İkinci Abdülhamid devrinde açılan özel okulların en meşhurlarından biri; Şehzâdebaşında idi; arabca ile islâmî ilimler okutulur bir okul, bir özel medrese idi; kurucusu, arabcadaki derin bilgisi ile tanınmış Muallim Hacı İbrahim Efendidir; bu zât, batı dillerinde edebî ve ilmî kültür için iyi lâtince ve yunanca bilmek nasıl bir şart ise türkçede de arabcanın aynı önemi taşıdığını iddia ediyordu; bu yolda tanınmış muharrirlerin, ediblerin yazılarında görülen arabca zâfını tenkid etmiş, dolayısı ile çetin kalem tartışmaları yapmış, pek çok hücuma uğramış, fakat yılmadan mücadele etmiş, dolayısı ile büyük şöhret kazanmışdı (B.: İbrahim Efendi, Hacı). Mektebini 1882 de, ölümünden altı sene kadar önce açmışdı (Ölüm 1888). Mektebini açdıktdan sonra da hem eski münâkaşelerine devam etti, hem de medreselerdeki eğitimi tenkid ederek arabcanın medreselerde de öğretilmediğini söyledi; bir yandan da kendi okulu için arabca gramer ve okuma kitabları yazdı. Bu tartışmalar ve kitablarla Dârüttâlim geniş bir rağbet görmüşdü ve hakikatde de Hacı İbrahim Efendinin mektebine giren çocuklar arabcayı çok iyi öğrenmişlerdi. Okul şöhretli kurususunun ölümündlen sonra da tedrisâta on yıldan fazla devam etti; mektebin idaresi ve masraflarının temini için bir heyet kuruldu, muallimlerinden ve devrin fazil...

İkinci Abdülhamid devrinde açılan özel okulların en meşhurlarından biri; Şehzâdebaşında idi; arabca ile islâmî ilimler okutulur bir okul, bir özel medrese idi; kurucusu, arabcadaki derin bilgisi ile tanınmış Muallim Hacı İbrahim Efendidir; bu zât, batı dillerinde edebî ve ilmî kültür için iyi lâtince ve yunanca bilmek nasıl bir şart ise türkçede de arabcanın aynı önemi taşıdığını iddia ediyordu; bu yolda tanınmış muharrirlerin, ediblerin yazılarında görülen arabca zâfını tenkid etmiş, dolayısı ile çetin kalem tartışmaları yapmış, pek çok hücuma uğramış, fakat yılmadan mücadele etmiş, dolayısı ile büyük şöhret kazanmışdı (B.: İbrahim Efendi, Hacı). Mektebini 1882 de, ölümünden altı sene kadar önce açmışdı (Ölüm 1888). Mektebini açdıktdan sonra da hem eski münâkaşelerine devam etti, hem de medreselerdeki eğitimi tenkid ederek arabcanın medreselerde de öğretilmediğini söyledi; bir yandan da kendi okulu için arabca gramer ve okuma kitabları yazdı. Bu tartışmalar ve kitablarla Dârüttâlim geniş bir rağbet görmüşdü ve hakikatde de Hacı İbrahim Efendinin mektebine giren çocuklar arabcayı çok iyi öğrenmişlerdi. Okul şöhretli kurususunun ölümündlen sonra da tedrisâta on yıldan fazla devam etti; mektebin idaresi ve masraflarının temini için bir heyet kuruldu, muallimlerinden ve devrin faziletleri ile tanınmış ulemasından Murullu Said Efendi müdür oldu. 21 aralık 1305 (2 ocak 1890) tarihli Tercümanı Hakikat gazetesinde bu okul hakkında çıkmış bir yazıda, Musullu Said Efendinin her gün “Makaamâtı Harîri”, “Şerhi Akaaid” ve sâir ulâmu arabiye, pazar günleri arab edebiyatından “Hazânetül Edeb” ve “Kitâbül Ezkiyâ” Medresesi Edebiye müdürü Hamdi Beyin “Siyeri Veysî”, Dağıstanlı Mustafa Efendinin “Fütûhüşşam” ve “Fenni Maâni”, ve fıkıh iliminden “Halebi” okuttuklarını, Beyazıd dersiamlarından Hasan Senâî Efendinin de nahiv dersleri vererek müntehabâv arabiye okuttuğu yazılıdır; bu satırlar Dârüttâlimin hangi bünyede okul olduğunu açık göstermektedir. Musullu Said Efendi sert ve titiz bir adamdı, Dârüttâlimcilerden bir kısmı ayrılıp aynı mâhiyetde Dârülilim adı ile yeni bir özel okul açdılar, bu okul kendini geliştiremedi, sadece Dârüttâlim için darbe oldu, Koskada bir binâde “Dârülilmü vet-tâlim” adı ile birleşdiler, lâkin eski revnâk temin edilmedi, bu sefer okul ibtidâî-rüşdi iki devreli bir erkek çocuk okulu şeklini aldı ki 1903 tarihli bir istatistikde bu okulun 154 talebesi olduğu görülüyor; nihayet talebelerini Hadikai Meşveret isimli özel okula devrederek kapandı. Osman Nuri ERGİN