Kadimden Birinci Cihan Harbine kadar İstanbul halkı, halkın da bilhassa avam tabakası önce yalnız fransızlara, 1853-1855 Kırım Harbinden sonra da bütün avrupalılara “didon” diye gelmişdir; orta ve yüksek tabaka ağzında “fransız” isminden bozma olarak farnsızlara ve yine bütün avrupalılara alem olmuş “frenk” tâbirinin bir müterâdifidir. “Didon” düzme ismi, fransızların avam kısmının, bilhassa İstanbula gelmek fırsatını bulan gemicilerin sohbet arasında sık sık kullandıkları “dis donc” tâbirinden doğmuşdur. Lâle Devrinde İstanbulda ilk yangın tulumbasını îcad eden ve yangın tulumbacılığı teşkilâtının kurulmasına ön ayak olan Gerçek Davud Ağa bir fransız mühendisi idi (B.: Davud Ağa, Gerçek; Tulumbacılar); daha o zaman İstanbul halkı yangın tulumbasına: “Didonun Tulumbası ”adını takmış, bu nisbetden de o ilk tip yangın tulumbalarına “Dido Tulumba” denilmişdi. Kırım Harbi dönüşünde müttefik devletler (Fransa, İngiltere, Sardunya) askerleri bir müddet dinlenmek üzere İstanbulda kalmışdı; bu ikaamet avam arasında dedikodulara sebeb oldu: “Bir adama gel demesi kolay, git demesi zordur.. Didonlar İstanbulun havasından hoşlandılar, bakalım nasıl gidecekler!.” denildi ve ittifâkı akdeden Mustafa Reşid Paşa aleyhine bir cereyan hâsıl oldu; Paşa İstanbuldaki elçiler nezdinde şahsî nüfûzunu k...

Kadimden Birinci Cihan Harbine kadar İstanbul halkı, halkın da bilhassa avam tabakası önce yalnız fransızlara, 1853-1855 Kırım Harbinden sonra da bütün avrupalılara “didon” diye gelmişdir; orta ve yüksek tabaka ağzında “fransız” isminden bozma olarak farnsızlara ve yine bütün avrupalılara alem olmuş “frenk” tâbirinin bir müterâdifidir. “Didon” düzme ismi, fransızların avam kısmının, bilhassa İstanbula gelmek fırsatını bulan gemicilerin sohbet arasında sık sık kullandıkları “dis donc” tâbirinden doğmuşdur. Lâle Devrinde İstanbulda ilk yangın tulumbasını îcad eden ve yangın tulumbacılığı teşkilâtının kurulmasına ön ayak olan Gerçek Davud Ağa bir fransız mühendisi idi (B.: Davud Ağa, Gerçek; Tulumbacılar); daha o zaman İstanbul halkı yangın tulumbasına: “Didonun Tulumbası ”adını takmış, bu nisbetden de o ilk tip yangın tulumbalarına “Dido Tulumba” denilmişdi. Kırım Harbi dönüşünde müttefik devletler (Fransa, İngiltere, Sardunya) askerleri bir müddet dinlenmek üzere İstanbulda kalmışdı; bu ikaamet avam arasında dedikodulara sebeb oldu: “Bir adama gel demesi kolay, git demesi zordur.. Didonlar İstanbulun havasından hoşlandılar, bakalım nasıl gidecekler!.” denildi ve ittifâkı akdeden Mustafa Reşid Paşa aleyhine bir cereyan hâsıl oldu; Paşa İstanbuldaki elçiler nezdinde şahsî nüfûzunu kullanarak bu yabancı askerlerin İstanbulu hemen terk etmesini temin etmişdi. Kılığı, kiyâfeti, tuvâleti, tavır ve hareketleri avrupalılara taklid olan Türkler de halkca hoş görülmemiş, onlar da “Didon sakallı herif..”, “Didon kılıklı Çapkın..” gibi tâbirlerle tezyif edilmişdir. Üsküdarlı kalender halk şâiri Tophâne ketebesinden Âşık Râzi 1885-1890 arasında alafranga bir genc ile şöyle alay ediyor : Nevcivanım şıkdır şık, anna şalgam baba turp Paytonla geçerken gör kibârâne oturup Gezmiş tozmuş Londura Pâris Berlin Viyana Bir Avrupa bir yana ille Pâris bir yana İki dirhem naz ile bir çekirdek cilvesi Küçük Beyin şampanya bizler kahve telvesi Puduralı yanaklar gül penbesi dudağı Hem nigâhı mestâne içmiş Martel Konyağı Tatlı suyun frengi Mişon Kaspar Andondur Bizim beyi sorarsan çıt kırıldım Didondur Kapatması metires uşağın adı vale Fransızca konuşur yanaşma ispir ile Didon Beyim şıkdır şık elhak sîne bülbülü Lâkin soymaya kalkma sakın ol gonce gülle Lavantalı tekedir Pârisde beş yıl tamam “Lö bo jön om” unutmuş neymiş yıkanmak hamam Kapkara kabuk tutmuş ayaklarının kiri Tahta fırçası ile yıkatmalı monşeri Aynı vâdide şu kıtalar da Âşık Râzinindir. (B.: Mustafa, Arabacı): Sırma püskül bıyıklı Arabacı Mustafam Tığ gibi çakı gibi bir oynaşım var ana Gözleri câmekânlı düzeni bozuk endam Didon kılıklı kâtib koca mı olur bana Hani hanım kız diyen, gelin kız diyen sazı Nerde dal fes altında reyhan misâli kâkül Güllü mintan al kuşak gümüş topuk şehbazı Değişmez redingotlu hınbıla deli gönül Didon bilir frenkce arabacım kuşdili Biri baston oynatır biri şaklatır kamçı Mustafam sîne uryan sırma nakış çevreli Didon Beyin eksiği koltuk altında haçı Sen bu sevdâdan vaz geç kıyma kızına ana Ayırma Mustafamdan tamah ederek mala Kaynanam görümceler hepsi süslü kokona Kaçarım inan olsun bitli bir kürd hammala Câriye değilim ben adım Benli Pâkize Kenarın yosmasıyım ben Didonla olamam İstemem yalı konak kulübe yete bize Arabacıgüzeli Mustafam da Mustafam İstanbulun ayak takımı Didon’a benzeyen bir ismi de 1918 mütârekesinden sonra Rus kadın ve kızlarına takmışdı. Bolşeviklerden kaçarak memleketlerini terk eden zengin ve asıl tabakalara mensub ruslar ile konak yeri olarak İstanbula sığınmışlar, ve o sırada, Birinci Cihan Harbinin gaalibi devletlerin askerî işgaali altında bulunan İstanbulda geçinebilmek için pastahâneler, lokantalar, barlar açmışlar, bu yerlerin garsonluk ve konsommatrisliklerini kendi kızları, kadınları, delikanlı ve şâbı emred oğulları yapmışdı (B.: Beyaz Ruslar, cild 5, sayfa 2624); hizmet ederken teşekkür karşılığı “haroşo” kelimesini çok sık kullandıkları için mülteci rus kadın ve kızlarına “Haraşo”, Didon gibi bir alem olmuşdu.