Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Şehlevend maddesi
ŞEHLEVEND – Dilimize İtalyancadan girmiş levend kelimesi ile farscadan alınmış şah(Şeh) kelimesinden bir mürekkeb isim ;canlı,hareketli,alımlı,çalımlı ve genc irisi mahbub delikanlı anlamında kullanılır ;kalender meşreb halk şâirlerinin manzumelerinde,divan edebiyatında,tarih metinlerinde ve bir genci takdir yollu halk ağzı günlük sohbetde çok kullanılmışdır ;aşağıdaki örnekleri Hacı Hâşim Beyin şarkı mecmuasından alıyoruz :
Acem Aşîran Beste
(İsmail Dede Efendi)
Ey lebleri mül,gonce yüzü gül servi bülendim ,
Et gamzesi âşûbi cihan şâhilevendim ,
Bend eyledi sevdâyi muhabbet beni cânâ ,
Rahmeyle benim hâlime ey zülfi kemendim.
Bûselik Aşîran Şarkı
(Üçüncü Sultan Selim)
Pek hâhişi var gönlümün ey servi bülendim ,
Yarın gidelim Çamlıcaya cânım efendim .
Red itme sakın bû sözümü şâhilevendim
Yarın gidelim Çamlıcaya cânım efendim .
Sipihr Beste
(Derviş İsmail)
Gül yüzündür andelîbe âhü efgaan ittiren ,
Kâkülün sevdâsıdır aklım perişan ittiren ,
Şehlevendim tâbekey bu cünbüşi mestâ âh ,
Hep budur âşıklara çâki giriban ittiren .
Aşağıdaki beyitler de kalender halk şâiri Erzurumlu Âşık İbrahimindir :
Bûsi pâyine destur,zâten pâ bürehnesin ,
Ey şeehlevend kayıkcı,nerden kopmuş gelmişsin .
Karadeniz yalısı uşağısın bellidir ,
Hepsi kara donludur,başı kavak yellidir.
Şehlevendlik ş...
⇓ Devamını okuyunuz...
ŞEHLEVEND – Dilimize İtalyancadan girmiş levend kelimesi ile farscadan alınmış şah(Şeh) kelimesinden bir mürekkeb isim ;canlı,hareketli,alımlı,çalımlı ve genc irisi mahbub delikanlı anlamında kullanılır ;kalender meşreb halk şâirlerinin manzumelerinde,divan edebiyatında,tarih metinlerinde ve bir genci takdir yollu halk ağzı günlük sohbetde çok kullanılmışdır ;aşağıdaki örnekleri Hacı Hâşim Beyin şarkı mecmuasından alıyoruz :
Acem Aşîran Beste
(İsmail Dede Efendi)
Ey lebleri mül,gonce yüzü gül servi bülendim ,
Et gamzesi âşûbi cihan şâhilevendim ,
Bend eyledi sevdâyi muhabbet beni cânâ ,
Rahmeyle benim hâlime ey zülfi kemendim.
Bûselik Aşîran Şarkı
(Üçüncü Sultan Selim)
Pek hâhişi var gönlümün ey servi bülendim ,
Yarın gidelim Çamlıcaya cânım efendim .
Red itme sakın bû sözümü şâhilevendim
Yarın gidelim Çamlıcaya cânım efendim .
Sipihr Beste
(Derviş İsmail)
Gül yüzündür andelîbe âhü efgaan ittiren ,
Kâkülün sevdâsıdır aklım perişan ittiren ,
Şehlevendim tâbekey bu cünbüşi mestâ âh ,
Hep budur âşıklara çâki giriban ittiren .
Aşağıdaki beyitler de kalender halk şâiri Erzurumlu Âşık İbrahimindir :
Bûsi pâyine destur,zâten pâ bürehnesin ,
Ey şeehlevend kayıkcı,nerden kopmuş gelmişsin .
Karadeniz yalısı uşağısın bellidir ,
Hepsi kara donludur,başı kavak yellidir.
Şehlevendlik şânıdır vur Temelim topuğu ,
Desinler bu civandır kayıkcının kopuğu .
Şaşırtmış kayıkcımı,bütün Boğaz boyunca ,
Cümle yosma karılar oğlana göz koyunca .
İçinde bu kelimenin geçdiği şu güzel gazel Nedimindir :
Tahammül mülkünü yıkdın,Hülâgû Han’mısın kâfir,
Aman dünyayı yakdın,âteşi sûzan mısın kâfir .
Kız oğlan kız nâzı nâzın,şehleveni âvâzı âvâzın ,
Belâsın ben de bilmem.kız mısın,oğlan mısın kâfir .
Kalender meşreb halk şâirlerinin terennümlerinde şehlevend adına ve şehlevend tasvirlerine çok rastlanır,dikkati çeken yönü de ayak takımından ve çıplak ayaklı gencler oluşudur.Şu iki kıt’a,bir kayıkcıyı tasvir yollu Nebil Kaptanındır :
Ey şûhi dilbaz şehlevend şehbaz,
Hem bülend âvâz bir hümâ pervaz,
Kayıkcı kopuk,serkeşce biraz,
Yalun ayaklı lazoğlu haylaz .
Henüz ondokuz revnaklı çağı ,
Kayıkcı konuk bir laz uşağı,
Yalun ayağnın yok solu sağı,
Şehlevend haylaz,din imanı az.
Şu kıt’a da,bir araba sürücüsü için Merdivenköylü Bitli Tevfik Efendinindir :
Şehlevendim boyun bir gümüş direk ,
Alım çalımına dayanmaz yürek ,
Altın saat kordon hediye gerek ,
Araba sürerken kaş çatma Edhem ,
Kaş çatub akıllar oynatma Edhem .
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
SS6035
Tema
Folklor
Konular
Şehlevend, Levend, İtalyanca, Şah, Şeh, Genç irisi mahbub delikanlı, Handsome and strong youth, Handsomely built beloved youngster, Kalender Meşrep halk şairleri, Bohemian Folk poets, Manzume, Rythmic prose, Hacı Haşim Bey'in Şarkı mecmuası, Hacı Haşim Bey's Song Compilation, Acem Aşiran beste, Vocal composition in Acem Aşiran mode, İsmail Dede Efendi, Buselik Aşiran şarkı, Song in Buselik Aşiran mode, Sipihr beste, Vocal composition using Sipihr mode, İsmail Derviş, Âşık İbrahim (Erzurumlu), Beyit, Couplet, Nedim (Şair), Gazel, Gazelle, Kayıkçı, Boatman, Nebil Kaptan, Terennüm, Vocal refrain, Çıplak ayaklı gençler, Youngsters with naked feet, Ayak takımından gençler, Ragtag youngsters, Merdivenköylü Bitli Tevfik Efendi
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Şeh bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo
Bibliyografya Notu
Hacı Hâşim Bey, Şarkı Mecmuası; Âşık İbrahim; Nebil Kaptan; Bitli Tevfik Efendi
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.