SS1018

Kişi

Şâdi (Hüseyin Fikret), Hüseyin Fikret Şadi, Hüseyin Fikret Şadi (Karagözoğlu), Beylerbeyi, Doktor Refik Bey, Doctor Refik Bey, Galatasaray Lisesi, Galatasaray High School, Müfit Ratip, Müfit Ratip Bey, Mardiros Mınakyan, Amatör okul tiyatrosu, Amateur school theatre, Amateur school theater, Muvahhid Rafet, Muvahhid Rafet Bey, Muvahhit Rafet Bey, Ali Muhiddin, Refik Halit Ozansoy, Refik Halid Karay, Refi’ Cevad, Refi' Cevad Ulunay, Su’ad Vefik, Nasıl Oldu? (Tiyatro oyunu), Nasıl Oldu? (Theater play), Reşad Rıdvan, Reşat Rıdvan Bey, İbnürrefik Ahmed Nuri, İbnürrefik Ahmed Nuri Sekizinci, İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci, Hüseyin Kami, Hüseyin Kami Bey, Rıza Fazıl, Rıza Fazıl Bey, Nureddin Şefkati, Burhaneddin Bey, Burhaneddin Tiyatrosu, Burhaneddin Theater Company, Burhaneddin Theatre Company, Burhanettin Tiyatrosu, Burhanettin Theater Company, Burhanettin Theater Company, Burhanettin Theatre Company, Burhanettin Tepsi, Polis Müdiriyeti Şehr-i Berat Kalemi Katibi, Secretary in Istanbul Police Headquarters, Donanma Cem’iyeti Hey’et-i Temsiliyesi, Theater Ensemble of Society for Ottoman Navy, Theatre Ensemble of Society for Ottoman Navy, Birinci Dünya Savaşı, First World War, World War I, Dârülbedâyi, Former City Theater of Istanbul, Darü’l-bedayi’ San’atkarları Anadolu Temsil Hey’eti, Anatolian Theater Ensemble of Actors in City Theatre, İzmir Turnesi, Izmir Tour, Atatürk, Mustafa Kemal Atatürk, Ankara, Milli Sahne, National Theatre, Raşid Rıza, Raşit Rıza Samako, Büyük Behzad, Behzad Haki Butak, Behzat Haki Butak, Tepebaşı Yazlık Tiyatrosu, Tepebaşı Summer Theater, Kalp hastalığı, Cardiac disease, Heart condition, Sinema, Cinema, Türk Film Endüstrisi, Turkish Film Industry, Hisse-i Şa’iya’, Tiyatro oyunu, Theater play, Bican Efendi, Osmanlı Tiyatro Tarihi, History of Ottoman Theater, History of Ottoman Theatre, Cumhuriyet Tiyatro Tarihi, History of Republican Theater, History of Republican Theatre, Oyuncu, Aktör, Actor, Aktris, Actress, Tiyatro, Theater, Theatre

Belge

El yazısı

Türkçe, Osmanlı Türkçesi

Açık erişim

Kadir Has Üniversitesi

Kâğıt üzerine mürekkep ve kurşun kalem

Şadî (Hüseyin Fikret) – 1881de Beylerbeyi’nde doğdu. Babası Doktor Refik Beydir. Galatasaray’da okudu. Daha mektebde iken tiyatroya karşı derîn bir hevesi duyuyor, Müfît Ratib’in, Mınakyan’ın piyeslerinden yapdığı hulasaları mektebde arkadaşlarıyla oynuyordu. Bu amatör grubunda Muvahhid Râfet, Ali Muhiddin, Refîk Hâlid, Refi’ Cevâd ve Su’ad Vefîk de vardı. Bu amatör tiyatrolarında şâdi 16 yaşında idi. On sene böyle geçdi. 1908’de bu grub, «Nasıl Oldu?» piyesiyle halkın karşısına çıkdı. Bir kaç temsîlden sonra Reşâd Rıdvan, İbnürrefik Ahmed Nuri, Hüseyin Kâmî, Rıza Fazıl ve Nureddin Şefkatî’nin kurdukları kumpanyaya girdi. Birkaç ay sonra Paris’den gelen Burhaneddin’le birleşdi ve 1910 turnesinin sonuna kadar onunla çalışdı. Turneden sonra Şâdî, Polis Müdiriyeti Şehr-i Berât kalemine kâtib oldu. Ramazan gelince tiyatroya karşı duyduğu za’af, onu tekrar sahneye sürükledi ve «Fikret» nâm müste’arıyla Burhaneddin’in kumpanyasında oynadı. Burada da çok durmadı. «Donanma Cem’iyeti Hey’et-i Temsîliyesi»ne girdi. ‘Umûmî Harbde ‘asker oldu. terhîsi edilince 1920de ihyâ edilen «Dârü’l-bedâyi’»e girdi ve bu «Dârü’l-bedâyi’» Sahnesinde hatıralara nakş itdiği şöhretini kazandı. Mütareke bitince «Dârü’l-bedâyi’ San’atkârları Anadolu Temsîl Hey’eti» firmasıyla birkaç arkadaşıyla İzmir turnesine çıkdı. Atatürk’ün gösterdiği ‘alâka üzerine Ankara’ya gitdi ve orada «Millî Sahne»yi kurdu. 1925de İstanbul’a dönerek birkaç ay temsîller verdi. 1926-1927 senelerinde Râşid Rıza ve Büyük Behzad’la birleşerek yine «Milli Sahne» firması altında «Tepebaşı Yazlık Tiyatrosu»nda temsîllere başladı. Kalp hastalığı, çalışmasına mâni’ oluyordu. Bir müddet sinemacılık etdi. Tekrar sahne hasreti depredi. 1941de Bürhaneddin’den sonra halk opereti ile çalışmak istedi ama, yatağa düşdü. 1942de öldü. En çok muvaffak olduğu roller: Hisse-i Şa’iya’da Bicân Efendi, Cezâ Kânûnu’nda Avukat Sebâti Efendi, Sekizinci’de Habîb Neccardir. Şâdî, aldığı rollerde, ölümsüz tipler yaratmışdır. Şâdî, mu’tedîndi. Tekkeye giderdi. Ramazanları, orucu tutardı. ‘Aynî zamanda keyif ehli olduğu içün iftârdan sonra râkısını içer, sahûr vakti abdestini alır, ağzını yıkar, oruca niyet ederdi. Avrupa’ya tedkîk için değil, gezmek içün dahî gitmediği hâlde Avrupa sahnelerindeki artistler kadar kuvvetli idi.

İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.