Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Topuk maddesi
TOPUK – “ Ayağın baldıra bağlandığı yerdeki mafsalın teşkil ettiği yumru; abdest alır iken ayakların topuklara kadar yıkanması şarttır ”(Kaamûsi Türkî)
Kalender meşreb şâirler,çıplak ayaklı delikanlıların topukları için “Gülle Topuk”,“Demir Gülle Topuk”,“Sebîkei Sîm (Gümüş Külçesi)” tabirlerini kullanmışlardır. “Kahvenin Köpüklüsü,çırağın topuklusu” diye esnaf ağzı bir de söz vardır. Çıplak ayak üzerine düşmüş yere kadar inen şalvar paçaları,pantalon paçaları için de “Topukları Öper”,bele sarılan kuşağın bıçkınlıkdan kinâye yere sarkıtılan ve çıplak ayak yanında yerde sürünen kuşak uçları için de “kuşak ucu topuk öperek yerde sürünür” gibi sözler vardır eski edebî metinlerimizde.O eski sözlerden mül- olarak çağdaş edebiyatımızda da terennümlere rastlanır :
Gel, gel,
Sünbül koçanı ayaklı gel !
Topuklarında kuşak ucu gibi sürünen,
Gökyüzüüye denizle beraber gel.
Bıçkın meşreb genclerin kunduralarını veya yemenilerini yalın ayakla giye- giyarek ve gümgüm topuk vurarak yürümelerine de “Topuk Nuümâyişi” denilirdi,Ayak takımından pek çok delikanlı topuk nümayişlerinden ötürü “Topuklu” kalabı ile anılmışlardır (B.:Mehmed,Topuklu,cild,sayfa ).
İri bir topuk,köçek oğlanlar,o arada Tavşan diye anılan ve hepsi Sakızlı rum gencleri olan meyhâne köçekleri için de makbul sayılırdı,ve oyunun ...
⇓ Devamını okuyunuz...
TOPUK – “ Ayağın baldıra bağlandığı yerdeki mafsalın teşkil ettiği yumru; abdest alır iken ayakların topuklara kadar yıkanması şarttır ”(Kaamûsi Türkî)
Kalender meşreb şâirler,çıplak ayaklı delikanlıların topukları için “Gülle Topuk”,“Demir Gülle Topuk”,“Sebîkei Sîm (Gümüş Külçesi)” tabirlerini kullanmışlardır. “Kahvenin Köpüklüsü,çırağın topuklusu” diye esnaf ağzı bir de söz vardır. Çıplak ayak üzerine düşmüş yere kadar inen şalvar paçaları,pantalon paçaları için de “Topukları Öper”,bele sarılan kuşağın bıçkınlıkdan kinâye yere sarkıtılan ve çıplak ayak yanında yerde sürünen kuşak uçları için de “kuşak ucu topuk öperek yerde sürünür” gibi sözler vardır eski edebî metinlerimizde.O eski sözlerden mül- olarak çağdaş edebiyatımızda da terennümlere rastlanır :
Gel, gel,
Sünbül koçanı ayaklı gel !
Topuklarında kuşak ucu gibi sürünen,
Gökyüzüüye denizle beraber gel.
Bıçkın meşreb genclerin kunduralarını veya yemenilerini yalın ayakla giye- giyarek ve gümgüm topuk vurarak yürümelerine de “Topuk Nuümâyişi” denilirdi,Ayak takımından pek çok delikanlı topuk nümayişlerinden ötürü “Topuklu” kalabı ile anılmışlardır (B.:Mehmed,Topuklu,cild,sayfa ).
İri bir topuk,köçek oğlanlar,o arada Tavşan diye anılan ve hepsi Sakızlı rum gencleri olan meyhâne köçekleri için de makbul sayılırdı,ve oyunun bir yerinde topuk vurarak perende atarlardı,aşağıdaki sabâ şarkı geçen asrın ilk yarısında yaşamış Riza Efendinindir :
Dikkatle seyret ol şûhi devran
Çarpar topukdan kendin atar yan
Oynar nezâketle yavru tavşan
Çal sen de mutrib çangü rebabı
Ermeni asıllı halk şâiri Kemahlı Âşık Ferhôdî “Hûbânı Cânım İstanbil” isimli risâlesinde Kayıkcı Kara Vengel adında bir bıçkın genci överken şu mâniyi yazıyor :
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
T14E008
Tema
Diğer
Tür
Belge
Biçim
Daktilo yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Top bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine daktilo
Bakınız Notu
Mehmed (Topuklu)
Bibliyografya Notu
Şemseddin Sami, "Kamûs-i Türki"; Kemahlı Âşık Ferhâdî, “Hûbân-ı Cânım İstanbul”
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.