın 1866 yılında ortalıkda görünmez olmuşdur ; rivâyete göre Bakırköyü Akıl Hastahânesine kaldırılmışdır (1967) Bürhâneddin OLKER