RÜŞDİ AHMED EFENDİ – Onyedinci asrın ikinci yarısında yaşamış divan şairlerinden; 1640 etrafında Saraybosnada doğmuş, küçük yaşta İstanbula gelmiş, çehresinin fevkalâde güzelliği Enderunu hümayûna çırağ edilmesine sebep olmuş, evvelâ Büyükoda, az sonra da Kilerodasının zülüflü ağaları arasında tahsil ve terbiye görmüş; burada asrın seçkin ülemasından Çerkeşli Hüdai Osman efendi, Mirza Mehmet efendi ve Mirzazade Mustafa efendi gibi şöhretlerden hakkiyle faydalanmasını bilen bir genc olmuştu. Saraydan bilgi kıymetine pekte lâyik olmayan ufak bir memurlukla çıkmış, Abdürrahimzade Mehmed efendi huzurunda imtihan vermiş, kırk akçelik medreselerden birinde müderris bulunurken istifa edip kadılık da kabul etmiyerek ilmiye mesleğinde bilfiil hizmetten çekilmiş, ölünceye kadar, bir parça mülkünün gelirine kanaatle yaşamış, nezaketi, vekarı ve malûmatı ile İstanbulun ilim ve sanat mahfillerinde, kibar meclislerinde her zaman herkesten hürmet gören bir sima olmuştu. Çocukluğundan beri çiçeğe karşı olan hevesi, kendisini büyük şehrin en zengin bir çiçek bahçesinin sahibi yapmıştı; tohum ekmeğe rağbet etmemiş, çeşitli çiçeklerin en güzellerini toplayıp yetiştirmişti; bilhassa Girid lâleleri meşhur idi ki, dört danesi “Rüşdî kırmızısı” , “Hemcivarî” , “Rüşdi beyazı” ve “Yusufî” isimlerile çiçe...

RÜŞDİ AHMED EFENDİ – Onyedinci asrın ikinci yarısında yaşamış divan şairlerinden; 1640 etrafında Saraybosnada doğmuş, küçük yaşta İstanbula gelmiş, çehresinin fevkalâde güzelliği Enderunu hümayûna çırağ edilmesine sebep olmuş, evvelâ Büyükoda, az sonra da Kilerodasının zülüflü ağaları arasında tahsil ve terbiye görmüş; burada asrın seçkin ülemasından Çerkeşli Hüdai Osman efendi, Mirza Mehmet efendi ve Mirzazade Mustafa efendi gibi şöhretlerden hakkiyle faydalanmasını bilen bir genc olmuştu. Saraydan bilgi kıymetine pekte lâyik olmayan ufak bir memurlukla çıkmış, Abdürrahimzade Mehmed efendi huzurunda imtihan vermiş, kırk akçelik medreselerden birinde müderris bulunurken istifa edip kadılık da kabul etmiyerek ilmiye mesleğinde bilfiil hizmetten çekilmiş, ölünceye kadar, bir parça mülkünün gelirine kanaatle yaşamış, nezaketi, vekarı ve malûmatı ile İstanbulun ilim ve sanat mahfillerinde, kibar meclislerinde her zaman herkesten hürmet gören bir sima olmuştu. Çocukluğundan beri çiçeğe karşı olan hevesi, kendisini büyük şehrin en zengin bir çiçek bahçesinin sahibi yapmıştı; tohum ekmeğe rağbet etmemiş, çeşitli çiçeklerin en güzellerini toplayıp yetiştirmişti; bilhassa Girid lâleleri meşhur idi ki, dört danesi “Rüşdî kırmızısı” , “Hemcivarî” , “Rüşdi beyazı” ve “Yusufî” isimlerile çiçek sicline kaydedilmişti. Rüşdi Ahmed efendi, ömrünün sonlarına doğru, tahsil ve terbiyesine fevkalâde dikkat ederek yetiştirdiği ve üzerine titrediği onsekiz yaşlarında bir erkek evlâdın ölümü acısına uğramış, dünyaya küsmüş hattâ bu acı ile gösterileri pek mazlum ve masumca olan bir cinnet getirmişti; Edirnekapısı dışında oğlunun kabri yanında kendisi için de bir mezar yaptırıp taş diktirmiş idi, hemen hergün Yenikapı Mevlevihanesine uğrar, oradan oğlunun mezarını ziyarete gider, kendi müstakbel mezarı önünde de, kendini ölü yerine koyup ruhuna fatiha ve yâsinişerif okurdu. Semtin ve zamanın sefih külhanileri, biçarenin bu halile alaya kalkarak kabir taşına bazı yaveler, kâh tarih kâh mizah yollu beyitler yazmağa başlamışlar, fakat şair bunlara kızıp gücenmemiş, mezarlık ziyaretlerine elinde bir ibrik ve bir süngerle gelmeğe başlamıştı, hergün yazılanları okur, sanatkârane ve lâtif olanlarına kendisi de güler, hattâ bunları defterine kaydeder, sonra kabir taşını yıkayıp temizlerdi. Rüşdi Ahmed efendi (Hicrî 1111 Zilkadesinde) 1700 Mayısında öldü ve bu kabire gömüldü. Bu kibar adamın ölümü İstanbulda tessürle karşılanmış , cenazesinde devrinin âlim ve şair birçok seçkin simaları hazır bulunmuştu. Kazazker Abdülbaki Arif efendi ölümüne söz ve ebced hesabile tarih olarak: Medet kim bin yüz on birde cihandan geçti Rüşdi ah. Mısraını söylemiştir. Rüşdi Ahmed efendi, kendisi de tarih söylemekte üstat şairlerden idi, Köprülüzade Fazıl Mustafa paşanın şehadetine söylenmiş: Adem cesrini geçti rahı hakta Köprülüzade Tarihi onundur. Şu beyit de şiirdeki kudretine örnektir : Nâfei Çinü Huten turrene olmaz hem bû Sünbüli Cennet eger olsa gıdayı âhû . Bibl.: Sâlim, Şuerâ Tezkiresi ; Ubeydullah, Tezkirei Şükûfeciyan.