Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GEMİ İNDİRME TÖRENLERİ
Yüzyıllar boyunca Kasımpaşada İstanbul Tersânesinde yapılan harp gemileri, denize, Kaptanpaşanın, ve çoğu zaman bizzat Pâdişahın katıldığı bir törenle indirilirdi. Her şeyden önce müneccimbaşı uğurlu gün ve saati tesbit eder, o gün ve o saatte gerekli kimseler törene dâvet edilir ve dâvetli ulemâ efendilerden biri tarafından bir duâ okunurdu. Her harb gemisinin kadrosunda mutlakaa bir imam bulunur, denize indirilecek geminin gemi imamı da duâda önemli bir yer alırdı. Gemi sancaklarla, bayraklarla donatılır, devrin zevkine göre diğer bazı eşyâ ile de süslenirdi ve denize efradından da bir kısmı içine girmiş olarak indirilirdi. İndirme işi ârızasız, kazasız sona erince kurbanlar kesilir, cemaatle iki rekat namaz kılınırdı.
Vak’anüvis Vâsıf Ahmed Efendi Birinci Sultan Mahmud zamanında bir geminin denize indirilme törenini şöyle kaydediyor:
“Tersânede yapılmakda olan Üç Anbarlı Kalyonun bitmesi yaklaşdı (aralık 1753), pâdişah geminin âvîzelerle süslenmesini istedi, kendisi ve devlet erkânı tarafından gönderilen âvîzeler, teşrifat defterindeki sırasına göre gemiye asıldı ve devlet erkânı tarafından gönderilen âvîzeler, teşrifat defterindeki sırasına göre gemiye asaldı ve dev gibi gemi denk denk ve renk renk kumaşlarla sarıldı, süslendi. Kalyon iki buçuk seneden beri yapılıyordu, nihây...
⇓ Devamını okuyunuz...
Yüzyıllar boyunca Kasımpaşada İstanbul Tersânesinde yapılan harp gemileri, denize, Kaptanpaşanın, ve çoğu zaman bizzat Pâdişahın katıldığı bir törenle indirilirdi. Her şeyden önce müneccimbaşı uğurlu gün ve saati tesbit eder, o gün ve o saatte gerekli kimseler törene dâvet edilir ve dâvetli ulemâ efendilerden biri tarafından bir duâ okunurdu. Her harb gemisinin kadrosunda mutlakaa bir imam bulunur, denize indirilecek geminin gemi imamı da duâda önemli bir yer alırdı. Gemi sancaklarla, bayraklarla donatılır, devrin zevkine göre diğer bazı eşyâ ile de süslenirdi ve denize efradından da bir kısmı içine girmiş olarak indirilirdi. İndirme işi ârızasız, kazasız sona erince kurbanlar kesilir, cemaatle iki rekat namaz kılınırdı.
Vak’anüvis Vâsıf Ahmed Efendi Birinci Sultan Mahmud zamanında bir geminin denize indirilme törenini şöyle kaydediyor:
“Tersânede yapılmakda olan Üç Anbarlı Kalyonun bitmesi yaklaşdı (aralık 1753), pâdişah geminin âvîzelerle süslenmesini istedi, kendisi ve devlet erkânı tarafından gönderilen âvîzeler, teşrifat defterindeki sırasına göre gemiye asıldı ve devlet erkânı tarafından gönderilen âvîzeler, teşrifat defterindeki sırasına göre gemiye asaldı ve dev gibi gemi denk denk ve renk renk kumaşlarla sarıldı, süslendi. Kalyon iki buçuk seneden beri yapılıyordu, nihâyet tamamlandı 27 haziran 1754 de denize indirildi. Tersâneye gelen pâdişah sadırazam ve kaptanpaşa tarafından karşılandı, töreni seyretmek üzere Ankaai Bahrî isimli kalyonda hazırlanan yere götürüldü. Tesbit edilmiş olan uğurlu vakit gelince o dev gibi gemiye yol verildi ve kazâsız belâsız denize indirildi. Pâdişah gemiye Nüveydi Fütuh adını koydu, kurbanlar kesildi, fukarâya sadakalar dağıtıldı. Bu arada tersâne mimarı Salih Efendi padişaha bir dilekçe vererek oğlunun müderrisliğini istedi ve o kalyonu yaparken karşılaşdığı sıkıntıları ağlayarak anlattı, dileği yerine getirildi..”
Tersânede yeni yapılmış harb gemilerinin denize indirilmesi merâsimi, divan şâirleri tarih kasideleri yazmak ve dolayısı ile pâdişahdan ve kaptan paşadan ihsanlar almak için bir vesîle teşkil ederdi. Gemi indirme merasiminin çok sık yapıldığı devirde, türk donanmasını eski kudretli devrine ulaştırmak isteyen ve Tersâneye çok önem vermiş olan Ücüncü Sultan Selimin zamanıdır; birkaç örnek alıyoruz:
Üçanbarlı Kalyon İçin
Zülâl âsâ dilden hürûş itti bu târihim,
“Revâne oldu berden izzile bahre Üçanbarlı”.
1211 (1796 - 1797)
(Ayıntablı Aynî)
Üç Kalyon İçin
Sür’ati seyr ile indikde dedim târihi tam,
“Kuş gibi üç kıt’a kalyon uçdular sûyi yeme”.
1213 (1798 - 1799)
(Sürûri)
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110542
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfa 6093
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.