XVII. Yüzyılın son seneleri ile XVIII. Yüzyılın başında isimleri mechur kalmış birkaç kalender tarafından İstanbul sokaklarına düşmüş hâneberduş, ve bilhassa tercih ile zinâ veledi mürâhik veya nevhat oğlanlar toplanarak “Layhariye” yahud “Kalenderiye” adını verebileceğimiz bir tarikat olarak kurulmuş ve tekkeleri de İstanbul çarşı hamamlarının külhanları olan, ve XIX. Yüzyılın ortalarrına kadar devam etmiş eski İstanbul Külhan Beyleri teşkilâtında her on nefer külhanbeyi oğlanın başında bulunan apaşın unvânı. Tekkeleri hamam külhanı olan bu apaşlar İstanbulun büyük çifte hamamlarının külhanlarında yerleşmişlerdi. Her külhanda Külhancı’ya “Baba” derlerdi, o külhan tekkenin aşcıbaşısı yerinde idi, Destebaşı da tekkenin şeyhi yerinde idi. Külhanlara 11-15 yaş arasındaki oğlanlar alınır, bu kimsesiz ve veledizinâ çocuklar Destabaşılar tarafından seçilir, külhana alındıkları ilk gece de, yine destebaşı eliyle ana doğması çırıl çıplak soyularak yine aynı şekilde soyunmuş az kabaca ve külhanın malı diğer bir oğlan ile “Lauharın Kefeni” denilen bir gömlek içinde koyun koyuna yatırılırdı, bu gömlek, iki kollu ve iki yakalı olup içine giren iki çıplak oğlanın başları ile dört ayağı görünür, birinin sağ ve öbürünün sol kolu dışarda olup birer kolları gömlek içinde kalırdı. 1730 da hamam çı...

XVII. Yüzyılın son seneleri ile XVIII. Yüzyılın başında isimleri mechur kalmış birkaç kalender tarafından İstanbul sokaklarına düşmüş hâneberduş, ve bilhassa tercih ile zinâ veledi mürâhik veya nevhat oğlanlar toplanarak “Layhariye” yahud “Kalenderiye” adını verebileceğimiz bir tarikat olarak kurulmuş ve tekkeleri de İstanbul çarşı hamamlarının külhanları olan, ve XIX. Yüzyılın ortalarrına kadar devam etmiş eski İstanbul Külhan Beyleri teşkilâtında her on nefer külhanbeyi oğlanın başında bulunan apaşın unvânı. Tekkeleri hamam külhanı olan bu apaşlar İstanbulun büyük çifte hamamlarının külhanlarında yerleşmişlerdi. Her külhanda Külhancı’ya “Baba” derlerdi, o külhan tekkenin aşcıbaşısı yerinde idi, Destebaşı da tekkenin şeyhi yerinde idi. Külhanlara 11-15 yaş arasındaki oğlanlar alınır, bu kimsesiz ve veledizinâ çocuklar Destabaşılar tarafından seçilir, külhana alındıkları ilk gece de, yine destebaşı eliyle ana doğması çırıl çıplak soyularak yine aynı şekilde soyunmuş az kabaca ve külhanın malı diğer bir oğlan ile “Lauharın Kefeni” denilen bir gömlek içinde koyun koyuna yatırılırdı, bu gömlek, iki kollu ve iki yakalı olup içine giren iki çıplak oğlanın başları ile dört ayağı görünür, birinin sağ ve öbürünün sol kolu dışarda olup birer kolları gömlek içinde kalırdı. 1730 da hamam çıplağı bir dellâk iken kanlı bir ihtilâlin lideri olmuş Patrona Halile ayaklanmanın ilk ümidsiz saatlerinde ve ilk gecesinde en büyük yakınlığı bu Destabaşılarla onların emrindeki külhan beyi oğlanlar göstermişdi (B.: Külhan Beyleri; Yâdigâr; Gedikpaşa Hamamı). Bir Destebaşı ve Layharin kefeni içinde iki mürâhik Külhan Beyi (Resim: Sabiha Bozcalı)