Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Güler (Cemal Nâdir) article
GÜLER ( Cemal Nâdir ) – Büyük humorist,karikatürcü ;1902 de Bursada doğdu , babası Şevket Efendi adında Bulgaristan göçmenlerinden küçük bir memur,annesi Bursanın yerlilerindendir.Cihan tarihinde pek çok dâhinin hayatında görüldüğü gibi fakirliğin ağır mihneti altında otodidakt olarak yetişdi.
Kendisi çocukluk hayatını ve bir karikatürist olarak İstanbulda basına girişini şöyle anlatıyor :
“Bursada doğdum,çocukluğum ve ilk gencliğim orada geçdi.Babam küçük bir memurdu,ama sanatkâr ruhlu idi,sülüs,tâlik,rik’a yazı yazar,hattattır..âilemiz fakir,ilk tahsilimi Bursada güçlükle yaptım,ve evimizin geçim yüküne katılmak için 75 kuruş haftalıkla bir kasnakcıya çırak oldum. Vücud yapım çelimsizdi,işim ağırdı,hastalandım.Resim ve karikatür denilirse ilk resim ve karikatürlerimi o hastalığım sırasında,babamdan anamdan gizli,geceleri, gaz lambası yakmaya kudretimiz yok,bir zeytin kandilinin ışığında yapmaya başladım.Biraz iyileşince tekrar kudretimiz yok, bir zeytin kandilinin ışığında yapmaya başladım.Biraz iyileşince tekrar işe verildim ve bu sefer daha ağır,bir makinacının çırağı oldum.Bursa yunanlılar tarafından işgal edildi(1920,C.Nadir 17–18 yaşında),babam memuriyetden çıkarıldı,âile durumumuz daha kötüleşdi.İşsiz babamla birlikde Bursada bir tabelâcı dükkânı açdık.Sulu boya ,kartpos...
⇓ Read more...
GÜLER ( Cemal Nâdir ) – Büyük humorist,karikatürcü ;1902 de Bursada doğdu , babası Şevket Efendi adında Bulgaristan göçmenlerinden küçük bir memur,annesi Bursanın yerlilerindendir.Cihan tarihinde pek çok dâhinin hayatında görüldüğü gibi fakirliğin ağır mihneti altında otodidakt olarak yetişdi.
Kendisi çocukluk hayatını ve bir karikatürist olarak İstanbulda basına girişini şöyle anlatıyor :
“Bursada doğdum,çocukluğum ve ilk gencliğim orada geçdi.Babam küçük bir memurdu,ama sanatkâr ruhlu idi,sülüs,tâlik,rik’a yazı yazar,hattattır..âilemiz fakir,ilk tahsilimi Bursada güçlükle yaptım,ve evimizin geçim yüküne katılmak için 75 kuruş haftalıkla bir kasnakcıya çırak oldum. Vücud yapım çelimsizdi,işim ağırdı,hastalandım.Resim ve karikatür denilirse ilk resim ve karikatürlerimi o hastalığım sırasında,babamdan anamdan gizli,geceleri, gaz lambası yakmaya kudretimiz yok,bir zeytin kandilinin ışığında yapmaya başladım.Biraz iyileşince tekrar kudretimiz yok, bir zeytin kandilinin ışığında yapmaya başladım.Biraz iyileşince tekrar işe verildim ve bu sefer daha ağır,bir makinacının çırağı oldum.Bursa yunanlılar tarafından işgal edildi(1920,C.Nadir 17–18 yaşında),babam memuriyetden çıkarıldı,âile durumumuz daha kötüleşdi.İşsiz babamla birlikde Bursada bir tabelâcı dükkânı açdık.Sulu boya ,kartpostallardan kopye peyizajlar da yapıp satmaya çalışdımGüçlük ile geçiniyorduk ;maarif müdürlüğüne baş vurdum,resim muallimliği istedim,bana 7 ilk okulun seyyar resim mua limliğini verdiler,çok yorucu idi,fakat arzuladığım bir mesleğin adamı olmakdan duyduğum haz ile çalışdım.Yine o yıl içindedir ki İstanbulda Diken adındaki mizah mecmuasına ilk karikatürümü yolladım,yayınlandı,her genc gibi,adımı ve resmimi basılmış görünce sevincimden uçdum sanki(1920). İstanbula gitmeye ve tabelâcılığa orada devama karar verdim,kararımı tatbik ettim ama yerleşmiş tabelâcılar karşısında muvaffak olamadım,ancak bir tıramvay parası çıkara biliyordum.Tek istifâdem basında bir kaç kişiyi şahsen tanımak oldu.Bursaya döndüm.Oradan yeni çıkmaya başlamış olan Akbaba mizah mecmuasına bir kaç karikatür yolladım,Yusuf Ziya Ortaç’dan tebrik,takdir ile teşvik edici bir mektub aldım,cesâretim arttı,Akşam gazetesine bir kaç karikatür gönderdim. Bir gün Akşam gazetesinden bir mektub aldım,gazete için hergün bir karikatür çizmem ve İstanbula gelmem isteniyordu,hayatımın gidişinin de tanzim edileceği yazılıyordu.İşte xxxxx beni,Cemal Nadiri tanıtan Akşam gazetesi oldu.Mizah ve karikatür hakkındaki fikirlerim Akşamda billurlaşdı..”
Akşam Gazetesine girişi 1926 dır,1941 yılına kadar onbeş sene o gazetede devamlı olarak çalışdı ;Akşamı ,İstanbulun İstanbul dışında da aratan en büyük gazetelerinden biri yapan Cemal Nâdir,sanatkârı da Türkiyeye tanıtan Akşam oldu.
1941 de Cumhuriyet gazetesine geçdi.En olgun son yıllarını orada geçirdi,ve 27 şubat 1947 de kan kanserinden vefat etti.Henüz 45 yaşında idi.
Ölümü büyükşehirde öylesine bir teessür uyandırdı ki ertesi gün Bayazıd Camiinden kaldırılan cenâzesinde belki yüzbin kişiye yakın bir kalabalık bulunmuşdu.Zincirli kuyu mezarlığına defnedildi.
1943 de “Amcabey” adında bir mizah gazetesi çıkarmışdı,fakat İkinci Cihan Harbi sonunun dünyayı kaplamış ekonumik krizi karışısanda,rağbet gördüğü halde o güzel gazetesini devam ettiremedi (B.: Amcabey,cild2,sayfa 762).Osıradadır ki, 1944 de,Amcabeyde yanında çalışan Mâlike Hanımla evlendi,o kültürlü, güzel ve duygulu kadından gördüğü muhabbet ve şefkat,hayatı boyunca gördüğü tek saadet olmuşdur.Çocukları olmadı.
Karikatürlerinde ölmez tipler yaratmışdır; başda “Amcabey” gelir ; sonra “Salamon”,“Ak ile Kara”,“Dalkavuk”,“Yenizengin”,“Dede ile Torun” gelir.
Ünlü karikatüristlerden Nehar Tüblek,sanatkâr kadirşinaslığı ile :“Biz şimdi Türk Karikatürünü dünyaya bir az tanıtabiliyorsak Cemal Nâdirin batıya açdığı pencereden oluyor..” diyor(Akşam 1967).
Orta boylu,esmer,vücud yapısı çelimsiz,çok çok nâzik idi.Ölümünde hayatda olan ve Bursadan hiç ayrılmamış olan babası kendisine mektub yazdığı zaman gönderdiği zaman zarfın üzerine adresi şsyle yazardı :“Cemal Nâdir Güler.Akşam Gazetesinde oğlum karikatür –İstanbul ” ,ve Cemal Nâdir :“Babam beni en güzel anlamış adamdır” derdi.
Ölümünden sonra Akşam Gazetesi binasının bulunduğu Acımusluk Sokağına “Cemal Nâdir Sokağı” Adı verildi.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
G8B005
Theme
Person
Subject
Güler (Cemal Nadir), Cemal Nadir Güler, Karikatürist, Caricaturist, Bursa, Akbaba (Dergi), Akbaba (Magazine), Yusuf Ziya Ortaç, Akşam (Gazete), Akşam (Newspaper), Cumhuriyet (Gazete), Cumhuriyet (Newspaper), Bayezid Camii, Bayezid Mosque, Amcabey, Salemon, Ak ile Kara, Dalkabuk, Yenizengin, Dede ile Torun, Nehar Tüblek, Cemal Nadir Sokağı, Cemal Nadir Street
Type
Document
Format
Typewriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Güç-Gülderen chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper. Partial text is glued to the document.
See Also Note
Amcabey, cild 2, sayfa 762
Bibliography Note
Cemal Nadir; Akşam gazetesi, 1967
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.