Fenerli rum beylerinden geçen asır başında Divânı Hümâyun tercümanlarından; 1768 de doğdu, Eflâk Beyliğinde bulunmuş Aleksandr Moroz’un oğlu bir rus câsusu di; Üçüncü Sultan Selim Nızâmı Cedidi kurarak orduda ıslahâta girişdiği zaman bu hareketi baltalamaya, yeni çerileri ayaklanmaya teşvik edenlerden biri olmuştu. 1812 de Rusya ile Bükreş muhadesinin akdi sırasında da Sadırazam Hurşid Paşanın maiyetinde ordu ile seferde bulunuyordu; sulh müzakereleri sırasında da câcusu andırır tavır ve hareketli gözden kaçmadı; muhadedenin imzasından sonra sadırâzama Dimitraşko Beyin îdam fermanı gizli olarak gönderildi, Hurşid Paşa da Divan baş tercümenı müzâkereler sırasındaki hizmetinden ötürü hil’at giydirmek üzere otağına çağırdı, Dimitriaşko hil’ad giyip otakdan çıkar iken vezir kavaslar üzerinde kılıç üşürüb parladılar; bu haber İstanbul’a gelince Bâbiâlide tercüman vekili bulunan kardeşi de îdam olundu. Dimitraşko Bey Ynan İstiklâline çalışanlardan da biri olmuştur; 1805 de kendi yalısınnın bulunduğu Kuruçeşmede Edebiyat ve Matematik fakülteleri bulunan bir rum üniversitesi “mekteb” adı altında açtırmıştı; bu üniversitenin yerinde zamanımızda bir boyahâhe bulunuyordu. Yunan Ansiklopedisi Dimitraşko Bey için şunları yazıyor: “Elenlerin ancak ilmen yükselmek sûretiyle hürriyetlerini elde ...

Fenerli rum beylerinden geçen asır başında Divânı Hümâyun tercümanlarından; 1768 de doğdu, Eflâk Beyliğinde bulunmuş Aleksandr Moroz’un oğlu bir rus câsusu di; Üçüncü Sultan Selim Nızâmı Cedidi kurarak orduda ıslahâta girişdiği zaman bu hareketi baltalamaya, yeni çerileri ayaklanmaya teşvik edenlerden biri olmuştu. 1812 de Rusya ile Bükreş muhadesinin akdi sırasında da Sadırazam Hurşid Paşanın maiyetinde ordu ile seferde bulunuyordu; sulh müzakereleri sırasında da câcusu andırır tavır ve hareketli gözden kaçmadı; muhadedenin imzasından sonra sadırâzama Dimitraşko Beyin îdam fermanı gizli olarak gönderildi, Hurşid Paşa da Divan baş tercümenı müzâkereler sırasındaki hizmetinden ötürü hil’at giydirmek üzere otağına çağırdı, Dimitriaşko hil’ad giyip otakdan çıkar iken vezir kavaslar üzerinde kılıç üşürüb parladılar; bu haber İstanbul’a gelince Bâbiâlide tercüman vekili bulunan kardeşi de îdam olundu. Dimitraşko Bey Ynan İstiklâline çalışanlardan da biri olmuştur; 1805 de kendi yalısınnın bulunduğu Kuruçeşmede Edebiyat ve Matematik fakülteleri bulunan bir rum üniversitesi “mekteb” adı altında açtırmıştı; bu üniversitenin yerinde zamanımızda bir boyahâhe bulunuyordu. Yunan Ansiklopedisi Dimitraşko Bey için şunları yazıyor: “Elenlerin ancak ilmen yükselmek sûretiyle hürriyetlerini elde edecekleri kanaatinde bulunduğu için memleketin pek çok yerinde mektepler açmış ve bu mektepler sâyesinde elen kültürü taammüm etmişdir”. (Osman Nuri Ergin, Türk Maarif Tarihi). Rum tarihcisi İkonomos da onu şöyle tarif ediyor: “Hiçbir fidan bunun kadar büyümemiş, hiçbir fidana bu edildiği kadar ihtimam edilmemiş ve yine hiçbir fidan bunun verdiği kadar meyva vermemişdir” (Osman Nuri Ergin, Türkiye Maarif Tarihi). “Türkiye Maarif Tarihi” müellifi Osman Nuri Ergin yukardaki satırları nakletdikden sonra: “Bu divânı hümayun tercümanının devlete hiyaneti ve kendi milletine hizmeti dolayısı ile rumlar tarafından elbetki bu kadar medhedilir” diyor. Bibl.: Cevdet Tarihi, Cild X.; O.N. Ergin, Türkiye Maarif Tarihi, Cild I ve II.