Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Tâhir (Kozlucalı) article
TÂHİR (Kozlucalı) – Geçen asır sonlarında Üsküdarda Balaban İskelesinde hezele güruhundan kahveci Laz Mehmedin bıçkın çırağı,sonraları Üsküdar Bülbülderesi yangın tulumbası sandığının uşaklarından,daha sonra kalender halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin uşağı ;Üsküdarlı Vâsıf Hoca (B.:Hiç,Vâsıf,hilde,sayfa ) bu Kozlucalı Tâhirin ahvâlini şöyle anlatıyor:
“Erâzilin erzeli şehir eşkiyasından Laz Mehmedin Balaban İskelesinde dârülnedvei haşarât olan kahvehânesine çırak olarak getirdiklerinde çok dilber bir çocukdu,o devrini şöyle hayal gibi hatırlarım,19-20 yaşlarında iken Üsküdarlıların yaka silkdiği bir bıçkın it oldu.Tulumbacılığı akran ve emsaline bakarak bir nümâyiş kabilindendi.
“O zamanlar ayak takımı fotograf çıkartmazdı,hattâ orta halliler bir fotograf çıkartmak isteseler mutlakaa bir fotogarfhâneye giderdi.Şahsen bir fotograf makinasına sahib olanlar ise yüzbin kişide bir değildi.Laz Mehmed kahvehânesine bir fotografcı getirtmiş,çırağı Kozlucalı âhirin eline de bir bıçak vermiş ve yan yana bir resim çekdirmiş,o resmi de büyülterek erâzil yuvası olan kahvehânesine asmışdı.
“Zamanımızda Şantaj deniliyor,Laz Mehmed Güzel çırağını ileri sürerek pek çok kimseden büyük paralar sızdırmışdır ki Kozlucalının bednam olmasına bebeb olmuşdur. Oğlanı yıllarca yalın ayak,sîne uryan,kâkül p...
⇓ Read more...
TÂHİR (Kozlucalı) – Geçen asır sonlarında Üsküdarda Balaban İskelesinde hezele güruhundan kahveci Laz Mehmedin bıçkın çırağı,sonraları Üsküdar Bülbülderesi yangın tulumbası sandığının uşaklarından,daha sonra kalender halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzinin uşağı ;Üsküdarlı Vâsıf Hoca (B.:Hiç,Vâsıf,hilde,sayfa ) bu Kozlucalı Tâhirin ahvâlini şöyle anlatıyor:
“Erâzilin erzeli şehir eşkiyasından Laz Mehmedin Balaban İskelesinde dârülnedvei haşarât olan kahvehânesine çırak olarak getirdiklerinde çok dilber bir çocukdu,o devrini şöyle hayal gibi hatırlarım,19-20 yaşlarında iken Üsküdarlıların yaka silkdiği bir bıçkın it oldu.Tulumbacılığı akran ve emsaline bakarak bir nümâyiş kabilindendi.
“O zamanlar ayak takımı fotograf çıkartmazdı,hattâ orta halliler bir fotograf çıkartmak isteseler mutlakaa bir fotogarfhâneye giderdi.Şahsen bir fotograf makinasına sahib olanlar ise yüzbin kişide bir değildi.Laz Mehmed kahvehânesine bir fotografcı getirtmiş,çırağı Kozlucalı âhirin eline de bir bıçak vermiş ve yan yana bir resim çekdirmiş,o resmi de büyülterek erâzil yuvası olan kahvehânesine asmışdı.
“Zamanımızda Şantaj deniliyor,Laz Mehmed Güzel çırağını ileri sürerek pek çok kimseden büyük paralar sızdırmışdır ki Kozlucalının bednam olmasına bebeb olmuşdur. Oğlanı yıllarca yalın ayak,sîne uryan,kâkül perçem havasında koşdurmuş durmuşdur. Tâhirin istikbâlini hiç düşünmemişdir,garibin eli para denilen şeyi görmemişdir.
“Laz Mehmed bekârdı,çırağı ile birlikde,kahvehânesinin üstündeki bekâr odalarının birinde barınırdı.Tâhir kahvehâneye geldiğinde 15-16 yaşlarında imiş.Yaşı yirmisini aşdığında,bir gece bıçağını çekmiş,Laz Mehmedin göğsüne oturarak cebren 100 altınını gasbetmiş ve Balaban İskelesini terkederek Bülbülderesindeki tulumbacı koğuşuna sığınmışdı,ustası da onu bir hırsız olarak zaptiyeye şikâyet edememişdi.
“Bu vak’adan sonra Tâhir serseriliğe tövbe etti.Önce kısa bir süre Üsküdarlı kalender şâir Âşık Râzi Beyin konağında uşaklık yapdı.Aşağıdaki beyitler Âşık Râzinindir :
Kahveci Laz Mehmedin Kozlucalı Tâhiri
Püsküllü belâm oldu geldiği gündenberi
Yüzüne bak perçemi,ayaklarında topuk,
Çileden çıkarıyor kalenderleri kopuk.
Pek severim itlerde çatık kaşı vahşeti,
Güm güm topuk vuruşu,serkeşlik alâmeti..
“Kozlucalı Tâhirin bıçkınlığa tövbe etmesinde Âşık Râzinin büyük tesiri olmuşdur, yine onun tesiri ile Bülbülderesinde bir manav dükkânı açmış veömrünün sonuna kadar namusu ile geçinmişdir.Yetmişini aşkın olarak ölmüşdür.Uzun boylu,sakalı matruş ve bektaşi kesimi pos bıyıklı,dâimâ hâki renkli çuha giyer,fesine yazma çevre sarar mûnis bir ihtiyar olmuşdu ”.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
T1047
Theme
Person
Subject
Tahir (Kozlıcalı), Kozlıcalı Tahir, Tahir (Kozlucalı), Kozlucalı Tahir, Üsküdar, Balaban İskelesi, Balaban Pier, Mehmed (Kahveci Laz), Kahveci Laz Mehmed, Hezele güruhu, Bülbülderesi, Bülbülderesi Yangın Tulumbası Sandığı, Bülbülderesi Fire Brigade, Âşık Râzî (Üsküdarlı), Üsküdarlı Âşık Râzî, Vâsıf Hiç, Laz Mehmed'in Kahvehanesi, Laz Mehmed's Coffeehouse, Meslek, Occupation, Fotoğrafçı, Photographer, Kahveci, Coffeehouse keeper, Çırak, Apprentice, Tulumbacı, Firefighter, Manav, Green grocery seller, Suç, Crime, Şantaj, Blackmailing, Gasp, Mugging, Bekâr odası, Single workers' room, Bekâr odaları, Single workers' rooms, Bülbülderesi Tulumbacı Koğuşu, Bülbülderesi Firefighters' Dorm
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Ta-Tahir chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting and pen on paper
See Also Note
Hiç (Vâsıf)
Bibliography Note
Üsküdarlı Vâsıf Hoca
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.