Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
İzzet (Zil) article
İZZET (Zil) – Tulumbacı kahvehânelerinde birinci sınıf mâni,semâi,divan ve destan okuyan,kısa bir zaman da yangın sandığı kolu altına girerek tulumbacılıkda omuzdaşlığı vardır.Hangi sandığın uşağı olduğunu tesbit edemedim.Zentinburnu Fabrikası sibyan raburundan kumral saçlı.buğday benizli,ince uzun,dünya güzeli denilmeye lâyık bir delikanlıydı.Çocuk denilecek yaşlarda kendisini içkiye vermiş, “Zil” lakabı da ayyaşlığından kinâye olarak kalmışdı.
Mânilerini irticâlen okurdu,sesi de o kadar tatlı idi ki,eger içki ile kendisini kahretmeseydi İstanbulun en kibar mahfillerinin baş tâcı bir hânende olurdu.Gencliğin ve güzelliğin kadir ve kitmetini bilememiş,bednâm olmuş,Zeytinburnu Fabrikasından kovulmuş,yalın ayak,pelâspâreler içinde sokaklara düşmüş,ve henüz yirmibeş yaşında iken bir gün Silâhdarağa taş ocaklarında Topağaç diye anılan yerde ölüsünü bulmuşlardı.Kimi rakıdan çatladı,kimi de devdiği bir güzel uğrunda zehir içerek intihar etti demişdir.
Şu manzûme ölümü üzerine yazılmışdır :
Güzellikde İzzet şâhi hubandı
Ammâ insan kendi kadrin bilmeli.
Gece içer,gündüz içer,rezillik,
Uçdu gitti bülbül misâli dili.
Altın adı çıkdı pek tez bakıra,
Attılar sandıkdan o körkandili.
İşittik ki Topağacın altında
Ölü bulmuşlardır onu içkili.
Bir rivâyet kendi kıymış canına
Sevmiş de bir yü...
⇓ Read more...
İZZET (Zil) – Tulumbacı kahvehânelerinde birinci sınıf mâni,semâi,divan ve destan okuyan,kısa bir zaman da yangın sandığı kolu altına girerek tulumbacılıkda omuzdaşlığı vardır.Hangi sandığın uşağı olduğunu tesbit edemedim.Zentinburnu Fabrikası sibyan raburundan kumral saçlı.buğday benizli,ince uzun,dünya güzeli denilmeye lâyık bir delikanlıydı.Çocuk denilecek yaşlarda kendisini içkiye vermiş, “Zil” lakabı da ayyaşlığından kinâye olarak kalmışdı.
Mânilerini irticâlen okurdu,sesi de o kadar tatlı idi ki,eger içki ile kendisini kahretmeseydi İstanbulun en kibar mahfillerinin baş tâcı bir hânende olurdu.Gencliğin ve güzelliğin kadir ve kitmetini bilememiş,bednâm olmuş,Zeytinburnu Fabrikasından kovulmuş,yalın ayak,pelâspâreler içinde sokaklara düşmüş,ve henüz yirmibeş yaşında iken bir gün Silâhdarağa taş ocaklarında Topağaç diye anılan yerde ölüsünü bulmuşlardı.Kimi rakıdan çatladı,kimi de devdiği bir güzel uğrunda zehir içerek intihar etti demişdir.
Şu manzûme ölümü üzerine yazılmışdır :
Güzellikde İzzet şâhi hubandı
Ammâ insan kendi kadrin bilmeli.
Gece içer,gündüz içer,rezillik,
Uçdu gitti bülbül misâli dili.
Altın adı çıkdı pek tez bakıra,
Attılar sandıkdan o körkandili.
İşittik ki Topağacın altında
Ölü bulmuşlardır onu içkili.
Bir rivâyet kendi kıymış canına
Sevmiş de bir yüz vermeyen güzeli
Çürüklükde nâmu nişan olur mu ?
Biz yine rahmetle analım Zil'i.
İkinci Sultan Abdülhamid devri sonlarının şöhretlerindendir.Ölümü için bir tarih rakamı veremeyeceğim. Çığırtma denilen bir nevi kavalı da çok güzel üfler idi,“Çığırtmacı İzzet” de denilirdi.
Tulumbacılık üzerine çok şeyler yazmış olan Osman Cemal Bey(O.C.Kaygılı)“Semâi Kahveleri ve Meydan Şâirleri” isimli eserinde bu Zil İzzetden de bahsetmişdir.Bakırköylü Zil İzzet diyor,semte nisbetle şöhreti Zeytunburunludur.Şu mânisinin de Eyyublularla arasında çıkan bir çekişmede söylendiğini yazıyor :
Adam aman..İ..yi..bin
İşte meydan,işte at,biner isen iyi bin
Dört köşede meşhurdur dilencisi İyibin..
İstanbulun ayak takımı Eyyuba “İyib” der.
Ve yine diyor ki :“Zil İzzet 1320 (M.1902-1903) de hastalık ve düşkünlük zamanlarında bayrama yakın bir ramazan gecesi semâi kahvelerinin birinde şu mâni ile ağlayarak kibar arkadaşlarından eski elbise istemişdi :
Adam aman..ki..meski
İhvanlar ihsan ider bizlere eski meski
Onların eskileri giymekle eskimez ki..”
Zil İzzeti çok yakından tanıdığını söyleyen Üsküdarlı Âşık Râzi ise şunları yazıyor :“Son derecede magrurdu,mahcubdu.Kendisini çok seven Hamamcı Ârif Ağa gibi zengin bir de hâmisi vardı.Sokaklarda yalın ayak dolaşması,kılık kıyâfet düşkünlüğü yoksullukdan değil,derbeder yaradılışındandı..” diyor ; Ârif Ağanın semtinden,hamamından bahsetmiyor.
Vâsıf HİÇ
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
I23A012
Theme
Person
Subject
İzzet (Yağcı), Yağcı İzzet, Mukallit, Mimics, Sanatçı, Artist, Tiyatro, Theatre, Theater, Oyuncu, Theater player, Ebüzziya Tevfik, Selim Nüzhet Gerçek, Türk Temaşası (Selim Nüzhet Gerçek), Ayasofya Camii, Hagia Sophia Mosque, Mehmed (Külhanbey), Külhanbey Mehmed, Mehmed Paşa Tekkesi, Mehmed Pasha Dervish Lodge, Taklit, Mime, Kör Ermeni, Blind Armenian, Gözlükçü Mişon, Optician Mişon, Köprü taklidi, Bridge mime, Hırdavatçı Yahudi, Hardware dealer Jew, Kayseri, Yahudi Cemaati, Jews Community, Ermeni Cemaati, Armenian Community, Ermeniler, Armenians, Kayseri
Type
Document
Format
Typewriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the İz chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
Bibliography Note
O.C. Kaygılı
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.