Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GİLMAN
“Dilimize arabcadan alınmış bir kelime, Gulâm’ın cem’i, Gulâm’lar; Oğlan’lar, Erkek Çocuklar, Köle’ler, Esir Delikanlı’lar anlamında kullanılır; dinî metinlerde müfredi olan Gulâm kullanılmayıp Cennet Hademesi, Cennet Uşağı anlamında Gilman kelimesi kullanılır” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türki).
Tarih kaynaklarımızda pâdişah sarayının, sultan saraylarının, vezir saraylarının genç uşaklarına da “İç Oğlanı”, “İç Oğlanları” isimleri verilmiş ve bazan “Gilman” denilmişdir; pâdişah sarayının selâmlık kısmı “Enderun” ve “Bîrun” diye iki büyük kısma ayrılmışdı, hademelerine, uşaklarına, pâdişah hizmeti “Hassa” tâbirile açıklanarak “Gilmânı Hassa”, yahud “Gilmânı Enderun”, saray bağçıvanlarına, ki Bostancı Ocaklarının bikrinin efrâdını teşkil etmişledi “Gilmânı Hadîkai Hassa”; “Hasbağçe Gilmânı” denilmişdir. Yeniçeri yetiştirilmek, Yeniçeri yapılmak üzere devşirilmiş oğlanların tâlim ve terbiye edildikleri kışla - mektebler olan At Meydanındaki İbrahim paşa Sarayında, ve Galata Sarayındaki Acemi Oğlanlarına da bazan “Galata Sarayı Gilmânı”, “İbrahim paşa Sarayı Gilmânı” adı verilmişdir. (B.: Acemi Oğlanlar, cild 1, sayfa 186; Bostancı ocakları, cild 6, sayfa 2976; Enderun, cild 9, sayfa 5115; Galata Sarayı, cild 11, sayfa 5925; İç Oğlanı; Zülüflü Ağa).
Onyedinci Yüzyıl ortasında yaşamış ve...
⇓ Devamını okuyunuz...
“Dilimize arabcadan alınmış bir kelime, Gulâm’ın cem’i, Gulâm’lar; Oğlan’lar, Erkek Çocuklar, Köle’ler, Esir Delikanlı’lar anlamında kullanılır; dinî metinlerde müfredi olan Gulâm kullanılmayıp Cennet Hademesi, Cennet Uşağı anlamında Gilman kelimesi kullanılır” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türki).
Tarih kaynaklarımızda pâdişah sarayının, sultan saraylarının, vezir saraylarının genç uşaklarına da “İç Oğlanı”, “İç Oğlanları” isimleri verilmiş ve bazan “Gilman” denilmişdir; pâdişah sarayının selâmlık kısmı “Enderun” ve “Bîrun” diye iki büyük kısma ayrılmışdı, hademelerine, uşaklarına, pâdişah hizmeti “Hassa” tâbirile açıklanarak “Gilmânı Hassa”, yahud “Gilmânı Enderun”, saray bağçıvanlarına, ki Bostancı Ocaklarının bikrinin efrâdını teşkil etmişledi “Gilmânı Hadîkai Hassa”; “Hasbağçe Gilmânı” denilmişdir. Yeniçeri yetiştirilmek, Yeniçeri yapılmak üzere devşirilmiş oğlanların tâlim ve terbiye edildikleri kışla - mektebler olan At Meydanındaki İbrahim paşa Sarayında, ve Galata Sarayındaki Acemi Oğlanlarına da bazan “Galata Sarayı Gilmânı”, “İbrahim paşa Sarayı Gilmânı” adı verilmişdir. (B.: Acemi Oğlanlar, cild 1, sayfa 186; Bostancı ocakları, cild 6, sayfa 2976; Enderun, cild 9, sayfa 5115; Galata Sarayı, cild 11, sayfa 5925; İç Oğlanı; Zülüflü Ağa).
Onyedinci Yüzyıl ortasında yaşamış ve Enderundan yetişmiş Hasodalı Mehmed Ağa, yazdığı çok kıymetli bir vekaayinâmeye, müellifinin saraydan yetişmiş olduğunu bildirmek kasdı ile, “Târihi Gilmânî” adını vermişdir.
Bu ismin müfredi olan “Gulâm”, tarih kaynaklarımızda bilhassa satın alınmış esirler, “köle” ler hakkında kullanılmışdır (B.: Gulâm).
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110630
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfa 7037
Bakınız Notu
B.: Acemi Oğlanlar, cild 1, sayfa 186; Bostancı ocakları, cild 6, sayfa 2976; Enderun, cild 9, sayfa 5115; Galata Sarayı, cild 11, sayfa 5925; İç Oğlanı; Zülüflü Ağa; B.: Gulâm
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.