Beyoğlunda Firuzağa Mahallesinde Çukurcuma Caddesinde, Boğazkesen Caddesi tarafından gelindiğine göre Çukurcuma Caddesinin bir yokuş hâline gelmeye başladığı üst tarafında, Çukurcuma Camiinin karşısında sol koldadır (Çukurcuma Caddesinde bir hamam daha vardır; (B.: Çukurcuma Bostanbaşı Hamamı). Beyoğlunun Nakşidil Vâlidesultan hayrı ve vakfı bol suya kavuşduğu 1831 târihinden sonra yapılmış küçük bir tek hamamdır. 1965 de sâhibi Prapyon Kamber adında bir ermeni olup 1963 den beri Tokad’ın Reşadiye kazasından Bay Yusuf Yılmaz tarafından işletilmekte idi. Sabah Gazetesinin 18 Ağustos 1876 tarihli nüshasındaki bir haberden, bu hamamın Şerife Hanım adında bir kadının mülkü iken Fâtih Askerî Rüşdiyesi muallimlerinden Hacı Emin Efendiye olan borcu dolayısiyle ve müzayede ile 620 altına satıldığı öğreniliyor, ermeni hamamcı eline o tarihden sonra geçmiş olacaktır. Çukurcuma caddesine açılan kapusundan bir koridor ve dört basamak taş merdiven ile çıkılarak girilir; karşı duvarın yanından bir ahşab merdiven ile de üst asma kat soyunma odalarına çıkılır. Camekânın giriş kapusunun sağında, caddeye üç penceresi olan büyük bir soyunma odası, yine sağda bir peykeli bölme; sol tarafta ise tavanı kalınca bir ahşab sütun ile desteklenmiş geniş bir açık peyke vardır; burası da bir soyunma odası ya...

Beyoğlunda Firuzağa Mahallesinde Çukurcuma Caddesinde, Boğazkesen Caddesi tarafından gelindiğine göre Çukurcuma Caddesinin bir yokuş hâline gelmeye başladığı üst tarafında, Çukurcuma Camiinin karşısında sol koldadır (Çukurcuma Caddesinde bir hamam daha vardır; (B.: Çukurcuma Bostanbaşı Hamamı). Beyoğlunun Nakşidil Vâlidesultan hayrı ve vakfı bol suya kavuşduğu 1831 târihinden sonra yapılmış küçük bir tek hamamdır. 1965 de sâhibi Prapyon Kamber adında bir ermeni olup 1963 den beri Tokad’ın Reşadiye kazasından Bay Yusuf Yılmaz tarafından işletilmekte idi. Sabah Gazetesinin 18 Ağustos 1876 tarihli nüshasındaki bir haberden, bu hamamın Şerife Hanım adında bir kadının mülkü iken Fâtih Askerî Rüşdiyesi muallimlerinden Hacı Emin Efendiye olan borcu dolayısiyle ve müzayede ile 620 altına satıldığı öğreniliyor, ermeni hamamcı eline o tarihden sonra geçmiş olacaktır. Çukurcuma caddesine açılan kapusundan bir koridor ve dört basamak taş merdiven ile çıkılarak girilir; karşı duvarın yanından bir ahşab merdiven ile de üst asma kat soyunma odalarına çıkılır. Camekânın giriş kapusunun sağında, caddeye üç penceresi olan büyük bir soyunma odası, yine sağda bir peykeli bölme; sol tarafta ise tavanı kalınca bir ahşab sütun ile desteklenmiş geniş bir açık peyke vardır; burası da bir soyunma odası yapılmak üzere peykesi sökülmüş bulunuyordu; yine solda üç soyunma odacığı vardır. Camekânda soldaki soyunma odacıklarının bitiminde ve az geride bir kapu görülür; bu kapu bir merdiven ağzına açılmaktadır ki yirmi küsür basamak bir taş merdiven ile kubbeler hizasında bir taşlığa çıkılır; bu taşlık, Bostanbaşı Caddesinde isimsiz bir çıkmaz sokağın bitimindedir, “Çukurcuma Sürâhi Hamamı” diye bir tabelâda bu çıkmaz sokak başına konmuşdur ki hamama Bostanbaşı Caddesinden de oldukça dik ve uzun olan o taş merdiven ile inilerek girilir. Soğukluk uzunlamasına bir tonos mermer altındadır; camekândan soğukluğa girilince hemen sağda geniş bir mermer sed, peyke vardır ve karşıda birer kurnalı iki soğuk halvet vardır. Solda bir kapu dar bir koridora açılır, bu koridorun üzerinde iki ayak yolu ile tek kurnalı bir temizlik - ot yeri vardır, koridorun bitiminde de bir kurna bulunmaktadır. Soğukluğun sağından büyük yıkanma sahnına girilir; kare şeklinde plânlı bu yıkanma sahnı yarım küre şeklinde bir kubbe ile örtülmüş olub ortasında kare şeklinde bir göbektaşı ve etrafında fırdolayı 12 kurna vardır. Bu geniş sahnın solunda bir kapıdan müstatil şeklinde beşik kubbe ile örtülmüş kurnalı sıcak halvete girilir; ki Çukurcuma Sürâhi Hamamının yıkanma yeri cem’an 18 kurnadır. Çukurcuma Sürâhi Hamamı, tek hamamların ekserinde olduğu gibi, pazar günleri bütün gün erkeklere, diğer günler sabahları saat 6-10 arası erkeklere, 10-18 arası kadınlara, 18 - 22 arası yine erkeklere açılmakda idi. 1965 Ağustosunda bu hamamda bir natır ve bir dellâk çalışmakda idi. 1317 (1899 - 1900) de bu hamamda çalışmaya başlamış Zileli İsmail adında genç bir dellâk şânında Üsküdarlı halk şâiri Âşık Râzinin bir manzumesi vardır ki ilk kıt’ası şudur (B.: İsmail, Zileli): Sürâhi Hamamı şan buldu bu yıl Soyununca anda bir sebû endâm O dellâki pâkin nâmı İsmayıl Nûr içinde kaldı hüsniyle hamam Çukurcuma Sürâhi Hamamının Çukurcuma Caddesi üzerinde bulunan ve çok şirin olan ahşab yapı camekânı, tesbit edemediğimiz bir tarihte çirkinlik nümunesi bir beton binaya çevrilmişdir. Bibl.: R.E. Koçu, Erdem Yücel, Hakkı Göktürk ve Mehmed Koçu, Gezi notu, Ağustos 1965; Âşık Râzi, Defter. Çukurcuma Surâhi Hamamı (Plân: Ömer Tel)