Tanzimatdan sonra çocuklara çeşidli üniformaların taklidlerini yaptırıp giydirmek, onları bilhassa asker esvabları ile sokağa çıkarmak İstanbulluların bir zevki olmuşdu; babası veya anası elinden tutmuş, pantalonunun kenarında geniş kırmızı şeridi kalpağının üstünde kırmızı çuhası ve omuzlarında sırmalı apoletleri ile mini mini müşirler (mareşaller) ak keçe den külâhının üstünde bir ayyıldız ile “Ya Hürriyet ya Ölüm” yazılı, arnavud kesimi cebken poturlu ve ayaklarında arnavud filârları ile küçük “Kahramanı Hürriyet” ler görülürdü. Kibar tabaka çocukalrı için de, o zamanlar Avrupa’da da moda di, hakikaten çocuğa yakışan üniforma olarak, yazın beyaz ve kışın lâciverd kumaşlardan yapılan bahriye neferi kıyafeti idi. Osmanlı donanmasını Avrupa deniz kuvvetleri arasında devletin şânına lâyık mevkie çıkarması için çok çalışmış olan Sultan Abdülaziz de en sevgili oğlu Mahmud Celâleddin Efendiyi Osmanlı Amirali üniforması ile gezdirirdi, vechen pek dilber bir çocuk olan bu prensin amiral üniforması ile bir de resmi vardır; hâyatının baharında ölmüş güzel prensin hâtırası için büyükanası Pertevniyal Sultan Aksarayda “Mahmudiye” adı ile bir mekteb yaptırmış ve bu mektebe zengin bir vakıf kurmuşdu, zamanımızda o vakfın parası ile Mahmudiye Mektebinin yerine bir lise inşâ edilmiş, fakat pre...

Tanzimatdan sonra çocuklara çeşidli üniformaların taklidlerini yaptırıp giydirmek, onları bilhassa asker esvabları ile sokağa çıkarmak İstanbulluların bir zevki olmuşdu; babası veya anası elinden tutmuş, pantalonunun kenarında geniş kırmızı şeridi kalpağının üstünde kırmızı çuhası ve omuzlarında sırmalı apoletleri ile mini mini müşirler (mareşaller) ak keçe den külâhının üstünde bir ayyıldız ile “Ya Hürriyet ya Ölüm” yazılı, arnavud kesimi cebken poturlu ve ayaklarında arnavud filârları ile küçük “Kahramanı Hürriyet” ler görülürdü. Kibar tabaka çocukalrı için de, o zamanlar Avrupa’da da moda di, hakikaten çocuğa yakışan üniforma olarak, yazın beyaz ve kışın lâciverd kumaşlardan yapılan bahriye neferi kıyafeti idi. Osmanlı donanmasını Avrupa deniz kuvvetleri arasında devletin şânına lâyık mevkie çıkarması için çok çalışmış olan Sultan Abdülaziz de en sevgili oğlu Mahmud Celâleddin Efendiyi Osmanlı Amirali üniforması ile gezdirirdi, vechen pek dilber bir çocuk olan bu prensin amiral üniforması ile bir de resmi vardır; hâyatının baharında ölmüş güzel prensin hâtırası için büyükanası Pertevniyal Sultan Aksarayda “Mahmudiye” adı ile bir mekteb yaptırmış ve bu mektebe zengin bir vakıf kurmuşdu, zamanımızda o vakfın parası ile Mahmudiye Mektebinin yerine bir lise inşâ edilmiş, fakat prensin adı kaldırılarak Liseye büyükanasının ismi verilmiştir. Pertevniyal Lisesinin yakışacak bir yerine Mahmud Celâleddinin amiral üniformalı güzel resminin konulması, lisenin kurulmasını sağlıyan vakfın sâhibesi Pertevniyal Valdesultanın da ruhunu şâd ider sanırız. Asker okulları gibi, o devrin resmî ve özel bütün sivil mekteblerinin de üniformaları vardı, sokaklarda üniformasını giymeden dolaşan çocuklar görüldüğü zaman okullarca cezalandırılırdı; çocuklara okullarının üniformalarının şerefini korumaya mecbur oldukları da önemle anlatılırdı ve çocuklar mektebli olduklarının alâmeti o üniformayı giymekle iftihar ederlerdi. Zamanımızda ise ortaokul öğrencilerini bile sâdece bir okul kasketini giydirmeden okul idareleri âcizdirler, ve maalesef çocuklarımız mektebli olmakla övünme duygusunu kaybetmişlerdir. Çocuklara yakışan en güzel üniformalardan biri de İzci kiyâfetidir (B.: İzci). İkinci Abdülhamid devrinde üniformalı bir özel okul, “Menbaül İrfan” talebesi. Bir tören için takılmış göğüs kordelâsında “Pâdişahım çok yaşa” yazılıdır. (Resim: S. Bozcalı) Amiral üniforması ile şehzâde Mahmut Celâleddin Efendi (Resim: Sabiha Bozcalı)