Akar sular için, dökülür iken vücuda getirdiği çubuğun kalınlık esasına göre tesbit edilmiş bir ölçü sisteminin eczâsından birinin adı; bu sistemin cedveli şudur: 1 Lüle = 4 Kamış 1 Kamış = 2 Masura 1 Masura = 4 Çuvaldız 1 Çuvaldız = 2 Hilâl 1 Hilâl = Eskiden diş ve kulak temizlemek için kullanılan ve kemikden veyâ fildişinden yapılan çöp kalınlığında su. Su saatlerinin bulunmadığı ve suyun metre küb ile ölçülmediği devirlerde menbâlardan gelen suların mikdarı, çeşmelere dağıtılan sular, hamamlara, evlere, dükkânlara verilen sular, suyun devamlı akdığı düşünülerek bu kalınlık ölçüleri ile ölçülür, dağıtılır, satılırdı. Künlük hayatta suyun kıymeti başda geldiği için, bilhassa mesken satışlarında ne mikdar suyu olduğu bilhassa sorulur, satış ilânlarına da ehemmiyetle kaydedilirdi; bu gibi ahvalde en çok kullanılan da sistemin ortalama ölçüsü olan masura idi; aşağıdaki ilânları Ceridei Havâdis Gazetesinden naklediyoruz: “Mahmudpaşa civârında Hoca Hanı nam mahalde Babızâbtiyeye giden yolun sol tarafında mezkûr hana muttasıl mâliye muhasebeciliğinden mütekaaid Hamdi Efendi konağı satılık olub hariciye fevkanî 4 oda, vâsi sofa, tahtânî kahve ocağı vâsi ahır, kâgir, samanlık, üzeri fevkaani taş oda, kâgir mutfak üzerinde aşçı odası, sofa ve kebin mahzen escârı müsmireli bağce, 500 a...

Akar sular için, dökülür iken vücuda getirdiği çubuğun kalınlık esasına göre tesbit edilmiş bir ölçü sisteminin eczâsından birinin adı; bu sistemin cedveli şudur: 1 Lüle = 4 Kamış 1 Kamış = 2 Masura 1 Masura = 4 Çuvaldız 1 Çuvaldız = 2 Hilâl 1 Hilâl = Eskiden diş ve kulak temizlemek için kullanılan ve kemikden veyâ fildişinden yapılan çöp kalınlığında su. Su saatlerinin bulunmadığı ve suyun metre küb ile ölçülmediği devirlerde menbâlardan gelen suların mikdarı, çeşmelere dağıtılan sular, hamamlara, evlere, dükkânlara verilen sular, suyun devamlı akdığı düşünülerek bu kalınlık ölçüleri ile ölçülür, dağıtılır, satılırdı. Künlük hayatta suyun kıymeti başda geldiği için, bilhassa mesken satışlarında ne mikdar suyu olduğu bilhassa sorulur, satış ilânlarına da ehemmiyetle kaydedilirdi; bu gibi ahvalde en çok kullanılan da sistemin ortalama ölçüsü olan masura idi; aşağıdaki ilânları Ceridei Havâdis Gazetesinden naklediyoruz: “Mahmudpaşa civârında Hoca Hanı nam mahalde Babızâbtiyeye giden yolun sol tarafında mezkûr hana muttasıl mâliye muhasebeciliğinden mütekaaid Hamdi Efendi konağı satılık olub hariciye fevkanî 4 oda, vâsi sofa, tahtânî kahve ocağı vâsi ahır, kâgir, samanlık, üzeri fevkaani taş oda, kâgir mutfak üzerinde aşçı odası, sofa ve kebin mahzen escârı müsmireli bağce, 500 arşın eşcârı müsmireli diğer bağce, derununda havuz ve bir kuyu, limonluk, dâhiliye fevkaani 4 oda, bir vâsi sedli sofa, 1 sandık odası, diğer sofa, kiler, orta katda 4 oda, bir vâsi sandık odası, alt katda 2 oda kiler, camekân ve kâgir hamam, ebniyei hâriciye mutfak, 1,5 masura mâileziz sokak kapusu yanında kebir arabalık. Boğaziçine ve Cisri Cedide nezâreti vardır (1276 = 1859). “Ahır kapusunda iskele civarında Hacı Edhem Paşa konağı satılıkdır; haremde 10, selâmlıkda 15 oda, müteaddid taş mahzenler 2 hamam, 3 masura su ve müştemilâtı sâireyi hâvi. Marmaraya nâzır, poyraz rüzgârını alır (1276 = 1859). “Kandillide vapur iskelesi ittisâlinde sabık konturato müdürü Osman Beyin mücedded yalısı; harem selâmlık 19 oda, bir salon, haremde kâgir mutfak, kâgir hamam ve camekân, bir kâgir oda, aşağı katta kiler, bir câriye odası, harem bağçesinde iki sed üzerinde tulumba, havuz, selâmlıkta bir havuz, limonluk, harem, selâmlık 3000 arşın bağçe, 4 kayık alır kayıkhane, selâmlıkda 24 kayık alır ve senevî 3000 kuruşa kiraya verilir kayıkhâne, yalı ile beraber satılacak iki kahvehâne, arkasında 3 oda, sofa, kahve ocağı, 6 hayvan alır ahır, araba yerleri, mutfak ve çiçek sobası, 12.000 arşın bağçe, 2 sakız dolabı, bir büyük havuz, havuz ittisâlinde köşk, sed üzerinde diğer bir köşkde 3 oda, kahve ocağı, kiler ve sâire ile 1 masura mâileziz ve müştemilâtı saire... (1276 = 1859). Saadi Nâzım NİRVEN