İstanbulun Yalova Kazâsının Kılıçlı nâhiyesi köylerinden; Yalovanın güney doğusunda ve Yalovaya 23 kilomtre uzaklıktadır, Samanlı dağlarının eteğinde hafif engebeli bir arâzi üzerinde kurulmuşdur, Yukarı Mahalle ve Aşağı Mahalle diye iki mahalleden mürekkebdir; her iki mahalle Yalova yolu üzerindedir; ve köy 194 ev olub nüfusu 1964 de muhtarlık kaydına göre 419 kadın ve 473 erkek olmak üzere 892 kişi idi. Yalovaya âdî şose ile bağlıdır; bir otobüs her sabah saat 8 de Çukur Köyünden kalkarak Yalovaya gider, ve ayni araba akşam 16 da Yalovadan hareketle köye döner. Civar köylre nisbetle yeri merkezî olduğundan o civar köylerden Yalovaya gidip gelenler de bu Çukur Köyünden geçerler. Çukurköyü - Yalova otobüs ücreti 150 kuruşdur. Köyün Yukarı Mahalle halkı evlâdı Fâtihandandır, buraya, Batı Anadolunun Türkler tarafından ilk iskânında gelmişlerdir, önce Kütahyanın Tavşanlı havalisinde oturmuş ve sonra burada yerleşmiş Çukur yahud Çukurlu aşiretindendirler. Köyün arazisi Atik Ali Paşa vakfındandır. Rivâyete göre Çukur Köyü evvelâ şimdi hava alanı olan yerde kurulmuş, fakat batak ve sıtmalık olduğundan bir müddet sonra şimdiki yerine nakledilmiştir. Aşağı Mahalle ise Cumhuriyet devrine kadar, buralara türklerle beraber gelib yerleşmiş bir ermeni mahallesi idi; Birinci Cihan Harbinde erm...

İstanbulun Yalova Kazâsının Kılıçlı nâhiyesi köylerinden; Yalovanın güney doğusunda ve Yalovaya 23 kilomtre uzaklıktadır, Samanlı dağlarının eteğinde hafif engebeli bir arâzi üzerinde kurulmuşdur, Yukarı Mahalle ve Aşağı Mahalle diye iki mahalleden mürekkebdir; her iki mahalle Yalova yolu üzerindedir; ve köy 194 ev olub nüfusu 1964 de muhtarlık kaydına göre 419 kadın ve 473 erkek olmak üzere 892 kişi idi. Yalovaya âdî şose ile bağlıdır; bir otobüs her sabah saat 8 de Çukur Köyünden kalkarak Yalovaya gider, ve ayni araba akşam 16 da Yalovadan hareketle köye döner. Civar köylre nisbetle yeri merkezî olduğundan o civar köylerden Yalovaya gidip gelenler de bu Çukur Köyünden geçerler. Çukurköyü - Yalova otobüs ücreti 150 kuruşdur. Köyün Yukarı Mahalle halkı evlâdı Fâtihandandır, buraya, Batı Anadolunun Türkler tarafından ilk iskânında gelmişlerdir, önce Kütahyanın Tavşanlı havalisinde oturmuş ve sonra burada yerleşmiş Çukur yahud Çukurlu aşiretindendirler. Köyün arazisi Atik Ali Paşa vakfındandır. Rivâyete göre Çukur Köyü evvelâ şimdi hava alanı olan yerde kurulmuş, fakat batak ve sıtmalık olduğundan bir müddet sonra şimdiki yerine nakledilmiştir. Aşağı Mahalle ise Cumhuriyet devrine kadar, buralara türklerle beraber gelib yerleşmiş bir ermeni mahallesi idi; Birinci Cihan Harbinde ermeni tehcirinde Suriyeye gönderilmişler, uzunca bir zaman metrûk kalan bu mahalleye 1926 da Bulgaristanın Aydos kasabasından gelen Türk göçmenler iskân edilmişlerdir. Bir köyün bu iki mahalles halkı örf ve âdetlerle öylesine ayrılmışlardır ki kırk yılı aşan bir zamandan beri beraber yaşadıkları halde bir türlü bağdaşamamışlardır, kırk yıl içinde kız alıp verme suretiyle tek akrabalık bağı dahi yapılmamışdır. Köyün biri Yukarı, diğeri Aşağı Mahallede iki camii, Yukarı Mahallede bir köy kahvehânesi ile köy odası vardır; Yukarı Mahallede iki, ve Aşağı Mahallede bir çeşme ve yine Yukarı Mahallede üç dershâneli bir ilkokul vardır. 1963 - 1964 ders yılında okulda 81 erkek ve 64 kız olmak üzere 145 öğrenci vardı, ve okulun bir müdürü ile iki stajyer öğretmeni bulunuyordu. Acı bir hakikattir ki, köylü, evlâdlarının tahsili üzerinde son derecede kayıdsız idi, ilk tahsil çağında okula gelmeyen çocuk yokdu; ve çocuğunun okul durumu ile ve köy okulu ile ilgilenen tek köylü de yok idi. Kuruluş 500 seneyi aşan bu köyden yüksek tahsil yapmış tek simâ çıkmamışdır; 1963 - 1964 ders yılında yalnız iki çocuk Yalova Orta Okuluna devam ediyorlardı. Bilhassa Yukarı Mahallede kültür hayatı çok sönükdür. Çukurluların hemen hepsi çiftçidir, bir kısmı tütün eker, fakat köyün geçimini meyvacılık temin eder; takriben elli âile hakikaten pek nefis şeftaliler ve elmalar yetiştirmekde ve doğrudan İstanbul piyasasına sevk etmektedirler. Üzüm bağalrı ve fındıkçılık yeni yeni gelişmektedir. Kirazı, eriği, ayvası, cevizi, armudu, muşmulası ve kestânesi de meşhurdur. Bahçelerde çalışanlar hemen tamamen kadınlardır, erkekler, güreşden ziyâde nümâyiş peşrevine çıkmış pehlivanlara benzerler; kadınların emeği ile elde edilen mahsulün alım satım işleriyle uğraşırlar. Sağmalcılık yok gibidir, köyün 7 sürü koyunu, 3 sürü keçisi vardır, beher sürü ortalama 50 baş hayvandan 350 koyun ve 150 kadar keçidir; sütü, yağı köylü tarafından istihlâk edilir, günlük ihtiyaçdan arta kalan sütler, güğümler ata ve merkebe yükletilerek Kılıçlı’ya götürülür ve orada yoğurthânelere satılır. 1963 - 1964 arasında köyden 20 - 25 delikanlı ve olgun yaşda erkek fabrika amelesi, işçisi olarak İstanbula ve İzmit havalisine gitmiş bulunuyordu ki köyün erkek nüfusunun tahminen %5 ni teşkil eder. Erkeklerin kılık ve kıyâfeti orta halli şehirli kıyâfetidir. Yukarı Mahalle kadınları entâri üstüne siyah yeldirme giyer ve başlarına siyah baş örtüsü atarlar. Aşağı Mahalle kadınları ise mintan üstüne şalvar çekerler. sokağa çıkarken de siyah yeldirme giyip başlarına beyaz baş örtüsü atarlar. İki mahallenin kadınları siyah ve beyaz baş örtüleri ile derhal ayırd edilirler. Aşağı Mahallenin Aydoslu göçmenlerinin kendilerine has bir gösterisi düğün dâvetleridir, düğünlerde “Yenge” adı verilen bir yaşlı kadın kapu kapu dolaşarak dâvetiye yerinde üzümlü çöreklerle bir kaç sap gelin teli dağıtır, bunları alanlar da telleri hemen başına ilişdirir ve çörekden de bir parça koparıp ağzına atar. Yukarı Mahalle Camii — Mustatil plânlı, dört duvar üzerine kiremitli ahşab çatı çekilmiş küçük bir yapıdır; köy meydanına bakan cebhesinin yalnız üst kısmında kadınlar mahfilini ışıklandıran üç pencere vardır; son cemaat yeri dar bir koridor hâlinde olub minâre kapusu burada sağ tarafdadır, soldan bir ahşab merdivenle kadınlar mahfiline çıkılır. Kadim bir cami olub bir ara yanmış, bugünkü binâsı 1928 yılında yapılmışdır. Gövdesi kalın ve çok yüksek olan minârenin yanında cami binâsı, ufacık, küçücük düşmüş ve minâre bu durumda bir kat daha azamet kesbetmiştir. Aşağı Mahalle Cami — Yukarı Mahalle Camiine nisbetle daha büyüktür, genişçe bir avlu içine yapılmış ve yapısı 1950 yılında tamamlanmışdır. Minâre yanındaki kapudan son cemaat yerine yanlamasına girilir. Kapunun hemen solunda bir ahsab merdivenle kadınlar mahfiline cıkılır ki minâre kapusu da bu merdiven üzerindedir. Sokak kapusunun tam karşısında bir müezzin odası bulunmaktadır. Asıl ibâdet sahnı altlı üstlü 18 pencere ile aydınlatılmışdır, son cemaat yeri ile asıl ibâdet sahnı arasında da iki pencere son cemaat yerinde de kezâ altlı üstlü ikişerden dört pencere vardır. Sâlim ERDEM Çukur Köyü (Plân-kroki: Sâlim Erdem) Çukur Köyü Yukarı Mahalle Camii (Resim ve plân: Sâlim Erdem) Çukur Köyü Aşağı Mahalle Camii (Resim ve plân: Sâlim Erdem)