Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GİLDA (Aysel)
1960 dan bu yana büyük şöhret yapmış bir göbek oyunu sanatçısı, eski tâbiri ile “Çengi Kız”; fakat, zamanımızın o oyunlar için kabul edilmiş tuvaleti ile “Çengi” nin yarı soyunmuşu, “Striptease” kızlarının da azıcık giyimlisi; muhakkak ki tuttuğu o sanat yolunun en değerli sîmâsı; sâdece kendisi güzel oyunlarını göstermekle kalmamış, göbek oyunlarını heveslilerine öğreterek hocalık da yapmışdır ki talebelerinden biri 1966 yazında İstanbula gelen Jacqueline (soy adı tesbit edilemedi) adında Belçikalı bir strip-teaseci (sahnede çırıl çıplak soyunan kız) olmuşdur, ve Aysel Gilda, sarı saçlı, menekşe gözlü o Avrupalı kıza “Çakır Emine” adını vermiş, “Avrupalılar ekmeğimizi elimizden alacaklar” diyerek talebesinin göbek oyununa kaabiliyetini övmüşdür.
Hayatı hakkında bilgi edinmek imkânını bulamadığımız bu ünlü oyuncunun, ünlü şarkıcı, yine belçikalı Salvator Adamo ile bir mâcerâsını kaydetmekle yetiniyoruz. Bu şehir kütüğünde tesbite değer, örf ve âdetlerimize, ve millî, dinî geleneklerimize tamamen aykırı bir acâib vak’a olub 1966 yılı ekim ayında magazinlerde pek şatafatlı resimleriyle yayınlanmışdır; R. E. Koçu, o yıllarda Ankaradaki Yeni Tanin Gazetesine yazdığı “İstanbul Mektubları” başlıklı günlük sohbet yazılarından birinde (19 ekim 1966) şöyle anlatıyor :
“Dünyaca tanınmış şa...
⇓ Devamını okuyunuz...
1960 dan bu yana büyük şöhret yapmış bir göbek oyunu sanatçısı, eski tâbiri ile “Çengi Kız”; fakat, zamanımızın o oyunlar için kabul edilmiş tuvaleti ile “Çengi” nin yarı soyunmuşu, “Striptease” kızlarının da azıcık giyimlisi; muhakkak ki tuttuğu o sanat yolunun en değerli sîmâsı; sâdece kendisi güzel oyunlarını göstermekle kalmamış, göbek oyunlarını heveslilerine öğreterek hocalık da yapmışdır ki talebelerinden biri 1966 yazında İstanbula gelen Jacqueline (soy adı tesbit edilemedi) adında Belçikalı bir strip-teaseci (sahnede çırıl çıplak soyunan kız) olmuşdur, ve Aysel Gilda, sarı saçlı, menekşe gözlü o Avrupalı kıza “Çakır Emine” adını vermiş, “Avrupalılar ekmeğimizi elimizden alacaklar” diyerek talebesinin göbek oyununa kaabiliyetini övmüşdür.
Hayatı hakkında bilgi edinmek imkânını bulamadığımız bu ünlü oyuncunun, ünlü şarkıcı, yine belçikalı Salvator Adamo ile bir mâcerâsını kaydetmekle yetiniyoruz. Bu şehir kütüğünde tesbite değer, örf ve âdetlerimize, ve millî, dinî geleneklerimize tamamen aykırı bir acâib vak’a olub 1966 yılı ekim ayında magazinlerde pek şatafatlı resimleriyle yayınlanmışdır; R. E. Koçu, o yıllarda Ankaradaki Yeni Tanin Gazetesine yazdığı “İstanbul Mektubları” başlıklı günlük sohbet yazılarından birinde (19 ekim 1966) şöyle anlatıyor :
“Dünyaca tanınmış şarkıcı Salvator Adamo bugünlerde İstanbulda bulunmaktadır. Aslı Belçikalı olub şöhretini Fransada yapmış ve çağdaş hızlı gencliğin ses mâbudlarından bu Adamo, bir kaç yıl önce mürâhik ve sevimli bir mahbub oğlancık idi, şimdi yeni yeni horozlaşmışdır. Gazetelerde ilânlarını okuyoruz:
Klöb - X takdim eder, 1 numaralı Veded Adamo!..
Adamo Büyük Efes Otelinde!..
Adamo Beyoğlunda Atlas Sinemasında!..
“Ve arkasından resimli bir haber:
Adamo Galatasaray Hamamında!..
“1 numaralı veded İzmire ve İstanbula gelmiş, kulüblerde ve otellerin, sinemaların sahnelerinde şarkıcılık yapdıkdan sonra İstanbulda turistik yönden restore edilmiş Galatasarayı Hamamında soyunarak ve nâzik beline an’anevî siyah peştemalı kuşanarak dellâk mi olmuşdur?!
“Hayır. Yıkanmaya, aslında yıkanmak da değil, henüz hiç görmediği, kulakdan dolma edindiği bilgi ile bir türk hamamında dinlenmeye, çıplak körpe vücudunu usta bir dellâkin, Hafikli, Koyulhisarlı, Reşâdiyeli, Dadaylı, Araçlı, Çerkeşli, Tokatlı veya nefsi Sivaslı bir zeberdest genc adamın pençelerine teslim ederek oğulmaya, masaja gitmiş.
“Fakat hamamın Kadınlar Matinesi zamanı imiş!
“Sinema, tiyatro, saz salonu gibi, bir türk hamamında ne demekdir Kadınlar Matinesi?
“Bu haberi veren gazeteci için, Adamo gibi, ömründe hamam görmemişdir diyemeyiz, bize bir orta oyunu sahnesi anlatacakıdr. Evet, Adamo o hamama gitmiş, ve Kadınlar Matinesi olduğunu öğrenince beklemeye başlamış. Nerede?.. Hamamın kapusu önünde mi?.. Hayır!.. Câmekânda, soyunma yerinde!
Bir çarşı hamamı kadınlara tahsis edilmiş iken Câmekâna erkek girebilir mi?.. Aslaa, kıyâmet kopar!.. Hamamın içi fâhişelerle dolu olsa, adamı, ayaklarındaki nalınlarla tepelerler..
“Meğer matinede tek kadın müşteri varmış, o da ünlü dansöz Aysel Gilda Hanım imiş; Adamonun hamama geldiğini ve Câmekânda kendisinin yıkanıp çıkmasını beklediğini öğrenince, gökde aradığını yerde, hem de bir hamam içinde bulmuş:
— Hamamda yalnızım, benim için Adamonun da gelip yıkanmasında hiç bir mahzur yok!.. demiş.
“Adamo ile iki fransız arkadaşı hemen soyunmuşlar ve bellerinde birer peştamal ile çıplak içeri girmişler. Ünlü dansöz Aysel Gilda Hanım, o da belinde bir peştamal, hamam çıplağıdır, gül ibikli körpe horoz Salvator Adamoyu bir Geyşâ zerâfeti, misâfir perverliği ile karşılamış ve Belçıkalı oğlanı iyice, gıcır gıcır, kütür kütür yıkamış. Adamonun ayaklarını, bacaklarını, belini, sırtını, omuzlarını, kollarını aşk ile, şevk ile oğuşdurmuş. İçeriye basın fotografcıları da girmiş, ha bre resim çekmişler. Bir gazeteci: “Adamo ile iki arkadaşı Türk Hamamının tadını çıkardılar..” diyor. Bizde ilâve edelim:
— Sihhatletr olsun efendim, güle güle kirlenin, yine buyurnu, bunu saymayız, Galatasaray Hamamına gece yatısına da buyurun.. erkek suvaresine Gilda Hanım girebilir mi bilemeyiz ama, işinin ehli Hafikli Mustafa, olmazsa Dadaylı Ali o da olamazsa Koyulhisarlı Mehmed var..
“Bu mâcera, başlangıcından sonuna kadar zâbıta yasağına karşı işlenmiş katmerli bir suçdur. Yarın bir yosma hanım bir çarşı hamamını günlüğüne kira ile tutar ve oynaşı delikanlıyı da soyub içeriye alırsa ve buna hamamcı veyâ zâbıta engel olmaya kalkarsa şaşarım. Şöhreti ne olursa olsun, Salvator Adamo türk örf ve nızam ve yasaklarını çiğneyecek adam değildir. Turist ve sanatkâra hürmetin bir sınırı vardır” (R.E.K, Yeni Tanin).
Müslüman-Türk çarşı hamamı kurulalı beri, asırlar boyunca benzeri görülmemiş bir vak’adır, onun içindir ki R.E.Koçunun yazısını bu şehir kütüğüne aynen koyduk. Devlet sözünün ayağa düşdüğü devirlerde, İstanbulda kadınlar hamamını basıp içinden çıplak kadın çıkaran azgın şehir eşkiyâsı görülmüşdür, ama o yılan zehiri gibi adamlar hamamda soyunub kendilerini bir kadına yıkatma nümâyişine, kadınlar istek de gösterseler, cesâret edememişlerdir.
Aysel Gilda
(Fotoğrafdan S. Bozcalı eli ile)
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110629
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tanım
Cilt 11, sayfalar 7034-7036
Not
Görsel: cilt 11, sayfa 7035
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.