Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GEMİ YANGINLARI
Geçmişde ve zamanımızda İstanbul Limanında, Boğaziçinde ve şehrin Marmara yalısında gemi yangınları olmuşdur. Bu şehir kütüğünde o yangınların çoğu, semt veya gemi isimlerine göre müstakil maddelerle tesbit ve kaydedilmişdir. Burada da ayrıca bir cedvel bulundurmayı, ilerde bu konuda araştırma yapacak kimseler için faydalı bulduk.
Kışla Gemisi Yangını — “Yelkenli gemiler devrinde donanmanın erzak gemilerine “Kışla Gemisi” denilirdi, donanma ile sefere çıkarlar deniz harbine katılmazlar, donanmanın ağır hasta ve yaralı efradı da o gemilere nakledilip tedâvi altına alınırlardı; seferden dönen harb gemilerinin efrâdı da kışı, bir kışla hayatı disiplini ile bu gemilerde geçirirlerdi. Kasımpaşada Kalyoncular Kışlası büyülterek yeniden yapıldıktan sonra donanma İstanbula döndüğünde efrâdı bahriye o kışlada kalır oldular.” (Deniz Levâzım Albayı Râzi Not.)
Hicrî 1180 (Aralık 1766) senesi recebinde Kaptanıderyâ Tosun Mehmed Paşa kumandasındaki donanma Akdeniz seferinden döndüğünde geride kalmış bir kışla gemisi, rüzgâr kesildiğinden Bahçekapusu ile Galata arasında demir atmış, limana girmek için muvafık hava bekliyordu. Bir gece, gece yarısından sonra gemide yangın çıkdı, yangınla beraber bir de fırtına çıkdı, yana yana, demirin tarayan gemi önce Galata yalısına doğru gitti, orada demirli...
⇓ Devamını okuyunuz...
Geçmişde ve zamanımızda İstanbul Limanında, Boğaziçinde ve şehrin Marmara yalısında gemi yangınları olmuşdur. Bu şehir kütüğünde o yangınların çoğu, semt veya gemi isimlerine göre müstakil maddelerle tesbit ve kaydedilmişdir. Burada da ayrıca bir cedvel bulundurmayı, ilerde bu konuda araştırma yapacak kimseler için faydalı bulduk.
Kışla Gemisi Yangını — “Yelkenli gemiler devrinde donanmanın erzak gemilerine “Kışla Gemisi” denilirdi, donanma ile sefere çıkarlar deniz harbine katılmazlar, donanmanın ağır hasta ve yaralı efradı da o gemilere nakledilip tedâvi altına alınırlardı; seferden dönen harb gemilerinin efrâdı da kışı, bir kışla hayatı disiplini ile bu gemilerde geçirirlerdi. Kasımpaşada Kalyoncular Kışlası büyülterek yeniden yapıldıktan sonra donanma İstanbula döndüğünde efrâdı bahriye o kışlada kalır oldular.” (Deniz Levâzım Albayı Râzi Not.)
Hicrî 1180 (Aralık 1766) senesi recebinde Kaptanıderyâ Tosun Mehmed Paşa kumandasındaki donanma Akdeniz seferinden döndüğünde geride kalmış bir kışla gemisi, rüzgâr kesildiğinden Bahçekapusu ile Galata arasında demir atmış, limana girmek için muvafık hava bekliyordu. Bir gece, gece yarısından sonra gemide yangın çıkdı, yangınla beraber bir de fırtına çıkdı, yana yana, demirin tarayan gemi önce Galata yalısına doğru gitti, orada demirli bulunan büyük kayıkların üstüne düşdü, onlardan bir kaçını tutuşturdu; Cibâliye doğru sürüklendi, orada yalı boyundaki yahudhâleleri (B.: Yahudhâne) tutuşturdu, bütün Cibâli yahudhâneleri ve Cibâli Çarşısı yandı, o iskelede bağlı olan veya iskele yakınında demirli bulunan kayıklar perişan bir halde etrafa kaçışırken kimi fırtınadan battı, kimi de yahudhânelerin geniş ateşi altında tutuşup yandı, yanmakda olan o kayıklardan biri Kasımpaşada Tersâne Sarayı önünden geçerken bir kasrı tutuşdurup yakdı. Bu liman yangını sabaha kadar altı saat sürdü, bütün İtstanbul ve Galata, Kasımpaşa halkı dehşet içinde kaldı (Vâsıf Tarihi, cild I).
Tâvûsibahrî Kalyonu Yangını — 23 cemâziyelevvel 1226 (15 haziran 1811) de yağmurlu ve fırtınalı bir günde Ortaköyde müverrih Şânâzîde Atâullah Efendinin yalısı önünde demirli bulunan donanmanın en büyük gemilerinden Tâvûsibahrî Kalyonunun orta direğine yıldırım isâbet etti. o sırada flandra indirmek için o direğe üç tayfa tırmanmakda idi, en öndeki yıldırım ateşi ile bir anda kömür olarak öldü, fakat elleri tutunduğu yerden ancak bir iki dakika kadar sonra gevşeyip ayrıldı, o direkde kömür olmuş dururken, öbür iki gemici ip merdiveni çıkmakda devam ettiler, ve öndeki ardaşları elleri gevşeyip üst sahanlığa düşdükten sonra işin farkına vardılar ve dehşetle aşağıya inmeye başladılar. Yıldırım aşağıda da iki üç gemiciyi yakıp öldürmüşdü. Yıldırım isâbet eden orta direk yanmaya başladı. Kalyonun diğer efrâdı tarafından direkden başlayan bu gemi yangını güçlükle söndürüldü. Şânîzâde vak’ayı gözleriyle gördüğünü yazıyor (Şânîzâde Tarihi, Cild II).
Haliçde Gemiler Yangını — 23/24 safer 1277 (10/11 eylül 1860) gecesi, müdhis bir lodos fırtınası hüküm sürerken Unkapanı ile Galatada Azeb Kapusu arasındaki Hayrâtiye Köprüsünde yangın çıkdı; alevler içinde dağılan dubalar limanda ve Galata sâhilidne yatan gemilerin üstüne düşdü, büyüklü küçüklü 16 türk, 2 ingiliz, 2 cezâiri seb’a (yedi ada) cumhuriyeti, 2 yunan, 1 avusturya, 1 eflâk gemisi yandı, cem’an 24 gemi yandı (Tercemânı Ahval Gazetesi).
(Bibl: Boğaziçinde Tankerler Çarpışması ve İnfilâklı Büyük Gemiler yangını, cild 6, sayfa 2896; Bosphorus Şilebi Yangını, cild 6, sayfa 2967; Marmara Vapuru Yangını).
Tema
Olay
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110547
Tema
Olay
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfa 6097
Bakınız Notu
B.: Yahudhâne
Bibliyografya Notu
Bibl: Boğaziçinde Tankerler Çarpışması ve İnfilâklı Büyük Gemiler yangını, cild 6, sayfa 2896; Bosphorus Şilebi Yangını, cild 6, sayfa 2967; Marmara Vapuru Yangını.
Tema
Olay
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.