Millî ve dinî bayram günlerinde “Kızılay” (Hilâliahmer) “Türk Hava Kurumu” (Tayyare Cemiyeti) ve “Çocuk Esirgeme Kurumu” (Himâyei Etfal) gibi büyük hayır kurumlarının iâne rozetlerinin halkın yakasına takılması yarım asra yaklaşan zamandan beri memleketimizde bir gelenek olmuşdur; bu rozetler İstanbulda ilkokul ve ortaokul öğrencileri tarafından dolaştırılıp takılır. Ekseriya çift çocuk olarak dolaşırlar; biri boynuna, nâdiren kurdelâ ile, ve ekseriyâ âdi bir sicimle bir sepet asar, sepette toplu iğneli rozetler vardır, öbür çocuğun elinde de para atılacak büyük bir kumbara vardır; kumbaralar, bu iâne işine memur heyetçe kilidlenmiş, mühürlenmişdir. İâne toplayacak rozetçi çocuklar, büyük şehrin bütün nakil vasıtalarında parasız dolaşırlar, seyahat ederler. İstanbulun günlük hayat cilveleri arasında bayram günlerinin bu rozetçi çocukları üzerine toplanmış notlarımız şunlardır: Hâli vakti yerinde ailelerin çocukları türlü eğlence yerlerinde bayram günlerinin tadını çıkaracakları için, bir hayır hizmeti de olsa, rozet dağıtmaya istekli olmazlar. Rozetçi çocukların büyük ekseriyeti dar gelirli, hatta çok fakir öğrencilerdir; onların bu heveslerinin başında da, trenlere, vapurlara, otobüslere parasız binip dolaşmak fırsatı gelir. Çoğu dar gelirli, hatta çok fakir ailelerin evlâdı ola...

Millî ve dinî bayram günlerinde “Kızılay” (Hilâliahmer) “Türk Hava Kurumu” (Tayyare Cemiyeti) ve “Çocuk Esirgeme Kurumu” (Himâyei Etfal) gibi büyük hayır kurumlarının iâne rozetlerinin halkın yakasına takılması yarım asra yaklaşan zamandan beri memleketimizde bir gelenek olmuşdur; bu rozetler İstanbulda ilkokul ve ortaokul öğrencileri tarafından dolaştırılıp takılır. Ekseriya çift çocuk olarak dolaşırlar; biri boynuna, nâdiren kurdelâ ile, ve ekseriyâ âdi bir sicimle bir sepet asar, sepette toplu iğneli rozetler vardır, öbür çocuğun elinde de para atılacak büyük bir kumbara vardır; kumbaralar, bu iâne işine memur heyetçe kilidlenmiş, mühürlenmişdir. İâne toplayacak rozetçi çocuklar, büyük şehrin bütün nakil vasıtalarında parasız dolaşırlar, seyahat ederler. İstanbulun günlük hayat cilveleri arasında bayram günlerinin bu rozetçi çocukları üzerine toplanmış notlarımız şunlardır: Hâli vakti yerinde ailelerin çocukları türlü eğlence yerlerinde bayram günlerinin tadını çıkaracakları için, bir hayır hizmeti de olsa, rozet dağıtmaya istekli olmazlar. Rozetçi çocukların büyük ekseriyeti dar gelirli, hatta çok fakir öğrencilerdir; onların bu heveslerinin başında da, trenlere, vapurlara, otobüslere parasız binip dolaşmak fırsatı gelir. Çoğu dar gelirli, hatta çok fakir ailelerin evlâdı olan bu çocukların bayramlık kıyafetleri lâyıkı ile düzgün değildir; hatta perişandır; duyabilenlere hüzün vericidir; öylesine ki, bazılarının takdığı rozetlerden sonra iâne kumbarasına gönülden kopan 5-10-25-100 kuruş arasında bir para atılırken, insanın, rozetçi çocuklarına cebine de bir iki lira bayram harclığı koyası gelir. Büyük şehir halkının içinde çeşidli ruh hastaları vardır, türlü sebeplerle yakalarına iâne rozeti takdırmak istemezler, kadın veya erkek, bu kimseler rozetçi çocukları istiskal ile uzaklaşdırırlar; o bayram gününde aslında mahrumiyet içinde bulunan çocuğun izzeti nefsi rencîde olur. Çoğunlukla bulundukları yerler nakil vasıtalarının içi, durak yerleri, köprü üstü, vapur iskeleleri, garlar, liman vapurları ile şehir ara trenlerinin içidir; bayram günü kalabalık yerlerdir, bir de rozetçi çocukların sepetleri ile kumbaraları ile o kalabalığa dalıp bir yakaya veya göğüse rozet iliştirmesi, o sıkıntılı yerde insanı para çıkartmaya mecbur kılması hoş durum olmasa gerekdir. İstanbul büyük şehirdir, elbette ki azameti ölçüsünde uygunsuzu, cinsî sapıkları da pek çokdur; bu adamlar, bir bayram gününün heyecanı içinde yoksul rozetçi çocuklara kolaylıkla yaklaşabilirler, ağabeylik taslayarak, şefkat kisvesine bürünerek gezdirme, eğlendirme vaidleri ile 13-15 yaş arasında bir çocuğu kandırmak ve kötü bir macerâya sürüklemek o adamlar için zor bir iş değildir. Aşağıdaki satırları, aslı Bulgaristanlı olup Göztepede oturan sivil polis merhum Servet Efendinin bize tevdi ettiği notdan alıyoruz: “1943 senesinde bir temmuz gününe rastlayan şeker bayramının birinci günü vapur ile Boğaziçine giden on beşer yaşında iki rozetçi çocuk vapurun içinde bir müddet dolaşdıktan sonra üst kattaki ikinci mevki güvertede oturmuşlar, muhakkak ki hiç tanımadıkları hamam natırı kılıklı iki adamla lâübali konuşuyorlardı; çocuklardan biri gaayet dilber olup heriflerin alâkası da ondan yana idi; Sarıyer iskelesinde indiler, ben de orada bir şüpheli şahıs aramaya memur edilmişdim; tahkikatımı yapdım, şehre gelmek üzere iskeleye geldiğimde rozetçi çocuklardan birini orada yalnız ve telâşlı buldum; boynunda hem kumbara, hem de rozetlerin bulunduğu sepet vardı; arkadaşını sordum: — Sepeti bana verdi, şunu azıcık tut, ben şimdi gelirim, dedi, bir saattir burada bekliyorum, gelmedi!... dedi. “Çocuğu karakola yolladım, ben de bir arabaya atlayıp sulara gittim ve rozetçi çocuğu, vapurdaki natır kılıklı iki adamla bir masa başında oturmuş bira içerken yakaladım; bardağındaki birasından tattığımda içine votka da katılmış olduğunu anladım. O bayram gününde bu içki aleminin sonunun nereye varacağı aşikârdır. Kanaatimce bayram günlerinde çocuklar eliyle rozet dağıtmaya son vermelidir.”