Hicrî 1098 (milâdî 1686-1687) tarihinde İstanbul hamamcılar kethüdâsı bulunan Derviş İsmail tarafından yazılmış bir risâledir; o tarihlerde İstanbulda büyük şöhret sâhibi olmuş on bir nefer hamam dellâkının hal tercemeleridir. Hiç basılmamış olan bu risâlenin aslının nerede olduğu bilinmiyor; Profesör Mehmet Ali Aynî Bey merhum 1903 de Tâif mutasarrıflığında bulunur iken Şeyh Yâsin El-Rûmî isminde bir zenginin kütübhânesinde görüb istinsah etmişdir, ki bu Şeyh Yâsın İbrahim Çavuş adında Tophâneli bir kahvecinin torunun oğlu olub yeniçeri olan İbrahim Çavuş 1826 daki yeniçeri kırımında Tâife kaçmış ve orada yerleşmiş. “Dellâknâme” Şeyh Yâsinin eline Mısırda bir kitab müzâyedesinde geçmiş. Bizdeki nushada M. A. Aynînin istisâbından bir kopyadır. Hamamcılar kethüdası Derviş İsmail eserinin sebebini şöyle anlatıyor: “Bir mahbûbei zîbâ ve bir nevcivânı yektânın İbrahim ve ricâsıdır ki onun ismi şerifi Yemenici Bâlîdir henüz on beş yaşında ve güzellik tâcı onun samur başında ve râkîmül hurûfun mürgi dili onun samur kaşında Elli Dokuzun acemi kuzusu olub çorbacının müşteciri olduğu Tophânenin Kaptânı Deryâ Kılınc Ali Paşa Hamâmı dilküşâsında soyunub ve nazlı beline siyah fûteyi kuşatub hamam çıplağı dellâk zeynine koymuşlar idi ki kethüdâlığımızda çorbacının iznin olub ve ismini Subaşı ...

Hicrî 1098 (milâdî 1686-1687) tarihinde İstanbul hamamcılar kethüdâsı bulunan Derviş İsmail tarafından yazılmış bir risâledir; o tarihlerde İstanbulda büyük şöhret sâhibi olmuş on bir nefer hamam dellâkının hal tercemeleridir. Hiç basılmamış olan bu risâlenin aslının nerede olduğu bilinmiyor; Profesör Mehmet Ali Aynî Bey merhum 1903 de Tâif mutasarrıflığında bulunur iken Şeyh Yâsin El-Rûmî isminde bir zenginin kütübhânesinde görüb istinsah etmişdir, ki bu Şeyh Yâsın İbrahim Çavuş adında Tophâneli bir kahvecinin torunun oğlu olub yeniçeri olan İbrahim Çavuş 1826 daki yeniçeri kırımında Tâife kaçmış ve orada yerleşmiş. “Dellâknâme” Şeyh Yâsinin eline Mısırda bir kitab müzâyedesinde geçmiş. Bizdeki nushada M. A. Aynînin istisâbından bir kopyadır. Hamamcılar kethüdası Derviş İsmail eserinin sebebini şöyle anlatıyor: “Bir mahbûbei zîbâ ve bir nevcivânı yektânın İbrahim ve ricâsıdır ki onun ismi şerifi Yemenici Bâlîdir henüz on beş yaşında ve güzellik tâcı onun samur başında ve râkîmül hurûfun mürgi dili onun samur kaşında Elli Dokuzun acemi kuzusu olub çorbacının müşteciri olduğu Tophânenin Kaptânı Deryâ Kılınc Ali Paşa Hamâmı dilküşâsında soyunub ve nazlı beline siyah fûteyi kuşatub hamam çıplağı dellâk zeynine koymuşlar idi ki kethüdâlığımızda çorbacının iznin olub ve ismini Subaşı Ağanın defterinden dahi çaldırıp (sildirib) hizmetinize aldık ki günlerde bir gün Yemenici Bâlî destin bûs ederek Efendi gün akşamlıdır nola ki bizim dahi namımız bir risâlei dilküşâda mezkûr olub bu rûzigârı bir refâda bir nam ve nişan bıraksak dedikde 198 sâlinde Istanbulun dört mevleviyet yerinde (nefsi İstanbul, Eyyub, Galata, Usküdar) 408 hamâmı dilküşâlarında 2321 nefer dellâki pâk hamam çıplağından kendi kadir ve kıymetin bilmemiş on bir nefer güzîde dellâklerin ismi şerifleri ile ahvallerin tahrir ve bu gûnâ bir risâle îcad eyledik. Muharririn tâbîri ile bu nevîcâd Dellâklar Tezkiresinde hal tercemeleri yazılmış on bir nefer dellâkin isimleri şunlardır : Tophânede Kılınc Ali Paşa Hamamında Yemenici Bâlî, Fındıklıda Müftü Hamamında Sipâhi Mustafa Bey, Kasımpaşada Piyâle Paşa Hamamında Seyis Hasan Ali, Yıldız Baba Hamamında Kızsofta Ürgüblü İsmail, Kasımpaşada Piyâle Paşa Hamamında Kalyoncu Süleyman, Kadırgada Çardaklı Hamamda Kınalı Fîruz Şah, Üsküdarda Kolluk Hamamında Peremeci Benli Kara Davud, Mahmud Paşa Hamamında Altınbaş Beyoğlu, Eyyubda Eski yeni Hamamında Kıbti Keşmir Mustafa, Azab kapusunda Yeşildirekli Hamamda Hamlacı İbrahim, Şengül Hamamında Kıbti Karanfil Hasan (Bütün bu isimlere bakınız).