EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
8. Cilt: Çir-Diş
ÇÜRÜKLÜK
Halk ağzı deyim, “Fukara Mezarlığı”; kabirlerin yeri gömülen mevtâya tahsis edilmeyip ve kabirlere taş dikilmeyip yeni bir ölünün eski bir kabir açılarak gömüldüğü mezarlıklar İstanbulun Edirnekapusu dışı Eyyub ve Üsküdarda Karacaahmed ve Kasımpaşada Kulaksız Mezarlığı gibi büyük mezarlıklarının “Çürüklük” denilen böyle yerleri vardır. Çürüklüklerin en büyüğü de Kasımpaşada Kulaksız Mezarlığında idi. Aşağıdaki not merhum Vâsıf Hocanındır: “1315 ile 1318 arasında (1897 - 1900) Peyki Şevket zırhlısı acemi efrâdından Pazarlı Câfer adında bıçkın bir lâz uşağı arasında izinli çıkdığı zamanlar hemşehrilerinden bir kayıkçının odasına gider, izin gecesini orada geçirirmiş. Bir gece kayıkçı uyuduğunda adamı, parasına ve bir gümüş saatle gümüş kordonuna tamah ederek, öldürmüş; sonra cinayetine nâmus yolunda intikam süsü vremiş. Kaatil oğlanın hemşehrilerinden ve kara zıbkalı, kara pusulu, yalın ayak yarım pabuçlu kayıkçı esnafından üç kişi gelip Üsküdarda beni buldular; vak’ayı oğlandan yana hüsnü tefsir ile anlattılar; cinâyet mahkemesind idâmı istenmiş, devrin âdetince benden vak’a üzerine bir destan istediler: — Hemşehirlerden bir kısmı Çaferin adını kötüye çıkarıyor, lâzım geldikçe bizim kayıkcılar kahvesinde okutacağız... dediler ve başka paramız yok diyerek bir çil çeyrek verdiler. B...
⇓ Devamını okuyunuz...
Halk ağzı deyim, “Fukara Mezarlığı”; kabirlerin yeri gömülen mevtâya tahsis edilmeyip ve kabirlere taş dikilmeyip yeni bir ölünün eski bir kabir açılarak gömüldüğü mezarlıklar İstanbulun Edirnekapusu dışı Eyyub ve Üsküdarda Karacaahmed ve Kasımpaşada Kulaksız Mezarlığı gibi büyük mezarlıklarının “Çürüklük” denilen böyle yerleri vardır. Çürüklüklerin en büyüğü de Kasımpaşada Kulaksız Mezarlığında idi. Aşağıdaki not merhum Vâsıf Hocanındır: “1315 ile 1318 arasında (1897 - 1900) Peyki Şevket zırhlısı acemi efrâdından Pazarlı Câfer adında bıçkın bir lâz uşağı arasında izinli çıkdığı zamanlar hemşehrilerinden bir kayıkçının odasına gider, izin gecesini orada geçirirmiş. Bir gece kayıkçı uyuduğunda adamı, parasına ve bir gümüş saatle gümüş kordonuna tamah ederek, öldürmüş; sonra cinayetine nâmus yolunda intikam süsü vremiş. Kaatil oğlanın hemşehrilerinden ve kara zıbkalı, kara pusulu, yalın ayak yarım pabuçlu kayıkçı esnafından üç kişi gelip Üsküdarda beni buldular; vak’ayı oğlandan yana hüsnü tefsir ile anlattılar; cinâyet mahkemesind idâmı istenmiş, devrin âdetince benden vak’a üzerine bir destan istediler: — Hemşehirlerden bir kısmı Çaferin adını kötüye çıkarıyor, lâzım geldikçe bizim kayıkcılar kahvesinde okutacağız... dediler ve başka paramız yok diyerek bir çil çeyrek verdiler. Bir çeyreğe destan yazılmaz ama o çıplak ayaklı kayıkcı fukarâsına da acıdım. Merhum Üsküdarlı Âşık Râzinin bir destânından hâfızamda kalmış dört kıtayı bir kâğıda yazdım, kıt’alardan birine Peyki Şevket Zırhlısı adını sıkıştırıp Emin adını da Câfere çevirip kâfiyeyi de ona göre değiştirerek kayıkcılara okudum, pek sevinip aldılar gittiler; o dört kıt’a şudur: Peyki Şevket Zırhlısında neferim Nâmım şânım Pazarlı Lâz Câferim Selvi kaamet çeşmi âfet şehlevend Ondokuzdur sinnü salden haberim. Güzel idim bin içinde bir dâne Nice eyyam gezdim tozdum merdâne Bıçkınlığın âkibeti elimden Bir kan oldu atıldım bak zındâne Dayı bildim girdim kanad altına Sanmış idim geçmiş gönül tahtına Gaflet içre mestü bîhus yaturken Zâlim çamur çalmış hâlis altına Ayağımda zincirim var üç kantar Şâhin başa ferman getirmiş tatar Bilirim son durağımdır Çürüklük Pâyim bûs edenler götürüp atar “Çürüklük mâlûm fukara mezarlığıdır, idam edilenler de oralarda eski bir kabir açılıp içine atılır. Pazarlı Lâz Câfer idam edilmiş değildir, maktûlün uygunsuzluğu da nazarı dikkate alınarak en çok on beş seneye, belki de daha az bir habse mahkûm olmuş olacakdır.”
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM080295
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 8, sayfa 4186
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK