Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Mehmed (Topuklu) maddesi
MEHMED ( Topuklu ) – 1885 ile 1890 arasında Üsküdarda Toygartepesi yangın tulumbası sandığının uşaklarında,hem tulumbacılıkda gaayetle makbul olan koşarlı ayakları ile,hem de şehbaz bir erkek güzeli olarak meşhur bir delikanlı ;esnaf tabakasından yorgancı kalfası idi.
Üsküdarda Toptaşında yerleşmiş Rumeli âyân ve eşrâfından bir paşanın tek evlâdı güzel kızı,pırpırı tulumbacı kılığı ile gördüğü yorgancı kalfasına âşık olmuş,o aşka,oğlanın muhitinde nâmus erbâbından,paşa babanın da kemâl ve irfan sâhibi olması katılınca iki genc evlenip murâda ermişlerdi.
Bu düğünün Üsküdarda uzun zaman unutulmamış bir hususiyeti olmuşdur.Gelin kız: “ Ben onu tulumbacı olarak gördüm,sevdim..koltukda da dizli don (dizlik) gömlek yalın ayak görmek isterim !..” demiş,isteğinde ısrar etmiş,ve Topuklu Mehmed düğün günü bir güvey olarak süslenmemiş,paşa konağına,yangına gider gibi pırpırı tulumbacı kılığında gelmiş,bir kibar kalabalığının gözleri önünde,mâşûkasını,o pırpırı tulumbacı kıyâfetinde koluna almış ve yalın ayaklarla yürümüş,geçmişdi; “Kızı bir tulumbacıya vermişler dedikodusu da bu şâhâne ve asîlâne nümâyişle önlenmişdi.
Toygartepeli Topuklu Mehmedi çok yakından tanımış olan kalender halk şâiri Âşık Râzinin onun şânında iki manzumesi vardır ;biri,güzel delikanlıya lakab olmuş “Topuk” için bir ...
⇓ Devamını okuyunuz...
MEHMED ( Topuklu ) – 1885 ile 1890 arasında Üsküdarda Toygartepesi yangın tulumbası sandığının uşaklarında,hem tulumbacılıkda gaayetle makbul olan koşarlı ayakları ile,hem de şehbaz bir erkek güzeli olarak meşhur bir delikanlı ;esnaf tabakasından yorgancı kalfası idi.
Üsküdarda Toptaşında yerleşmiş Rumeli âyân ve eşrâfından bir paşanın tek evlâdı güzel kızı,pırpırı tulumbacı kılığı ile gördüğü yorgancı kalfasına âşık olmuş,o aşka,oğlanın muhitinde nâmus erbâbından,paşa babanın da kemâl ve irfan sâhibi olması katılınca iki genc evlenip murâda ermişlerdi.
Bu düğünün Üsküdarda uzun zaman unutulmamış bir hususiyeti olmuşdur.Gelin kız: “ Ben onu tulumbacı olarak gördüm,sevdim..koltukda da dizli don (dizlik) gömlek yalın ayak görmek isterim !..” demiş,isteğinde ısrar etmiş,ve Topuklu Mehmed düğün günü bir güvey olarak süslenmemiş,paşa konağına,yangına gider gibi pırpırı tulumbacı kılığında gelmiş,bir kibar kalabalığının gözleri önünde,mâşûkasını,o pırpırı tulumbacı kıyâfetinde koluna almış ve yalın ayaklarla yürümüş,geçmişdi; “Kızı bir tulumbacıya vermişler dedikodusu da bu şâhâne ve asîlâne nümâyişle önlenmişdi.
Toygartepeli Topuklu Mehmedi çok yakından tanımış olan kalender halk şâiri Âşık Râzinin onun şânında iki manzumesi vardır ;biri,güzel delikanlıya lakab olmuş “Topuk” için bir medhiyedir :
Topuknâme
Berâyi Topuklu Mehmed
İster beyzâdedir isterse kopuk
Dâimâ câzibdir eşbehde topuk
Andan sonra gelir nakş ile yapuk
Tâ ki serindeki kavak yeline
Topuklu lakabın taşırsa dilber
Hazreti Yusufla kadri berâber
Topukdadır cümle işmarla haber
Huyuna suyuna yâlübâline
Albenisi köpük dâim kahvenin
Eşbehde topukdur şartı cilvenin
Kütür kütür topuk vurabilenin
İşte Mehmed irmiş tam kemâline
Kara sırım gibi Toygarlı Uşak
Dizlik mintan ile belinde kuşak
Koşarlı ayaklar ses verir şak şak
Topuklardır revnak viren hâline
Bak o iri kıyım ayaklara bak
Topukları gülle misâli ayak
Kızlara temâşâ merhemi tiryak
Abe gel bakayım topuk fâline
Mehmedim topuğun sebîkei sîm
Ana nispet ile edildin tevsîm
Bûsegâhı nigâr kıblei nesîm
Sen bakma âlemin kiylü kaaline
Topuklu yangıncı Toygartepeli
Şan verdi sandığa taban tepeli
Hele o gelin kız ayak öpeli
Bildim cihan vurgun mah cemâline
Topuklum övün sen hakkındır övün
Paşa kızı ile yakındır düğün
Gülle topukları vur asıl o gün
Götür gelin kızı alub dâline
“Topuknâme” nin sonlarında bahsettiği meşhur düğün için de bir tarih manzumesi yazmışdır,tarih mücevherdir ve Topuklu Mehmedin yaşı ile tâmiyelidir :
Gelin kız istemiş hem ısrâr ile
Sözümde zerrece yokdur hiç yalan
O paşa kızını pırpırı kılık
Topuklu Mehmeddir koltuğa alan
Yirmi bir yaşında o tulumbacı
Kızın gönül evin eylemiş talan
Eşbehin pırlanta yaşiyle târih
“ Ayakları çıplak bir güvey oğlan ”
1287 + 21 = 1308 (M.1890 – 1891)
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
M12A075
Tema
Kişi
Konular
Mehmed (Topuklu), Topuklu Mehmed, Üsküdar, Toygartepe, Yangın tulumbası sandıkları, Firefighting squads, Toygartepe, Tulumbacı, Fire fighter, Yorgancı, Quilt maker, Toptaşı, Giyim kuşam, Clothing, Pırpırı tulumbacı kıyafeti, Shabby fire fighter's costume, Âşık Râzî (Üsküdarlı), Üsküdarlı Âşık Râzî, Şiir, Medhiye, Methiye, Eulogy, Tarih düşürme, Chronography, Topukname, Şiir, Poet
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Mehmed bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo ve tükenmez kalem. Daktiloyla yazılan metin üzerinde tükenmez kalemle ekleme ve düzeltmeler yapılmıştır.
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.