Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
GEMİCİ KESİMİ, MODASI
Geçen asır sonlarında Avrupada ve memleketimizde sâdece İstanbulda, İstanbulda da kibar âilelerde en çok 10 - 12 yaşına kadar kız ve oğlan çocuklara, kenarı üç beyaz şeridli geniş mavi yakalı bahriye neferi üniforması giydirmek çok yaygın bir moda idi (B.: Bahriyeli, cild 4, sayfa 1872).
Zamanımızda, 1971 - 1972, tekrar çıkmış ve yayılmışdır; eskisine nisbetle şu fark ile ki “Gemici” denilen o esvabları 17 - 18 yaşlarındaki delikanlılar ve kızlar ve çoğunlukla da kızlar, hattâ o yaşlarında üstünde gelinlik kızlar, evli genc kadınlar giymeye başlamışlardır. Eskiden olduğu gibi kibarlık alâmeti olmakdan da çıkmış, ayak takımının sırtına bile geçmişdir.
Bahriye neferi üniformasının câzib asâleti de bozulmuş, her hangi bir biçim ve şekildeki kız bluzlarının, ceketlerinin kollarına, eteklilerin alt kenarlarına ve pantalonların paçalarına, bahriye neferlerinin güzel üniformalarındaki üç beyaz şeridli geniş mavi yakalara taklîden, beyaz, kırmızı, çeşitli renklerde paralel üç şerid ilâve edilmişdir. Başlara da kaptan şapkalarına, bahriyeli keplerine taklid şapkalar giyilmişdir. Kadınlar kızlar arasında pantolon giyme de çok yaygın olduğu halde, bu gemici modasında mini etekliler pantalona tercih edilmektedir. Yakalara ve göğüslere gemi çapaları takılmakda, tokaları çapalı kemerler kuşanı...
⇓ Read more...
Geçen asır sonlarında Avrupada ve memleketimizde sâdece İstanbulda, İstanbulda da kibar âilelerde en çok 10 - 12 yaşına kadar kız ve oğlan çocuklara, kenarı üç beyaz şeridli geniş mavi yakalı bahriye neferi üniforması giydirmek çok yaygın bir moda idi (B.: Bahriyeli, cild 4, sayfa 1872).
Zamanımızda, 1971 - 1972, tekrar çıkmış ve yayılmışdır; eskisine nisbetle şu fark ile ki “Gemici” denilen o esvabları 17 - 18 yaşlarındaki delikanlılar ve kızlar ve çoğunlukla da kızlar, hattâ o yaşlarında üstünde gelinlik kızlar, evli genc kadınlar giymeye başlamışlardır. Eskiden olduğu gibi kibarlık alâmeti olmakdan da çıkmış, ayak takımının sırtına bile geçmişdir.
Bahriye neferi üniformasının câzib asâleti de bozulmuş, her hangi bir biçim ve şekildeki kız bluzlarının, ceketlerinin kollarına, eteklilerin alt kenarlarına ve pantalonların paçalarına, bahriye neferlerinin güzel üniformalarındaki üç beyaz şeridli geniş mavi yakalara taklîden, beyaz, kırmızı, çeşitli renklerde paralel üç şerid ilâve edilmişdir. Başlara da kaptan şapkalarına, bahriyeli keplerine taklid şapkalar giyilmişdir. Kadınlar kızlar arasında pantolon giyme de çok yaygın olduğu halde, bu gemici modasında mini etekliler pantalona tercih edilmektedir. Yakalara ve göğüslere gemi çapaları takılmakda, tokaları çapalı kemerler kuşanılmaktadır.
Artistlik younda, taslakcılığında bâzı şımarık kızlar da, o kıyâfetleri ile şurada burada rastladıkları tığ gibi bahriye neferleri ile hâtıra resimleri çektirmişlerdir. Fırsat kollayan mûzib gazete fotografcıları, gemici modasına uymuş artist ruhlu küçükhanımların liman vapurları tayfaları ile resimlerini çekmişlerdir. O çeşid resimlerin en cür’etlisi renkli olarak Vebofset gazetelerinden birinde yayınlanmışdır. Güzel bir artist kız, Kanlıca isimli liman vapurunun iki zeberdest tayfasının kucaklarında, elleri üstünde göülmektedir. Resmin edebiyatı da yapılmışdır; güzel kız gemiyi gezmek istemiş, gemici de kucaklarında gezdirmeyi şart koşmuşlar, kızı geminin makine dairesine kadar indirmişler, ve bir ara denize atmakla korkutup ve “Denize atsak sana yazık, karaya çıkarsak bize yazık” gibi sözlerle şakalaşmışlar (4 nisan 1972).
Hippi şâir Mehmed Gökçınar, Gemici Modasına uymuş tanıdığı güzel ve çapkın bir kızın sokakda pantolon paçalarını sıvayarak yalın ayak dolaşdığını söylüyor:
Bir gemici kız gördüm Küçükpazar yosması,
Çıplak ayaklarıyla sildi gözümden pası,
Bilirim ben O kızı, O güzel esmer kızı,
Gözlerimin bebeği Halil’imin ablası.
Ayıklamaz evinde fasulyayla pirinci,
Artist yarışmasına girse, olur birinci,
“Merhaba Kaptan!..” dedim, makas aldı yanakdan,
“Kör müsün ulan.. dedi, gemici de gemici!..”
Güzel ablama şıpşak ben de verdim hemen hak,
Pantolon paçalarını sıvamış da yosma bak,
Gemici esvabıyla vardiyada tayfalar,
Gibi çıkmış sokağa, dolaşıyor yalnayak.
Gemici Kesimli Kız
(Resim : Sabiha Bozcalı)
Gemici Kesimli Kız, 1972.
(Günlük Gazetede Yayınlanmış Resimden S. B. eli ile)
Theme
Folklore
Contributor
Sabiha Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM110537
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Sabiha Bozcalı
Description
Volume 11, pages 6090-6091
Note
Image: volume 11, pages 6091, 6092
See Also Note
B.: Bahriyeli, cild 4, sayfa 1872
Theme
Folklore
Contributor
Sabiha Bozcalı
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.