Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Mehmed (Feshâneli Gül) article
MEHMED ( Feshâneli Gül ) – Geçen asır sonlarında yaşamış ve türk halk oyunlarını en güzel oynayanlardan biri olarak tanınmışdır,Defterdarda Feshâne Fabrikası işcilerindendi.Osman Cemal Kaygılı “Semâi Kahveleri” isimli eserinde şunları yazıyor :
“Semâi Kahvelerinin gözde ve çevik oyuncularından biri de Feshâneli Kel Mehmed idi. Zamanlar erkeklerin çoğu mahalle kahvehânesine ,komşulara,hattâ çarşıya pazara gecelik entârisi ve hırka ile gierler iken tulumbacı-semâi kahvelerine dâimâ ceket pantalonla giderlerdi ;Kel Mahmud ise çalgılı tulumbacı kahvesine bile bembeyaz,tertemiz gecelik entârisi ve ince basmadan hırkası ile gelir ve entâriyle oynardı. Oyunlar oynardı..”.
Osman Cemal Feshâneli Mehmede evvelâ “Kel” demekle yanılmışdır;namlı oyuncunun lakabı “Kel” değil,kellikle taban tabana zıd “Gül Mehmed” diye meşhurdur. Öyle ki,Feshâneli Mehmedi tâzelik çağında,18-19 yaşlarında iken tanımış kalender halk şâiri Âşık Râzi onun şânında yazdığı bir manzumede delikanlıyı “Sırma Saçlı” diye övmüşdür,dilber bir delikanlıydı.Arab asıllı türk harfleri ile “Gül” kelimesi “Kel” olarak da okunabilir .“Hüsni Şebab” denilen kuş uçdukdan sonra ,“Sırma Saçlar” da dökülürse,bir zamanların “Gül Mehmed”i bir “Kel Mehmed” de olabilir.
Gecelik entârisi ile kahvede oynamasına gelince,gerçi köçek oğlanlar d...
⇓ Read more...
MEHMED ( Feshâneli Gül ) – Geçen asır sonlarında yaşamış ve türk halk oyunlarını en güzel oynayanlardan biri olarak tanınmışdır,Defterdarda Feshâne Fabrikası işcilerindendi.Osman Cemal Kaygılı “Semâi Kahveleri” isimli eserinde şunları yazıyor :
“Semâi Kahvelerinin gözde ve çevik oyuncularından biri de Feshâneli Kel Mehmed idi. Zamanlar erkeklerin çoğu mahalle kahvehânesine ,komşulara,hattâ çarşıya pazara gecelik entârisi ve hırka ile gierler iken tulumbacı-semâi kahvelerine dâimâ ceket pantalonla giderlerdi ;Kel Mahmud ise çalgılı tulumbacı kahvesine bile bembeyaz,tertemiz gecelik entârisi ve ince basmadan hırkası ile gelir ve entâriyle oynardı. Oyunlar oynardı..”.
Osman Cemal Feshâneli Mehmede evvelâ “Kel” demekle yanılmışdır;namlı oyuncunun lakabı “Kel” değil,kellikle taban tabana zıd “Gül Mehmed” diye meşhurdur. Öyle ki,Feshâneli Mehmedi tâzelik çağında,18-19 yaşlarında iken tanımış kalender halk şâiri Âşık Râzi onun şânında yazdığı bir manzumede delikanlıyı “Sırma Saçlı” diye övmüşdür,dilber bir delikanlıydı.Arab asıllı türk harfleri ile “Gül” kelimesi “Kel” olarak da okunabilir .“Hüsni Şebab” denilen kuş uçdukdan sonra ,“Sırma Saçlar” da dökülürse,bir zamanların “Gül Mehmed”i bir “Kel Mehmed” de olabilir.
Gecelik entârisi ile kahvede oynamasına gelince,gerçi köçek oğlanlar da çoğunluka entâri giyip oynamışlardır ama,mesleklerinin icâbı âkibetlere boyun eğmişlerdir.Feshâneli Mehmedin tulumbacı kahvehânelerinde oynadığı zalanmar “Güllük” çağlarıdır,bazı bazı da olsa,gecelik entârisi ile gidip oynaması kıyâmetler koparır,delikanlının yahud genc adamın başına türlü derdler açardı.Râzinin onun şânındaki manzumesinden de gecelik entârisi ile kahveye çıkıp oyun oynayacak bir güzel gence benzemiyor,manzume şudur :
Feshâneli fes altında saçların
Sırma mıdır ,sünbül müdür,reyhan mı ?
Niçün çatık durur bana kaşların ,
Hırçınlıkdan yana delil bürhan mı ?
Gül demişler sana aman bıçkınım
Feshânelim ben de âşık şaşkınım
Âşıklıkda gaayet ile taşkınım
Râhi aşkda yoksa yerim külhan mı ?
Görmedim ben senden özge bir rakkaas
Gümüş topuk ayakların pekce bas
Güzelliğin berâtını arşa as
Hâyranın bir ben mi yoksa cihan mı ?
Kâh kaşıkla kâh zil ile oynarken
Vahşetinle niçin oldun dilşiken
Nigâhında hep şereri sûzefken
Muallimin Talim eden yoksa Hülâgu Han mı ?
Hayatı hakkında başka kayde rastlanamadı.
Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
M12A023
Theme
Person
Subject
Mehmed (Feshaneli Gül), Feshaneli Gül Mehmed, Türk Halk Oyunları, Turkish Folk Dances, Oyuncu, Dansçı, Dancer, Defterdar, Feshane Fabrikası, Fez Factory, Fabrika işçisi, Factory worker, Osman Cemal Kaygılı, Semai Kahvehaneleri, Semai Coffeehouses, Mehmed (Feshaneli Kel), Tulumbacı semai kahvehaneleri, Firefighter Semai Coffeehouses, Kel Mehmed, Hüsni Şebab, Köçek, Tulumbacı Kahvehaneleri, Firefighters Coffeehouses, Manzume, Poem, Âşık Râzî (Üsküdarlı), Üsküdarlı Âşık Râzî, Vâsıf Hiç
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for Mehmed chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Number, correction and print notes are written with pen on the document.
Bibliography Note
Osman Cemal Kaygılı, “Semâi Kahveleri”
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.