Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GEM
“Gem: Atın ağzına vurulan demirden âlet ki, atın başının etrafına sönen kayışlarla ve buna rabtedilen dizginle kullanılıp hayvanı zabteder ve istenilen tarafa çevirir; Gemi Azıya Almak: Serkeşlik etmek” (Şemseddin Sami, Kaamûsi Türkî).
Gemi azıya almak deyimi İstanbul ağzında, “Serkeşlik Etme” anlamından ziyâde herhangi bir şeye düşkünlükde aşırı hareket anlamında kullanılır; içkiye, cinsî temaslara, kumara aşırı düşkünlük gibi: “Koca Mehmed gemi azıya aldı, her akşam üç galon şaraba sen misin demiyor..” gibi. Aşağıdaki beyitler Hippi Mehmed Gökçınarındır:
Hey Gökçınar Mehmedim, aldın gemi azıya;
Güzellerin peşinde döndün, şaşkın tazıya.
Nolacak hâlin oğlum, koşa koşa nolacak?
Boş ver sen hippiliğe, oldun bir kayış bacak.
Bu şorolo, bu gaca; yerli malı, turisti,
Mekteplisi, haylazı, ressamı, gitaristi;
Bu koşuya taban mı, ayak mı dayanır be;
Tuttuğun yolun sonu mezara dayanır be!
İstanbul ağzında ve “gem” kelimesi ile Serkeş anlamında kullanılan deyim “Gemalmaz”dır; aşağıdaki iki kıt’a Âşık İbrahimindir:
Gemalmazın biridir Paşaköyü Süleyman,
Ağzı bozuk küfreder, ana avrat, din, iman,
Ammâ gel gör efendim, kızamazsın çapkına,
Mühmelânın şâhıdır, serkaşânın serveri.
Gemalmaz dedilerdi, geldi işte bak yola,
Şahların şânındandır, ayak öpdürmek kula,
Ak dediyse, ak dedim, ne sö...
⇓ Devamını okuyunuz...
“Gem: Atın ağzına vurulan demirden âlet ki, atın başının etrafına sönen kayışlarla ve buna rabtedilen dizginle kullanılıp hayvanı zabteder ve istenilen tarafa çevirir; Gemi Azıya Almak: Serkeşlik etmek” (Şemseddin Sami, Kaamûsi Türkî).
Gemi azıya almak deyimi İstanbul ağzında, “Serkeşlik Etme” anlamından ziyâde herhangi bir şeye düşkünlükde aşırı hareket anlamında kullanılır; içkiye, cinsî temaslara, kumara aşırı düşkünlük gibi: “Koca Mehmed gemi azıya aldı, her akşam üç galon şaraba sen misin demiyor..” gibi. Aşağıdaki beyitler Hippi Mehmed Gökçınarındır:
Hey Gökçınar Mehmedim, aldın gemi azıya;
Güzellerin peşinde döndün, şaşkın tazıya.
Nolacak hâlin oğlum, koşa koşa nolacak?
Boş ver sen hippiliğe, oldun bir kayış bacak.
Bu şorolo, bu gaca; yerli malı, turisti,
Mekteplisi, haylazı, ressamı, gitaristi;
Bu koşuya taban mı, ayak mı dayanır be;
Tuttuğun yolun sonu mezara dayanır be!
İstanbul ağzında ve “gem” kelimesi ile Serkeş anlamında kullanılan deyim “Gemalmaz”dır; aşağıdaki iki kıt’a Âşık İbrahimindir:
Gemalmazın biridir Paşaköyü Süleyman,
Ağzı bozuk küfreder, ana avrat, din, iman,
Ammâ gel gör efendim, kızamazsın çapkına,
Mühmelânın şâhıdır, serkaşânın serveri.
Gemalmaz dedilerdi, geldi işte bak yola,
Şahların şânındandır, ayak öpdürmek kula,
Ak dediyse, ak dedim, ne söylerse hak dedim,
İbrahim’e gazâsı heman mübârek ola.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110529
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfa 6087
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.