Münir Süleyman Çapanoğlu

S18038

Kişi

Suad Bey (Akbaba), Suad Bey (Condor), Akbaba Suad Bey, Suad Bey the Condor, Akbaba Suat Bey, Suat Bey the Condor, Gazete müvezziliği, Gazete müvezzileri, News vendors, Kadıköy, Abdülhamid II (Sultan), Yusuf Ziya Paşa (Konyalı), Ferid Paşa (Damad), Ferid Pasha (Groom), Redif Paşa (Serasker), Redif Pasha (Commander-in-Chief), Kamil Efendi (Yorgancıbaşı), Darüşşafaka, Imperial School for Orphans, Mabeyn Muzıkası, Musical Band of Palace, Zambaoğlu (Kadıköy), Apollon Tiyatrosu, Apollon Theatre, Apollon Theater, Apollon Tiyatrosu Müdürlüğü, Director of Apollon Theatre, Director of Apollon Theater, Akbaba, Komik Hüsni Efendi, Hüsnü Efendi (Komik), Kuşdili Çayırı, Kuşdili Meadows, Bağlarbaşı, Mesire Tiyatroları, Theaters in Istanbul's Excursion Spots, Haydarpaşa, Moda, Erenköy, Kızıltoprak, Hasan Efendi (Komik Kel), Perdeci Mehmed, Perdeci Mehmet, Birinci Dünya Savaşı, First World War, World War I, Suad Tayfun, Münir Süleyman Çapanoğlu, Ahmet Rasim, Muharrir Bu Ya! (Kitap), Muharrir Bu Ya! (Book)

Belge

El yazısı

Türkçe, Osmanlı Türkçesi

Açık erişim

Kadir Has Üniversitesi

Kâğıt üzerine mürekkep

Akbaba Su’âd Bey Kadıköyü’nün en eski gazete müvezzii. Kadıköyü’nde ve çevresinde onu tanımayan yokdur. 1299 rumî yılında İstanbul’da doğmuşdur. Babası, Konyalı İkinci Abdülhamid devrinin devrinde ‘umûm mektebler hıfzü’l-sıhhiye mu’allimi Konyalı Yusuf Ziyâ Paşadır. Son Dâmâd Ferîd Paşa kâbinesinde nazırlık nazırlık da yapdı. Annesi, Serasker Redîf Paşa’nın kahyası Yorgancı Başı Kâmil Efendi’nin kızıdır. Su’ad 314 yılında Dârü’ş-şafakka’nın dördüncü sınıfından çıkarak Mabeyn Muzıkasının temsîl koluna girmiş, 325 yılına kadar burada çalışmışdır. Buradan ayrıldıkdansonra Kadıköyü’nde Zamba oğlunda meşhur (Apollon) tiyatrosu’nun müdîrliğini yapmışdır. Akbaba, lâkabını burada takmışlar, o gün bu gün bu Apollon’dan Akbaba’yı çıkarmışlardır. Ve o günden beri bu kendisi Akbaba Su’ad Bey diye tanınmış ve bir şöhret olmuşdur. Fakat, Akbabalığı daha ziyâde sarı çeşidi bem beyaz saçlarının olması, ve kirpiklerinin sarı çeşîdi bem beyaz olmasından ileri gelmişdir. “Akbaba Su’âd Bey” yaradılış i’tibâriyle Apollon müdîrliğinden ayrıldıkdansonra çocukluğundan beri heves etdiği ki bundan dolayı mabeyndeki tiyatro işlerine başlamış, komik Hüsnî Efendi’yi ve daha diğer kumpanyaları angaje ederek Kun Kuşdil ve Bağlarbaşı ve Elham gibi mesire tiyatrolarında temsiller vermişdir. Bunlar temsillerin reklamlarını, Kadıköy, Haydarpaşa, Moda, Erenköy, Kızıltoprak ve bu çevrede kendisi sokak sokak dolaşarak dağıtır, zaman zaman boru ile isimleri bağırırdı. Akbaba Su’âd Bey, kahkahasıyla meşhûrdur. dedik bu Komik Hasan Kel Hasan Efendinin bir temsîlinde seyircilerin arasında bulunan Su’âd’ın kahkahasını sahneden işidince, Perdeci meşhûr Mehmede: -Mehmed perdeyi indir! Oyun dışarıda oynuyor! (diyerek perdeyi kapatdırmışdır) Su’âd, kahkahayı basdığı zeman üzeri çizilmiş okunmuyor öyle kısa kesmez, uzun uzun dakîkalarca ve makaralı gülerdi. Akbaba Su’âd Bey, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra gazete müvezzi’liğine başlamışdır. Bu işinin Otuz yıldır bu işi yapmakdadır. Çok sevdiği Akbaba adını başkası soy adı olarak aldığı aldığı için kendisi alamamışdır. Nüfusundaki soy adı Tayfûndur. Münîr Süleymân Çapanoğlu Ahmed Rasim’in (Muharrir Bu Ya!) kitâbında “Cayır Cayır Yazıyor!” yazısının baş tarafında Akbaba Su’âd’a ‘â’id ufak bir pasaj vardır. İsterseniz yazının sonuna bunu alabilirsinler ekleyebilirsiniz.

İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.