Şahügedâ Mescidi Langada, tramvay yolu üstünde,Aksaraydan Samatyaya goğru giderken,Davudpaşa İskelesine varmadan sağ koldadır.Hadikatülcevamideki malumatşudur : “ ŞahügedaMescidi der kurbi Langa – Bânisi Mehmed Şahdır ki kabri Silivri Kapsuharicinde köşde vakidir ve sengi mezarında Mustafa Çelebinin işbu tarihi muharrerâr : Şah Bey eyledi ukbaye sefer vâh meded “ Mahallesi yoktur.Bu Şahügeda ismile şöhret bulan Yahya Beydir ki mumaileya bir arnavudiyülasl olup evâili halinde yeniçeri kâtibi olan Şehabeddin Beyin sayesinde tahsili kemal idüp devri Süleyman Hanide bulunan fudelayi kiramve şuerayi benam ile ülfet ve ünsiyyet iderek iştihar bulup olvaktin muteberi şair Hayali Bey ile müşaareleri olarak Rüstem Paşaya şark seferi esnasınd a bir kaside virakte pesendide olmgla Hayaliye rağmen kasidesi rikabi şahaneye arz olunarak kendusuna ibtida Eyyub tevliyeti ihsan olunmuştur.Kasidesinin matlaı budur : Çekelim gün gibi ak sancağıle şarka çeri Karalık kare yire kahridelim surh seri “ ve sefer avdetnde Kapluca tevliyeti ve akabinde Orhan Han tevliyeti ve badehu Bolayir tevliyeti virilüp sonra Sultan Bayazid vakfine mütevelli oldu ve badelâzil yirmibin akçe Tameşvar kaleminden bir zeamet ihsan olundu ve Âdemismile müsemmâ bir mahdumları vardır ve hünkâr kapucularından Şah ismile şö...

Şahügedâ Mescidi Langada, tramvay yolu üstünde,Aksaraydan Samatyaya goğru giderken,Davudpaşa İskelesine varmadan sağ koldadır.Hadikatülcevamideki malumatşudur : “ ŞahügedaMescidi der kurbi Langa – Bânisi Mehmed Şahdır ki kabri Silivri Kapsuharicinde köşde vakidir ve sengi mezarında Mustafa Çelebinin işbu tarihi muharrerâr : Şah Bey eyledi ukbaye sefer vâh meded “ Mahallesi yoktur.Bu Şahügeda ismile şöhret bulan Yahya Beydir ki mumaileya bir arnavudiyülasl olup evâili halinde yeniçeri kâtibi olan Şehabeddin Beyin sayesinde tahsili kemal idüp devri Süleyman Hanide bulunan fudelayi kiramve şuerayi benam ile ülfet ve ünsiyyet iderek iştihar bulup olvaktin muteberi şair Hayali Bey ile müşaareleri olarak Rüstem Paşaya şark seferi esnasınd a bir kaside virakte pesendide olmgla Hayaliye rağmen kasidesi rikabi şahaneye arz olunarak kendusuna ibtida Eyyub tevliyeti ihsan olunmuştur.Kasidesinin matlaı budur : Çekelim gün gibi ak sancağıle şarka çeri Karalık kare yire kahridelim surh seri “ ve sefer avdetnde Kapluca tevliyeti ve akabinde Orhan Han tevliyeti ve badehu Bolayir tevliyeti virilüp sonra Sultan Bayazid vakfine mütevelli oldu ve badelâzil yirmibin akçe Tameşvar kaleminden bir zeamet ihsan olundu ve Âdemismile müsemmâ bir mahdumları vardır ve hünkâr kapucularından Şah ismile şöhretşiar bir mahbubi dilâraye taaşşuk itmekle anın aşkile inşad eylediği Şahügedâ namle nazmı cümle indinde makbuldür.Âsarından bir de“Gencinei Râz” nam manzum bir risalesi ve “Mahzeni Esrar” bahrinde “Gülşeni Envar” ı ve mevzun “Yusuf ve Zeliha”sı ve “Usülname”si ve şahi acem biraderi Alkas Mirzanın Devleti Aliyyeye tebaiyet iderek İstanbula vüsulünde söylediği kasidei valası ve aş’ari sairesi vardır.Kendusine edâi farizei hacci şerif dahi müyesser olmuştur . Şam ve Haleb şehirlerinde de bilmünasebe aram eylemiştir.Rahmetullahi aleyh ”. Hadika,esciescid mescidin adını ,yerini ve bânsinin adını kaydederek bu maddeyi, devrinin İstanbul civanları şanında bir de nefis “Şehrengiz ” kaleme almış olan Taşlıcalı Yahya Beyin kısa hal tercemesine tahsis etmiştir (B.:Yahya Bey,Taşlıcalı ve Şehrengizler) Mescidin bânisi olarak zikredilen Şah Beyin kabir taşındaki tarih mısraı hicri 971 (M.1563) yılını veir verir ; Şah Beyin de,şairin taaaşşuk ettiği hünkâr kapucularından Şah ismindeki mahbubi dilâra olması muhtemeldir.Halk ağzında yerleşmiş bir rivayete göre ise,Şah Bey ,Fatih Sultan Mehmed devri ricalinden bir fikara babasıdır ki bu takdirde mescidin adı da “Şahigedâ ” olmak iktiza ider Mescidin yapsını XV inci asrın ikinci yarısına kadar götürmek ,herhalde ,Hadika nın kaydına nisbetle çok daha zaif bir ihtimal olur. Şahügedâ Mescidi,İstanbul Ansiklopedisi adına 1948 yılının Ocak ayında ziyaret edilmiş ve şu notlar tesbit edilmiştir : mimarimizin küçük mescid tipi Klasik bir onaltıncı asır yapısıdır ,dört köşe planlı ,dıvarları iki sıra tuğla bir sıra kesme taş ile örülmüş; kiremit örtülü çatı,iki sıra destere dişi tuğla üzerine oturmuştur. Her dıvarında altlı üstlü ikişerdeş dörder penceresi olup oencereler kesme taş ve tuğla ile örülmüş derin kemerlidir.Kesme taşlardan minaresi ,kaidesine kadar yıkılmış olup ,minarenin açık ağzı,çatının son bir tamirinde çatı altına alınmış bulunuyordu.Medhal kapusu,cebhe dıvarlarının sağındaır ki minarede medhal kapusuna yakın sağ dıvar önündedirSon cemaat yeri geçen asır yapısı ahşab bir bölme içine alınmıştır,çatı bu bölmeyi de örtmektedr ,yukarıda bahsedilen çatı tamirinin bu ahşab bölme ile beraber yapıldığı muhakkaktır .Son cemaat yerinin sol tarafı bir tahta perde ile bölünmüş,üstüne de iki oda inşa edilerek müezzinlere meşruta mesken haline konmuş ise de,1948 de bu ahşab kısım çökme derecesinde harab ve metruk idi .Mescidin de tavan kaplamaları kavşamış ,tez elden tamire muhacdr ,öyle ki,tavan çökecek olur ise,Mescidin Evkafca kadro dışı edileceği muhakkaktır .Kapudan girildiğine göre.müezzin mahfili soldadır.müezzin mahfilinden ahşb bir mrdiven ile çıkılan kadınlar mahfili dört narin ahşab sütuncuk üzerine oturtulmuştur ,ki ayni hizada,kadınlar mahfili önünde de bu sütuncuklar tekrar kullanılmıştır. Göbeği sekiz köşeli yıldız ve etrafı gül-madalyon şeklinde bir küçük demir top kandili ,mihrab önüne drt küçük pirinç şamdan ,kayde değer hususiyetleri olmayan ahşab minber ve ahşab vâiz kürsüsü,birkaç parça halı,bir kaç lavha, bir dolaplı saat mescidin tezyinatını teşkil etmektedir .Sıva nakışları kaba ve zevksiz olan mihrabın üzerien : " Fenâdethül melâiketü ve hüve kaaimün yüselli fil mihrab " âyeti kerimesi yazılmıştır. Mescid bir avlu içindedir,tramway ceddesinden evvela bu avluya girilir,sağda ayak yolu ,abdstalmk için biri metrûk biri müsta'mel iki taş tekne ,yanında,bu teknelerin suyunu çeken bir demir tulumba,onun yanında da taş bilezikli bir kuyu vardr. Avlunun,sola kıvrılan mısmı ,metrûk bir mezarlıktır .Mescidin sağve mihrab dıvarları önünde bostanlar bulunmaktadır ki. mscidin evkafındandır. Şahügedâ Mscidi ufak bir himmet ile tamir edilir ,son cemaat yerini çeviren ahşab bölme tamamen kaldırılır ve avlusu tanzim edilir ise ,Langa, türk yapı sanatının küçük fakat güzel bir eserini kazanmış olur. Bibl.: HC ,I ; REK ve ME ,Gn.