Ünlü bir din bilgini ve fazilet timsali bir muallim, ulemâ arasında “Şirvânî Muallim Mecid Efendi” adı ile şöhret bulmuşdur. Şimâlî Kafkasya da Şirvan eyaletitürklerinden olub 1839 da Şirvan eyâletinin Şemâhi şehrinde doğmuştur. İlk tahsilini memleketinde yapmış ve genc yaşında şarkın ilim merkezi olan İstanbula gelmişdir, zamanının geleneklerine uyarak cami derslerine devam etmiş ve icâzetnâme almışdır, fakat din ilimleri ile iktifâ etmemiş, müsbet ilimleri de öğrenmek için Dârülmuallimin’e (Öğretmen Okuluna) girmiş, oradan da diploma alarak muallimliği meslek edinmişdir. Bir müddet Feyziye Mektebinde ve Üsküdarda Paşakapusu Rüşdiyesinde muallimlik yapmışdır. 1876 yılında devrin ricâlinden ve memleketlisi Şirvânî Hulûsi Efendinin riyâsetindeki fevkalâde bir sefâret heyetine memur edilerek Pâkistana ve Afgnistana girmiş, bir yıl kadar süren bu seyahatdan dönüşünde yine muallimlik yapmış, 1880 de Fosfor Mustafa Paşanın vâliliği sırasında Erzurum Maarif müfettişliğine tâyin edilmişdir ve dört sene Erzurumda kalmışdır. 1884 de İstanbula çağırılmış, Galatarayı Sultânisi ile ilâve olarak Vefa İdâdisine tayin edilmişdir, 1914 yılına kadar bu iki büyük mektebde otuz yıl muhtelif sınıflarda fars edebiyâtı, arabca ve ahlâk dersleri vermişdir. Çok câzib ve tatlı ve dâima öğretici sohbetler...

Ünlü bir din bilgini ve fazilet timsali bir muallim, ulemâ arasında “Şirvânî Muallim Mecid Efendi” adı ile şöhret bulmuşdur. Şimâlî Kafkasya da Şirvan eyaletitürklerinden olub 1839 da Şirvan eyâletinin Şemâhi şehrinde doğmuştur. İlk tahsilini memleketinde yapmış ve genc yaşında şarkın ilim merkezi olan İstanbula gelmişdir, zamanının geleneklerine uyarak cami derslerine devam etmiş ve icâzetnâme almışdır, fakat din ilimleri ile iktifâ etmemiş, müsbet ilimleri de öğrenmek için Dârülmuallimin’e (Öğretmen Okuluna) girmiş, oradan da diploma alarak muallimliği meslek edinmişdir. Bir müddet Feyziye Mektebinde ve Üsküdarda Paşakapusu Rüşdiyesinde muallimlik yapmışdır. 1876 yılında devrin ricâlinden ve memleketlisi Şirvânî Hulûsi Efendinin riyâsetindeki fevkalâde bir sefâret heyetine memur edilerek Pâkistana ve Afgnistana girmiş, bir yıl kadar süren bu seyahatdan dönüşünde yine muallimlik yapmış, 1880 de Fosfor Mustafa Paşanın vâliliği sırasında Erzurum Maarif müfettişliğine tâyin edilmişdir ve dört sene Erzurumda kalmışdır. 1884 de İstanbula çağırılmış, Galatarayı Sultânisi ile ilâve olarak Vefa İdâdisine tayin edilmişdir, 1914 yılına kadar bu iki büyük mektebde otuz yıl muhtelif sınıflarda fars edebiyâtı, arabca ve ahlâk dersleri vermişdir. Çok câzib ve tatlı ve dâima öğretici sohbetleri ile, zerâfet ve vekaarı ile Türk maarifinin seçkin sîmâlarından biri olmuşdur; İstanbulun büyük camilerinde de vâizlik yapmışdır; mevizelerinin hususiyeti de çok iyi bildiği Mevlâna Celâleddn Rûmînin Mesnevisinden konu ile ilgili şiirlerle süslenmiş olması idi. 1914 de 75 yaşında emekliye ayrıldı. Birinci Dünya Harbinde büyükoğlu İhsan Beyin Canakkalede şehid düşmesi üzerine inzivâya çekildi, yerine konulmaz kaybın acısını kitablarının arasında unutmaya çalışdı ve teselliyi ibâdetde buldu. Son günlerini Atış Okulu zâbitlerinden Küçük oğlu Münih Daryal’ın yanında Kartalın Soğanlı köyünde geçirmiş ve 30 eylül 1935 de 96 yaşında orada vefât etmişdir, vasiyeti üzerine asırlık meşe ağaçlarını gölgelendirdiği Soğanlı Köyü mezarlığına defnedilmişdir. Türk musikisinin seçkin sanatkârlarından Vecihe Daryalın, eczâcı Muammer Daryalın ve emekli albay Münih Daryalın babalarıdır. Bir asra yaklaşan ömür boyunca fars ve arab edebiyatının en güzel eserlerinden seçme parçalarla doldurduğu defterler, mevizeleri ve islâm ahlâkı üzerine yazılmış bir eseri çocukları yanında muhafaza edilmektedir. Farsca bir grameri eski harfleri ile ders kitabı olarak basılmışdır. A. Daryal (Resim: B. Şeren)