Balık ağları çeşidlerinden aşağıdaki notları Karakin Bey Deveciyan’ın “Balıkçılık” adlı ölmez eserinden alıyoruz: “Çökertme ağı denizin her yerinde istimal edilemeyip sâhillerde pek mahdut yerlerde bir muayyen müddet için kurulmakda olmasından, ve kazık yerine demirlenmiş kayıklar kullanılmasından dolayı sâbit balık avı âletlerinden sayılması lâzımdır. “On dört kulaç boyunda ve oniki kolaç eninde, gözleri kefal için 19 milimetre yani uskumru gözünde, gümüş için 12 milimetre ki, kilindar gözünde bir ağ olup; denizin dibinde ufkî yatırılmakda, ve üzerinden balıklar geçeceği zaman ipler vasıtası ile kenarları yukarı kaldırmak suretiyle saydolunmakda olduğundan; bu münâsebetle Çökertme adı verilmiştir. “Bu ağın etrafına serçe parmak kalınlığında bir ip çekilmişdir. Sağ, sol ve kara taraflarında ikişer ve deniz tarafında dahi bazan iki bazan üç aded 10 - 15 kolaç uzunluğunda ipler bağlı, ve iplerin ağa merbur bulunduğu yerde 4 - 5 okkalık birer taş bulunmaktadır. “Ağın deniz tarafında bir aded kancabaş kayığı, sağ ve sol taraflarında ise birer âdi balıkçı kayıkları demirli olarak bulundurulur. “Ağa merbut olan iplerden ikisi karada ve altı yahud yedi adedi kayıklar için de olduğu, ve her ipin ucunda birer tayfa bulunduğu halde balıkların gelmesi beklenir. “Çökertme ağı her sene mart o...

Balık ağları çeşidlerinden aşağıdaki notları Karakin Bey Deveciyan’ın “Balıkçılık” adlı ölmez eserinden alıyoruz: “Çökertme ağı denizin her yerinde istimal edilemeyip sâhillerde pek mahdut yerlerde bir muayyen müddet için kurulmakda olmasından, ve kazık yerine demirlenmiş kayıklar kullanılmasından dolayı sâbit balık avı âletlerinden sayılması lâzımdır. “On dört kulaç boyunda ve oniki kolaç eninde, gözleri kefal için 19 milimetre yani uskumru gözünde, gümüş için 12 milimetre ki, kilindar gözünde bir ağ olup; denizin dibinde ufkî yatırılmakda, ve üzerinden balıklar geçeceği zaman ipler vasıtası ile kenarları yukarı kaldırmak suretiyle saydolunmakda olduğundan; bu münâsebetle Çökertme adı verilmiştir. “Bu ağın etrafına serçe parmak kalınlığında bir ip çekilmişdir. Sağ, sol ve kara taraflarında ikişer ve deniz tarafında dahi bazan iki bazan üç aded 10 - 15 kolaç uzunluğunda ipler bağlı, ve iplerin ağa merbur bulunduğu yerde 4 - 5 okkalık birer taş bulunmaktadır. “Ağın deniz tarafında bir aded kancabaş kayığı, sağ ve sol taraflarında ise birer âdi balıkçı kayıkları demirli olarak bulundurulur. “Ağa merbut olan iplerden ikisi karada ve altı yahud yedi adedi kayıklar için de olduğu, ve her ipin ucunda birer tayfa bulunduğu halde balıkların gelmesi beklenir. “Çökertme ağı her sene mart ortalarında kurulup mayıs yirmisine kadar balık avına devam edilir. Bu mevsimde balıklar aşağıdan yukarı gitmekde olmaları hasebiyle, balıkların geldiği cihetde bulunan kayığın içindeki tayfalardan biri, eğer sular berrak ve deniz dibi görünür ise, ayna vasıtası ile, diğer bir tayfa da suya bir tüy ile zeytin yağı damlatmak suretiye denizin dibini tedkik ve tarassud ederer. Ağın sağ tarafının zemine temas ettiği yer, ki içinde tarassud yapılan kayığın tam altına rastlar, bir takım beyaz mermer ve çakıl taşlariyle mefruş bulunmasından dolayı üstünden geçecek olan balıklar kayıktan kolaylıkla görülür. Şâyed sular bulanık, yahud derin ise tarassud kayığında bulunan tayfaların her elinde birer iskandil ipi bulunduğu halde beklerler. Kefallerin gelmesi iskandillere temaslarından hissedilir. Çakıl taşlarını devirip altında yem aramak ve deniz yosunlarını emmek kefal balıklarının mûtadı olmasından dolayı iskandillere temas ederler. Balıklar ağın üstüne gelir gelmez, tarassud kayığından: — Vira!... diye bağırırlar; hemen iplerin çekilmesi üzerine ağın kenarları yukarı kalkıp balıklar tutulur. “Has kefal ile ganbot balığının saydına mahsus olan Çökertme ağı denizin zeminine temas ettirdiği halde, gümüş balığı avı için kurulan çökertme ağı zeminden yukarı orta suda bulundurulur. “Bu ağ ile yalnız gündüzleri avlanılabilir. Esâsen çökertme kurmaya elverişli av yerleri de pek mahduttur. İstanbul sâhillerinde yalnız beş yerde kurulabilir, ikisi Haliç içinde Kalafatyeri ile Yağkapanı Karakolu karşısında, üçü de Salıpazarı, Ortaköy ve Arnavudköyü sâhillerinde kurulur Bunlar hep kefal avına mahsus ise de Arnavudköyünde gümüş balığı avı için hususî çökertmeler de konulur. Bir ağ (kaydedilen Birinci Cihan Harbinden önceki fiyattır) on lira masrafla yapılabilir” (Karakin Deveciyan, Balık ve Balıkçılık). Çökertme Ağı (Resim: K. Deveciyan’dan)