Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Pedimu maddesi
PEDİMU – “Yavrum”, “Çocuğum” anlamında rumca bir kelime,geçen asır sonlarında kalender meşreb halk şâirleri tarafından Mugbeçe,Çocuk meyhâne uşağı,komi karşılığı kullanılmışdır.Küçük umumhâne uşaklarına da Pedimu demişlerdir,aşağıdaki kıtalar Erzurumlu Âşık İbrahimindir :
Ben Âşık İbrahimim Erzurumlu dadaşım
Dâima fırındadır tâze muhabber aşım
Bezmimde bu gece de bir cennet kaçkını var
Galata şıkırdımı bir civelek oynaşım
Kimdir diye sormayın bilmiyorum adını
İlk sefer tadacağım pedimunun tadını
Gaca için düşdüğüm evde küçük haylazı
Peşkeş çekdi maması kahbe urum kadını
Umum hâne pedimuları da çoğunlukla umumhâneci mamaların körpe oynaşı olurlar idi .Hattâ mamalar bazı geceeler genc uşağı, bir lütuf olarak sermaye kızlardan birinin odasına misâfir olarak verirdi.
Umumhânenin tamamen dolu olduğu geceler,yeni gelenlere,o âlemin ağzı ile “Komledir,boş yer pedimunun odasıdır ” denilirdi,yeni gelen razı olursa genc uşağın odasına alınırdı.Yukardaki kıt'alar,kalender şâir Erzurumlu Âşık İbrahimin öyle bir umumhâne misafirliğinin hikâyesidir (B.: İbahim,Erzurumlu Âşık,cild ,sayfa ).
Kalender şâir Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzi de evrakı metrukesi arasında müstakil bir defterde Kalikratyalı Balıkcı Ahilea adında bir pedimunun hayatını nakletmektedir.Kuledibinde Horoz Sokağın...
⇓ Devamını okuyunuz...
PEDİMU – “Yavrum”, “Çocuğum” anlamında rumca bir kelime,geçen asır sonlarında kalender meşreb halk şâirleri tarafından Mugbeçe,Çocuk meyhâne uşağı,komi karşılığı kullanılmışdır.Küçük umumhâne uşaklarına da Pedimu demişlerdir,aşağıdaki kıtalar Erzurumlu Âşık İbrahimindir :
Ben Âşık İbrahimim Erzurumlu dadaşım
Dâima fırındadır tâze muhabber aşım
Bezmimde bu gece de bir cennet kaçkını var
Galata şıkırdımı bir civelek oynaşım
Kimdir diye sormayın bilmiyorum adını
İlk sefer tadacağım pedimunun tadını
Gaca için düşdüğüm evde küçük haylazı
Peşkeş çekdi maması kahbe urum kadını
Umum hâne pedimuları da çoğunlukla umumhâneci mamaların körpe oynaşı olurlar idi .Hattâ mamalar bazı geceeler genc uşağı, bir lütuf olarak sermaye kızlardan birinin odasına misâfir olarak verirdi.
Umumhânenin tamamen dolu olduğu geceler,yeni gelenlere,o âlemin ağzı ile “Komledir,boş yer pedimunun odasıdır ” denilirdi,yeni gelen razı olursa genc uşağın odasına alınırdı.Yukardaki kıt'alar,kalender şâir Erzurumlu Âşık İbrahimin öyle bir umumhâne misafirliğinin hikâyesidir (B.: İbahim,Erzurumlu Âşık,cild ,sayfa ).
Kalender şâir Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzi de evrakı metrukesi arasında müstakil bir defterde Kalikratyalı Balıkcı Ahilea adında bir pedimunun hayatını nakletmektedir.Kuledibinde Horoz Sokağındaki umumhânelerden birini işleten mama Margaronun oynaşı olan güzel delikanlı aynı zamanda Aliki isminde bir sermaâye rum kızının da sevgilisi,ve Galata Canavarı Bıçakcı Petri diye anılan müdhiş bir kaatilin mahbubudur (B.: Galata Canavarı Bıçakcı Petri,cild 11,sayfa 5888).Âşık Râzi, ??????????????? o devrin ünlü fotografcılarından Vafyadisin bir adamını Hotoz Sokağına götürerek,dilberanı mühmelândan olan güzel balıkcının,Alikinin âguuşi muhabbetinde bir resmini çekdirmişdir.
Meyhâne pedimularından bir kısmı da aşırı derecede sarhoş,yaşlı ve paralı müşterileri meyhâdenen menzillerine kadar götürürlerdi ve yolda onlara bastonluk yaparlar,çoğu zaman geceyi de o adamın evinde geçirirlerdi.Bu hizmerde aranan tek şart,o yaşlı ve paralı adamın kendi cinslerinden,rum olması idi.
Galatada ayak takımından uygunsuz rumların oturdukları kahvahânelerde de,hâneberduş güruhundan bir pedimu bulundurulması,geçen asır sonlarında âdetâ bir gelenek halinde idi.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
P5B001
Tema
Folklor
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Pe-Per bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo
Bakınız Notu
İbrahim (Erzurumlu Aşık); Galata Canavarı Bıçakcı Petri, cild 11, sayfa 5888
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.