İstanbulda kuduz hastalığı ile ilk savaşma merkezi 1887 yılında Sirkecide, Gülhane Parkının Sarayburnundaki Tıbbiyei Askeriye Mektebinde Daülkelp Ameliyethânesi adı altında açılmıştır. Pariste meşhur Pasteur’ün kuduz aşısını keşfinden bir sene sonra, bu yeni buluşula yakından ilgilenen İkinci Sultan Abdülhamid, 1886 yılında Dr. Zoiros Paşa, Dr. Hüseyin Remzi ve Veteriner Dr. Hüsnü Beylerden müteşekkil bir heyetin Pasteur Enstitüsüne gönderilmesini irâde eylemişdi. Heyet o büyük adama Padişah tarafından verilmiş olan birinci rütbeden Mecidi Nişanı ile, kurulacak yeni enstitü için, diğer medeni memleketlerin yaptığı yardım misili, bin altın götürmüştü. Bu üç doktor Pariste altı ay enstitüde çalıştıktan sonra İstanbula dönüşlerinde, edindikleri bilgileri Padişaha arz etmeleri üzerine, 1887 ocak ayında Zoiros Paşanın öğretmeni bulunduğu Tıbbiyei Askeriye Mektebinin iç hastalıkları kliniğinin bir tarafında Daülkelp Amelyathanesi kuduz mücadele laboratuarı kurulmuşdur. Burada o zamana kadar, hayvanların ısırdığı yerleri dağılmak suretile yapılan iyi etme çabalamaları yerine, kuduz koruyucu aşısı hazırlanmağa başlandı. 1899 a kadar Daülkelp Müessesinde çeşitli hayvanların ısırdığı yüzlerce hastaya kuduz aşısı tatbik olunduğu gibi Bakteriyolojik araştırmalarda yapılmıştır. 1899 da Zoiros...

İstanbulda kuduz hastalığı ile ilk savaşma merkezi 1887 yılında Sirkecide, Gülhane Parkının Sarayburnundaki Tıbbiyei Askeriye Mektebinde Daülkelp Ameliyethânesi adı altında açılmıştır. Pariste meşhur Pasteur’ün kuduz aşısını keşfinden bir sene sonra, bu yeni buluşula yakından ilgilenen İkinci Sultan Abdülhamid, 1886 yılında Dr. Zoiros Paşa, Dr. Hüseyin Remzi ve Veteriner Dr. Hüsnü Beylerden müteşekkil bir heyetin Pasteur Enstitüsüne gönderilmesini irâde eylemişdi. Heyet o büyük adama Padişah tarafından verilmiş olan birinci rütbeden Mecidi Nişanı ile, kurulacak yeni enstitü için, diğer medeni memleketlerin yaptığı yardım misili, bin altın götürmüştü. Bu üç doktor Pariste altı ay enstitüde çalıştıktan sonra İstanbula dönüşlerinde, edindikleri bilgileri Padişaha arz etmeleri üzerine, 1887 ocak ayında Zoiros Paşanın öğretmeni bulunduğu Tıbbiyei Askeriye Mektebinin iç hastalıkları kliniğinin bir tarafında Daülkelp Amelyathanesi kuduz mücadele laboratuarı kurulmuşdur. Burada o zamana kadar, hayvanların ısırdığı yerleri dağılmak suretile yapılan iyi etme çabalamaları yerine, kuduz koruyucu aşısı hazırlanmağa başlandı. 1899 a kadar Daülkelp Müessesinde çeşitli hayvanların ısırdığı yüzlerce hastaya kuduz aşısı tatbik olunduğu gibi Bakteriyolojik araştırmalarda yapılmıştır. 1899 da Zoiros Paşanın müessesinin müdürlüğünden alınmasından sonra hem Bakteriyolojihanei Osmanînin müdür müavinliğini yapmak ve hem de Daülkelpin Müdürlüğünü ifâ etmek üzere Pasteur Enstitüsü şeflerinden Dr. Auguste C. Marie İstanbula getirtildi. Bir sene sonra bu zâtin yerine enstitüden başka bir doktor istendi. Enstitücü Tunus askerî bakteriyoloji labboratuarı şefi Dr. P. Remlinger (Remlenje okunur) İstanbul’a gönderildi. Bu zat o zamanlar Bakteriyolojihanei Osmanînin müdürü bulunan Maurice Nicole’un 1901 de İstanbuldan ayrılması ile her iki müessesenin başında müdür olarak kaldılar. 1908 yıllarında Daülkelp Müessesi Sultanahmedde Dizdariyede bir binâya nakil edildi. 1910 da Remlinger’nin memleketine dönmesinden sonra yerine muâvini olan Dr. Haim Nuam tâyin edildi. Birinci Dünya Harbinin sonunda İstanbul üzerine çöken facıalı karanlık günlerde müessese Sultanahmed deki binasından tekrar Demirkapıdaki eski yerine göç ettirdi. 1920-1923 yıllarında İstanbul hükümetinin elinden bakımsız ve tahsisatsız çok güç durumlara düşen müessese Türkiye Cumhuriyetinin teessüsünden sonra 1923 yılında şehrin Beyoğlu cihetine, Taksimde Sıraselvilerde Olivo Apartmanınına taşındı. 1926 da, memleket sağlık işlerinde büyük başarılı hizmetlerile cidden temayüz etmiş Sıhhiye Vekili merhum Dr. Refik Saydamın alakasi ile müessese Beyoğlundaki bu apartman katlarından çıkarılarak İstanbulda Çapadaki Gurabâ Hastahanesinin pavyonlarından birine yerleştirildi. Müessese burada, büyük bir bağlılıkla ve sedakatle ömrü boyunca hizmetini gördüğü emekdar müdürü büyük insan Haim Naum’un gayretlerile iyice yerleşerek verimli yıllar geçirmeğe başladı. 1931 de, Haim Naum’un yerine muâvini Dr. Eşref Tunca tâyin edildi, fakat müdürlüğü kısa sürdü, müesesenin başına Fransada yetişmiş olan Dr. Zekâi Muammer Tunçman getirildi. Bu bukteriyolog, enstitünün başında yakın bir zamana kadar kudretli bir müdürü olarak kaldı, aynı zamanda o yıllarda müessesede Laboratuar şefi bulunan değerli ilim adamımız Prof. Dr. İhsan Şükrü Aksel ile yaptıkları ve yayınladıkları ilmi çalışmalar ile Daülkelp Müessesesini hakiki bir enstitü hâlinde inkişaf ettirmeğe muvaffak oldular. Tıp Fakültesinin Haydar Paşadaki muhteşem binasile çeşitli kiliniklerinden kaldırılarak İstanbul cihetine nakil ettirilmesinden sonra Universiteye yer bulunmak zarureti karşısında 1937 yılında Daülkelp Müessesi tekrar Beyoğlu cihetine, Kuledibindeki Ingiliz Hastahânesine taşındı. 1948 de de Taksimde Sıraservilerde Beyoğlu Zükür Hastahanesine nakil edildi. Bu binanın da başka işlere tahsisinden sonra 1949 da Kuduz Müessesesi (Dâülkelp) İstanbuldaki eski binasına, Cemberlitaştaki eski Bakteriyolojihâneye yerleşdi. Göçebelik çilesinin artık sona ermiş olduğu temenni edilir.