TR
Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
About
Istanbul Encyclopedia
Reşad Ekrem Koçu
Web Project
Entries
❯
Volume 8: Çir-Diş
DESPİNA (Deli)
1885 ile 1890 arasında Beyoğlunun en dilber ve en şık kaldırım yosması idi; henüz onbeş yaşında ve rum zenginlerinden birinin kapusunda hizmetçi iken çorbasının arkadaşlarından biri tarafından izdivaç vâdi ile kaçırılarak iğfâl edilmiş, bir müddet çöpçatan bir rum karısının evinde sözde düğün hazırlığı bahânesi ile oyalandıkdan ve kendisini iğfâl eden adama mestreslik yapdıkdan sonra, o adamın hîleli iflâs ile Avrupapa kaçması üzerine hâmisiz kalmış, evinde oturduğu kadının kılavuzluğu ile fuhuş yoluna girmiş, kısa zaman içinde Beyoğlunun içkili, çalgılı, danslı eğlence yerlerinin büyük şöhretlerinden biri olmuşdu. Deli Despinanın şânında bir de destan çıkmış idi ki ancak dört kıt’ası mâlumumuzdur: Kafeşantan gazinolar balolar Despinamı eğlendirir oyalar Çapkınların derhal çeler aklını Süslü fistan asım takım boyalar Konkordiya salonunda muzika Kadril kankan bela vals ile polka Çalar çalmaz heman dansa kalkıyor Türlü işve cilve ile mehlikaa Despinada fettan gözler menekşe Şampanyası azdan azı üç şişe Mezesi de âlâ Moskof havyarı Kebab olup beyler geçiyor şişe Despinadır yosmaların goncesi Beş Napolyon narhı olmuş gecesi Kapıldın mı işmarına gamzenin Ciğerini söker çakır pençesi Sermed Muhtar Alus “Onikiler” isimli romanında Deli Despinadan şöyle bahsediyor : “Mermerde leke v...
⇓ Read more...
1885 ile 1890 arasında Beyoğlunun en dilber ve en şık kaldırım yosması idi; henüz onbeş yaşında ve rum zenginlerinden birinin kapusunda hizmetçi iken çorbasının arkadaşlarından biri tarafından izdivaç vâdi ile kaçırılarak iğfâl edilmiş, bir müddet çöpçatan bir rum karısının evinde sözde düğün hazırlığı bahânesi ile oyalandıkdan ve kendisini iğfâl eden adama mestreslik yapdıkdan sonra, o adamın hîleli iflâs ile Avrupapa kaçması üzerine hâmisiz kalmış, evinde oturduğu kadının kılavuzluğu ile fuhuş yoluna girmiş, kısa zaman içinde Beyoğlunun içkili, çalgılı, danslı eğlence yerlerinin büyük şöhretlerinden biri olmuşdu. Deli Despinanın şânında bir de destan çıkmış idi ki ancak dört kıt’ası mâlumumuzdur: Kafeşantan gazinolar balolar Despinamı eğlendirir oyalar Çapkınların derhal çeler aklını Süslü fistan asım takım boyalar Konkordiya salonunda muzika Kadril kankan bela vals ile polka Çalar çalmaz heman dansa kalkıyor Türlü işve cilve ile mehlikaa Despinada fettan gözler menekşe Şampanyası azdan azı üç şişe Mezesi de âlâ Moskof havyarı Kebab olup beyler geçiyor şişe Despinadır yosmaların goncesi Beş Napolyon narhı olmuş gecesi Kapıldın mı işmarına gamzenin Ciğerini söker çakır pençesi Sermed Muhtar Alus “Onikiler” isimli romanında Deli Despinadan şöyle bahsediyor : “Mermerde leke var, onda arama; bıllık bıllık, sonra körpe de, şen ve oynak da. Çağını geçirdikden sonra Çiçekcide ummuhâne işletmiş emekdarlardandır” (B.: Çiçekçi Sokağı, cild 7, sayfa 3963). Umumhânesi de Çiçekci Sokağının en lük evlerindendi. Adı deliye çıkmış, fakat çok tutumlu, hesâbî, dolayısı ile paralı kadındı; Kosti adında bir genc kalaycıya âşık olmuş, daltaban oğlanı giydirip kuşatarak başı şapkalı, eli bastonlu, altın saat köstekli jigolo yapmış, sonra da kalaycısını alarak evlenmek üzere kirli mâzisinin bilinmediği Yunanistana gitmişdi; Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzi de yosmanın jigolosu oğlan için şu manzûmeyi yazmışdır: Despinanın kalaycısı pek parlak Güzel ama kara câhil dangalak Yalın kopuk laz uşağı daltaban Çakal yiğit çakırpençe balaban Pek de hoşdur caka çalım kurumu Parlak Kosti Sürmeninin urumu Bilir Çapkın aşkbazlığın fendini Dirhem dirhem satar oğlan kendini Varsın olsun el ayak yüz kap kara Hamam mı yok dellâk yıkar paklar Soyunorken vahşet ile naz ile Cilâ verir gönüldeki kandile Çakıl meme gülle topuk perçemi Deli kızın aşk yâresi merhemi Bibl.: Polis Servet Bey, Not: S. M. Alus, Onikiler; Â. Râzi evrâkı metrûke.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM080857
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 8, pages 4517-4518
See Also Note
B.: Çiçekçi Sokağı, cild 7, sayfa 3963
Bibliography Note
Bibl.: Polis Servet Bey, Not: S. M. Alus, Onikiler; Â. Râzi evrâkı metrûke.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
In collaboration with  
Rights Statement
Cookie Policy
LPPD