Büyük iş adamı, kardeşi mühendis Abdürrahman Naci Demirağ ile birlikde Türkiye Cumhuriyeti demir yolları inşaatının ilk müteahhidlerinden, ve cumhuriyet devrinin ilk sayılı milyonerlerinden, yine kardeşi ile birlikde servetlerini Türkiyenin sınâî kalkınmasında büyük işlere yatırmış, ve iş hayatının yanında geniş ölçüde hayır sever insan olarak tanınmış bir sîmâ; 1886 da Sivasın Divriki Kasabasında doğdu, bu kasabanın eşrâfından Mühürdarzâde Ömer Beyin oğludur, annesinin adı Ayşe Hanımdır. Babasını henüz üç yaşında iken kaybetmiş, annesinin himâye ve teşvik kanadı altında otodidakt olarak yetişmişdir. Rüşdiye tahsilini memleketinde yapmış ve aynı rüşdiyeye muallim tâyin edilmiş, Ziraat Bankasının açtıdığı bir musabaka imtihanını kazanarak bu bankanın önce Kangal, sonra Koçkiri şubelerinde çalışmışdır, Mâliye Nezâretinin açdığı bir imtihanı da kazanarak bankacılıkdan mâliye hizmetine geçmiş, İstanbula gelerek mâliyenin her kademesinde seçkin bir memur olarak çalışmış ve 1918-1919 arasında 32-33 yaşlarında iken mâliye müfettişi olmuşdur, Divriki ile alâkasını kesmeyerek İstanbulda Beşiktaşda yerleşmişdir. Tatavlada bir teftişi sırasında Birinci Cihan Harbi mütârekesinin ve İstanbul işgaalinin aşırı derecede şımartdığı rumların hakaretine mâruz kalmış, memuriyetinin zedelenmiş şerefi...

Büyük iş adamı, kardeşi mühendis Abdürrahman Naci Demirağ ile birlikde Türkiye Cumhuriyeti demir yolları inşaatının ilk müteahhidlerinden, ve cumhuriyet devrinin ilk sayılı milyonerlerinden, yine kardeşi ile birlikde servetlerini Türkiyenin sınâî kalkınmasında büyük işlere yatırmış, ve iş hayatının yanında geniş ölçüde hayır sever insan olarak tanınmış bir sîmâ; 1886 da Sivasın Divriki Kasabasında doğdu, bu kasabanın eşrâfından Mühürdarzâde Ömer Beyin oğludur, annesinin adı Ayşe Hanımdır. Babasını henüz üç yaşında iken kaybetmiş, annesinin himâye ve teşvik kanadı altında otodidakt olarak yetişmişdir. Rüşdiye tahsilini memleketinde yapmış ve aynı rüşdiyeye muallim tâyin edilmiş, Ziraat Bankasının açtıdığı bir musabaka imtihanını kazanarak bu bankanın önce Kangal, sonra Koçkiri şubelerinde çalışmışdır, Mâliye Nezâretinin açdığı bir imtihanı da kazanarak bankacılıkdan mâliye hizmetine geçmiş, İstanbula gelerek mâliyenin her kademesinde seçkin bir memur olarak çalışmış ve 1918-1919 arasında 32-33 yaşlarında iken mâliye müfettişi olmuşdur, Divriki ile alâkasını kesmeyerek İstanbulda Beşiktaşda yerleşmişdir. Tatavlada bir teftişi sırasında Birinci Cihan Harbi mütârekesinin ve İstanbul işgaalinin aşırı derecede şımartdığı rumların hakaretine mâruz kalmış, memuriyetinin zedelenmiş şerefinden duyduğu teessürle istifâ ederek serbest iş hayatına atılmışdır. Kendi kaydine göre 56 altın (252 kağıd lira) birikmiş parası ile sigara kâğıdcılığına başlamış ve “Türk Zaferi” adını verdiği bir sigara kâğıdı çıkarmışdır. O acı ve karanlık günlerde “Türk Zaferi Sigara Kâğıdı” fevkalâde rağbet görmüş, o zamanki soy adı ile Mühürdarzâde Nuri Beye hayli para kazandırmış, 252 lirası üç sene içinde 84,000 lira olmuşdur (B.: Türk Zâferi Sigara Kâğıdı). 1925-1926 arasında sigara kâğıdı imâli tütün inhisarı idâresine verilince iş adamı bir “Kantâriye, İthâlât ve İhrâcat” bürosu açmışdır, fakat bu yeni sahada pek az kalarak, cumhuriyet hükûmetinin Türkiye Demiryolları ve şoseleri ile başladığı büyük imâr işini benimseyerek devlete en uygun tekliflerle müteahhidlik hayatına atılmışdır. O sırada küçük kardeşi Abdürrahman Naci Bey tapu dâiresinde mühendislik yapıyordu, Nuri Beyden ancak iki yaş küçük olduğu halde âileyi geçindirmek üzere iş hayatına pek erken atılmış ağabeyinin himâyesi ile tahsilini tamamlayan A. Naci Bey ona karşı derin hürmetle bağlıydı, Nuri beni dâvetini tereddüd etmeden kabul etti ve demir yolları müteahhidliğinde Nuri Beyin en yakın iş arkadaşı ve ortağı oldu. Karabük Demir Çelik Fabrikası, İzmir Kâğıd Fabrikası ve Bursa Merinos Fabrikası Nuri Demirağ tarafından inşâ edilmişdir. Yurd müdafaasında havacılığın büyük kuvvet olduğuna kuvvetle inanmış idi, bir vatan hizmeti bilerek Divrikide bir Tayyâre Fabrikası kurdu, İstanbulda Yeşilköyde satın aldığı arâzi üzerinde ilk büyük hava alanını yapdırdı ve yine Yeşilköyde bir Pilot Mektebi kurdu. Türk Tayyâre Cemiyetinin (Hava Kurumunun) sipârişlerini imâle ve bir yandan da pilotlar yetişdirmeye başladı. Fakat hükûmetden ümid ettiği yardımı, himâyeyi göremedi, 10 milyonun üstünde yatırım yapdığı bu işde ağır denilecek şekilde zedelendi. Sesini duyurabilmek için bir yer bulamayınca siyâsî hayata atıldı ve 1945 de “Millî Kalkınma Partisi” adı ile bir muhâlefet partisi kurdu, az sonra da çok şöhretli politika adamlarının iştirâki ile Demokrat Parti kuruldu, 1946 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi ile Demokrat Partinin çetin seçim mücâdelesinde Nuri Demirağ’ın partisi seçimde kazanamadı; ve Millî Kalkınma Partisi gün günden eriyerek siyâsî sahadan tamâmen silindi; fakat 1945 seçiminde bu büyük iş adamı Demokrat Partiden Sivasda müstakil aday gösterildi ve Nuri Demirağ bu suretle Sivas mebusu olarak Büyük Millet meclisine girdi. Meclisdeki hayatı uzun sürmedi, 13 kasım 1957 de vefat etti. Bürhâneddin OLKER Nuri Demirağ (Resim : B. Şeren)